इतिहासप्रेमी श्रीकृष्ण धनोकार यांच्या पुस्तकाचे थाटात प्रकाशन — उत्सव लॉन, बाळापूर येथे इतिहासाचा भव्य सोहळा
नवसंजीवनी मिळालेला बाळापुरचा इतिहास आता नव्या रूपात जनमानसासमोर येत आहे. अनेक वर्षांपासून धुळीत गडप झालेल्या ऐतिहासिक वास्तू, पुरातन कागदपत्रे आणि भूतकाळातील घटनांना ‘ऐतिहासिक बाळापुर’ या पुस्तकाच्या माध्यमातून नवजीवन प्राप्त झाले आहे. लेखक श्रीकृष्ण धनोकार यांनी बाळापुरचा इतिहास जिवंत ठेवण्यासाठी अपार मेहनत घेतली. त्यांनी शहरातील प्रत्येक गल्ली, प्रत्येक किल्ला, वाडा, दरवाजा आणि त्यामागची कथा जपली. या ग्रंथामुळे बाळापुरचा गौरवशाली इतिहास केवळ अभ्यासकापुरता मर्यादित न राहता सामान्य नागरिकांपर्यंत पोहोचणार आहे. इतिहासातील विस्मृतीत गेलेले प्रसंग, समाजघटकांची भूमिका आणि शहराची सांस्कृतिक ओळख पुन्हा उजळून निघाली आहे. बाळापुरच्या वैभवशाली वारशाला नवसंजीवनी देत या पुस्तकाने शहराच्या अभिमानाला नवी ओळख मिळवून दिली आहे.
बाळापूर शहराच्या समृद्ध ऐतिहासिक परंपरेला नवसंजीवनी देणारा “ऐतिहासिक बाळापूर” हा ग्रंथ रविवार, दि. ५ ऑक्टोबर रोजी उत्सव लॉन, बाळापूर येथे अतिशय थाटामाटात प्रकाशित करण्यात आला. या सोहळ्याचे अध्यक्षस्थान माजी आमदार मा. लक्ष्मणराव तायडे यांनी भूषवले. यावेळी आपल्या अध्यक्षीय भाषणात त्यांनी म्हटलं —
“इतिहास केवळ भूतकाळ नाही, तो आपल्या वर्तमानाचे मार्गदर्शन करणारा प्रकाश आहे. ‘ऐतिहासिक बाळापुर’ हे पुस्तक बाळापुरच्या प्रत्येक घराघरात पोहोचले पाहिजे. कारण हे पुस्तक फक्त बाळापूर शहराचे नव्हे, तर मराठी संस्कृतीच्या अभिमानाचे प्रतीक आहे.”
बौद्ध बहुजन समाजाच्या सर्वांगीण विकासासाठी फक्त 200 रुपये प्रतिमाह आजीवन त्याग करा – अजय घनबहादूर
भव्य ग्रंथदिंडी व वृक्षदिंडीने कार्यक्रमास सुरुवात
अकोट शहरातील लोहारी मार्गावरी...
मोठा हल्ला! अफगाण सैन्याने पाकिस्तानवर धडक हल्ला; 12 सैनिक ठार, 5 जखमी, सीमा चौक्या ताब्यात
सैनिक हा शब्द देशाच्या संरक्षणाशी थेट संबंधित आहे. सैनिक म्ह...
माना विद्यालयात अभिजात मराठी भाषा सप्ताह उत्साहात संपन्न – मराठी भाषेची गौरवशाली ओळख विद्यार्थ्यांमध्ये रुजली
जिल्हा परिषद विद्यालय, मूरतिजापुर येथे शास...
अमिताभ बच्चन कोमात होते तेव्हा… रेखा पांढरी साडी नेसून आल्या आणि… जया बच्चन मात्र…
मुंबई : बॉलिवूडमधील सर्वात चर्चेत राहिलेलं प्रेम म्हणजे अमिताभ बच्चन...
अकोला जिल्हा क्रिकेट स्पर्धा 2025: हनुमान प्रसाद साह जनता विद्यालयाचा गौरव
अकोला जिल्हा पातळीवरील अंडर-17 क्रिकेट स्पर्धेत हनुमान प्रसाद साह जनता विद्यालय, दानापूरने
मराठमोळी अभिनेत्री मयुरी वाघचा खुलासा: पूर्व पतीकडून मानसिक व शारीरिक छळ, घटस्फोटानंतर पहिल्यांदा मोठा खुलासा
घटस्फोट हा निर्णय कोणत्याही व्यक्तीसाठी सोपा नसतो. लग्नातील समस्या, ...
निपाणा येथील बकऱ्या पाणी समजून डांबरात फसल्याने गंभीर जखमी; खाजगी कंपनीवर पशुपालकांचा रोष
अकोला तालुक्यातील निपाणा गावात एका गंभीर प्राणी अपघाताची घट...
८ तासांच्या शिफ्टच्या मागणीवर अखेर दीपिका पादुकोणने सोडलं मौन; “शांत राहूनच मी माझी लढाई लढते”
बॉलिवूडची अग्रगण्य अभिनेत्री दीपिका पादुकोण पुन्हा एकदा चर्चेत आहे, आणि यावेळी कारण...
कार्यक्रमाची सुरुवात एक वेगळ्या आणि प्रेरणादायी पद्धतीने झाली. सकाळपासूनच बाळापूरच्या प्रमुख मार्गांवर “ग्रंथ दिंडी” काढण्यात आली. या दिंडीत विद्यार्थी, इतिहासप्रेमी, साहित्यिक, सामाजिक कार्यकर्ते आणि नागरिक मोठ्या संख्येने सहभागी झाले होते. हातात पुस्तकाचे पोस्टर, झेंडे आणि घोषवाक्ये घेऊन “ज्ञानाचे दान श्रेष्ठ दान”, “आपला इतिहास आपली ओळख” असे नारे देत दिंडी उत्सव लॉन येथे दाखल झाली. ही ग्रंथदिंडी म्हणजे पुस्तकाविषयी असलेले लोकांचे प्रेम आणि अभिमानाचे दर्शन घडवत होती. दिंडीचा समारोप झाल्यानंतर उपस्थित सर्व मान्यवरांच्या हस्ते दीपप्रज्वलन करून मुख्य कार्यक्रमाला प्रारंभ झाला.
पुस्तकाचे प्रकाशन — विद्वानांच्या उपस्थितीत ऐतिहासिक क्षण
‘ऐतिहासिक बाळापुर’ या पुस्तकाचे प्रकाशन अकोला येथील ज्येष्ठ साहित्यिक आणि प्राध्यापिका सौ. दीपालीताई आ. सोसे यांच्या हस्ते झाले. यावेळी उपस्थित मान्यवरांमध्ये संभाजीनगर विभागीय ग्रंथालयाचे संचालक मा. श्री. सुनिल हुसे, वाशिम शहराचे ख्यातनाम इतिहासकार मा. श्री. मोहन सिरसाट, तसेच अकोल्याचे ज्येष्ठ साहित्यिक आतिष सोसे यांचा समावेश होता.
कार्यक्रमाचे प्रमुख अतिथी म्हणून ॲड. सैय्यद नातीकोद्दीन खतीब, अशोक राणे (माजी सदस्य, म.रा. साहित्य व सांस्कृतिक मंडळ मुंबई), बाळापुर कॉलेजचे सेवानिवृत्त मराठी विभागप्रमुख डॉ. प्रकाश वानखडे, इतिहास संशोधक डॉ. श्याम देवकर (खामगाव), डॉ. किशोर वानखडे, तसेच समाजशास्त्र विभागप्रमुख प्रा. प्रशांत चांभारे (शेगाव) आणि प्रा. अनिल कलोरे (महात्मा फुले कनिष्ठ महाविद्यालय, देऊळगाव मही) हे मान्यवर उपस्थित होते.
समारंभाचे आयोजन मुरलीधर धनोकार यांच्या अध्यक्षतेखाली करण्यात आले होते.
इतिहासाचा अमूल्य ठेवा — लेखक श्रीकृष्ण धनोकार यांची जिद्द
या पुस्तकाचे लेखक श्री. श्रीकृष्ण धनोकार हे मूळचे बाळापुर शहरातील असून त्यांना इतिहास, वास्तू, संस्कृती आणि वारसा याबद्दल विशेष आवड आहे. गेल्या अनेक वर्षांपासून त्यांनी बाळापूरच्या ऐतिहासिक वास्तू, जुन्या कागदपत्रे, लोककथा आणि पुरातत्त्वीय अवशेषांचा सखोल अभ्यास केला.
त्यांच्या या सातत्यपूर्ण संशोधनाचे फळ म्हणजे “ऐतिहासिक बाळापुर” हे पुस्तक. यात बाळापूरच्या स्थापनेपासून ते आधुनिक काळापर्यंतचा इतिहास, सामाजिक, धार्मिक, सांस्कृतिक आणि राजकीय प्रवास चित्रमय पद्धतीने मांडला आहे. शहरातील जुन्या किल्ल्यांचे वर्णन, स्थापत्यशास्त्रीय वैशिष्ट्ये, आणि विस्मृतीत गेलेल्या ऐतिहासिक व्यक्तींच्या कार्याचा मागोवा त्यांनी घेतला आहे.
पुस्तकाचा आशय — इतिहास, वारसा आणि ओळख
‘ऐतिहासिक बाळापुर’ हे पुस्तक केवळ ऐतिहासिक संदर्भांची मालिका नसून बाळापूरच्या ओळखीचा दस्तऐवज आहे. पुस्तकाच्या प्रत्येक प्रकरणात इतिहासाचे वेगवेगळे पैलू उलगडले आहेत. काही प्रकरणांत बाळापुरच्या जुन्या किल्ल्यांची माहिती आहे, तर काही ठिकाणी येथील सांस्कृतिक चळवळी, स्वातंत्र्यसंग्रामातील भूमिका, आणि जुन्या शैक्षणिक संस्थांचा आढावा दिला आहे. पुस्तकात बाळापूरच्या सामाजिक रचनेचा आणि धार्मिक सहिष्णुतेचा ही उत्कृष्ट नमुना दिसतो. जुन्या मशीदी, मंदिरे, वाडे आणि दरवाजे यांची छायाचित्रे आणि माहिती या ग्रंथाला अधिक समृद्ध करतात. एकंदरीत हे पुस्तक शहराच्या इतिहासावर प्रेम करणाऱ्या प्रत्येक व्यक्तीसाठी अमूल्य ठेवा ठरेल, असे मान्यवरांनी एकमुखाने नमूद केले.
मान्यवरांचे विचार – इतिहासाची कदर करणे म्हणजे स्वतःला ओळखणे
मा. लक्ष्मणराव तायडे (माजी आमदार) यांनी अध्यक्षीय भाषणात म्हटले, “आजच्या पिढीला आपल्या शहराचा इतिहास माहीत नाही, आणि म्हणूनच अशा ग्रंथांची आवश्यकता अधिक आहे. इतिहास केवळ अभ्यासासाठी नाही, तर प्रेरणेसाठी असतो. श्रीकृष्ण धनोकार यांनी बाळापुरचा इतिहास घराघरात पोहोचवण्याचं काम केलं आहे, यासाठी त्यांचे अभिनंदन.”
सौ. दीपालीताई सोसे यांनी सांगितले, “या पुस्तकात फक्त ऐतिहासिक घटना नाहीत, तर त्या घटनांच्या मागील भावना आणि संस्कृतीचा ठसा आहे. हे पुस्तक देवघरात ठेवण्यासारखं आहे — कारण यामध्ये श्रद्धा, परंपरा आणि इतिहास यांचा संगम आहे.”
मा. श्री. मोहन सिरसाट (इतिहासकार) म्हणाले, “बाळापूरचा इतिहास हा केवळ स्थानिक नाही, तर मराठी इतिहासाचा एक महत्त्वाचा अध्याय आहे. या पुस्तकामुळे भविष्यातील संशोधकांना मार्गदर्शन मिळेल.”
तर प्रा. अनिल कलोरे यांनी सांगितले, “अशा पुस्तकांमुळे विद्यार्थ्यांमध्ये स्थानिक इतिहासाबद्दल अभिमान निर्माण होतो. इतिहासाची नाळ लोकांशी जोडणे म्हणजे समाजाला ओळख देणे होय.”
ग्रंथाला अमरावती विद्यापीठ व सर्व ग्रंथालयात स्थान द्यावे – एकमुखी मागणी
सर्व मान्यवरांनी सुचवले की, ‘ऐतिहासिक बाळापुर’ या पुस्तकाची प्रत संत गाडगेबाबा अमरावती विद्यापीठ, तसेच महाराष्ट्रातील प्रत्येक जिल्हा, तालुका आणि गावागावातील सार्वजनिक ग्रंथालयात उपलब्ध करून द्यावी. यामुळे बाळापुरचा इतिहास सर्वसामान्यांपर्यंत पोहोचेल आणि येणाऱ्या पिढ्यांना या शहराचा भूतकाळ समजून घेण्यास मदत होईल.
सत्कार सोहळा आणि स्नेहभोजन — आपुलकीचा समारोप
कार्यक्रमाच्या शेवटी लेखक श्रीकृष्ण धनोकार यांचा तसेच उपस्थित मान्यवरांचा सत्कार करण्यात आला. फुलांच्या पुष्पगुच्छांनी आणि सन्मानचिन्हांनी गौरव करून त्यांच्या कार्याची प्रशंसा करण्यात आली. त्यानंतर स्नेहभोजनाचा कार्यक्रम पार पडला. बाळापूर शहरासह परिसरातील नागरिक, विद्यार्थी, प्राध्यापक, पत्रकार आणि इतिहासप्रेमी मोठ्या संख्येने उपस्थित होते. कार्यक्रमाचे संचालन सुप्रसिद्ध उद्घोषक विकास पल्हाडे (आकाशवाणी, अकोला) यांनी विनोदी आणि माहितीपूर्ण शैलीत केले, तर आभार प्रदर्शन निवृत्त मुख्याध्यापक रमेश लहाने यांनी केले.
बाळापूर — इतिहास, संस्कृती आणि ऐक्याचे प्रतिक
बाळापूर हे शहर ऐतिहासिकदृष्ट्या अत्यंत समृद्ध आहे. मराठेशाहीपासून निजामशाही, ब्रिटिशकालीन प्रशासन, आणि स्वातंत्र्य आंदोलनापर्यंतच्या अनेक ऐतिहासिक घटनांचे हे साक्षीदार आहे. शहरातील किल्ला, बुरुज, दरवाजे, जुनी मंदिरे आणि वास्तू आजही त्या काळाची साक्ष देतात. ‘ऐतिहासिक बाळापुर’ हे पुस्तक या वारशाला नवा आयाम देत आहे. हे पुस्तक केवळ ऐतिहासिक माहिती देत नाही, तर शहराबद्दल अभिमानाची भावना जागवते. पुढील काळात या पुस्तकाच्या माध्यमातून बाळापूर पर्यटन नकाशावर आपले स्थान मजबूत करेल, अशी अपेक्षा उपस्थितांनी व्यक्त केली.
कार्यक्रमातील प्रमुख मान्यवर :
मा. आ. लक्ष्मणराव तायडे (माजी आमदार, अध्यक्ष)
सौ. दीपालीताई आ. सोसे (ज्येष्ठ साहित्यिक, अकोला)
मा. श्री. सुनिल हुसे (संचालक, विभागीय ग्रंथालय, संभाजीनगर)
मा. श्री. मोहन सिरसाट (इतिहासकार, वाशिम)
आतिष सोसे (ज्येष्ठ साहित्यिक, अकोला)
ॲड. सैय्यद नातीकोद्दीन खतीब
अशोक राणे (माजी सदस्य, म.रा. साहित्य व सांस्कृतिक मंडळ, मुंबई)
डॉ. प्रकाश वानखडे (सेवानिवृत्त प्रमुख, मराठी विभाग, बाळापूर कॉलेज)
डॉ. श्याम देवकर (इतिहास संशोधक, खामगाव)
डॉ. किशोर वानखडे (इतिहास संशोधक, खामगाव)
प्रा. प्रशांत चांभारे (समाजशास्त्र विभागप्रमुख, बुरुंगले महाविद्यालय, शेगाव)
प्रा. अनिल कलोरे (महात्मा फुले कनिष्ठ महाविद्यालय, देऊळगाव मही)
अध्यक्ष पुस्तक प्रकाशन समिती : मुरलीधर धनोकार
लेखक : श्रीकृष्ण धनोकार
उद्घोषक : विकास पल्हाडे (आकाशवाणी, अकोला)
आभार प्रदर्शन : रमेश लहाने (सेवानिवृत्त मुख्याध्यापक, न.प. बाळापूर)
‘ऐतिहासिक बाळापुर’ या पुस्तकाचे प्रकाशन हा फक्त साहित्यिक कार्यक्रम नव्हता, तर बाळापूरच्या आत्म्याचा, संस्कृतीचा आणि इतिहासाचा उत्सव होता. या ग्रंथाच्या माध्यमातून बाळापुरचा समृद्ध इतिहास पुन्हा एकदा उजेडात आला आहे. हे पुस्तक शहराच्या प्रत्येक नागरिकाला, विशेषतः तरुण पिढीला आपल्या मातीशी जोडणारे ठरेल.
“ज्यांनी भूतकाळाचा सन्मान केला, तेच उज्ज्वल भविष्य घडवतात.”
बौद्ध बहुजन समाजाच्या सर्वांगीण विकासासाठी फक्त 200 रुपये प्रतिमाह आजीवन त्याग करा – अजय घनबहादूर
भव्य ग्रंथदिंडी व वृक्षदिंडीने कार्यक्रमास सुरुवात
अकोट शहरातील लोहारी मार्गावरी...
मोठा हल्ला! अफगाण सैन्याने पाकिस्तानवर धडक हल्ला; 12 सैनिक ठार, 5 जखमी, सीमा चौक्या ताब्यात
सैनिक हा शब्द देशाच्या संरक्षणाशी थेट संबंधित आहे. सैनिक म्ह...
माना विद्यालयात अभिजात मराठी भाषा सप्ताह उत्साहात संपन्न – मराठी भाषेची गौरवशाली ओळख विद्यार्थ्यांमध्ये रुजली
जिल्हा परिषद विद्यालय, मूरतिजापुर येथे शास...
अमिताभ बच्चन कोमात होते तेव्हा… रेखा पांढरी साडी नेसून आल्या आणि… जया बच्चन मात्र…
मुंबई : बॉलिवूडमधील सर्वात चर्चेत राहिलेलं प्रेम म्हणजे अमिताभ बच्चन...
अकोला जिल्हा क्रिकेट स्पर्धा 2025: हनुमान प्रसाद साह जनता विद्यालयाचा गौरव
अकोला जिल्हा पातळीवरील अंडर-17 क्रिकेट स्पर्धेत हनुमान प्रसाद साह जनता विद्यालय, दानापूरने
मराठमोळी अभिनेत्री मयुरी वाघचा खुलासा: पूर्व पतीकडून मानसिक व शारीरिक छळ, घटस्फोटानंतर पहिल्यांदा मोठा खुलासा
घटस्फोट हा निर्णय कोणत्याही व्यक्तीसाठी सोपा नसतो. लग्नातील समस्या, ...
निपाणा येथील बकऱ्या पाणी समजून डांबरात फसल्याने गंभीर जखमी; खाजगी कंपनीवर पशुपालकांचा रोष
अकोला तालुक्यातील निपाणा गावात एका गंभीर प्राणी अपघाताची घट...
८ तासांच्या शिफ्टच्या मागणीवर अखेर दीपिका पादुकोणने सोडलं मौन; “शांत राहूनच मी माझी लढाई लढते”
बॉलिवूडची अग्रगण्य अभिनेत्री दीपिका पादुकोण पुन्हा एकदा चर्चेत आहे, आणि यावेळी कारण...
13 Oct
