ICMR चा अहवाल : भारतीय जेवण रुचकर पण आरोग्यासाठी हानिकारक
भारतीय आहाराला जगभरात त्याच्या स्वाद, मसाल्यांच्या विविधतेसाठी आणि पारंपरिक पद्धतींसाठी विशेष ओळख आहे. भारतातील प्रत्येक राज्याची, प्रत्येक प्रांताची खाद्यसंस्कृती स्वतंत्र आणि अद्वितीय आहे. दक्षिणेतील मसालेदार सांबार-इडली असो, उत्तरेतील बटर चिकन असो किंवा महाराष्ट्रातील पोळी-भाजी, प्रत्येक थाळी चवीने परिपूर्ण असते. मात्र, या चवीच्या आड एक गंभीर आरोग्य समस्या दडलेली आहे — अशी चेतावणी इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्च (ICMR) च्या नव्या अहवालात देण्यात आली आहे.
भारतीय आहार चविष्ट, पण पौष्टिकतेचा अभाव
ICMR आणि नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ न्यूट्रिशन (NIN) यांनी एकत्रित केलेल्या या अभ्यासानुसार भारतीय जेवण दिसायला आणि चवीनं आकर्षक असलं, तरी ते शरीराला आवश्यक पोषक तत्त्वं पुरवण्यात अपयशी ठरतं. या संशोधनात देशभरातील विविध वयोगटांतील लोकांचा आहार तपासण्यात आला. निष्कर्ष धक्कादायक होते — भारतीय आहारात कार्बोहायड्रेटचे प्रमाण तब्बल ६५ ते ७० टक्के असून प्रोटीन केवळ १० टक्के आहे.
असंतुलित थाळी: भात, रोटी आणि बटाट्यांचं राज्य
थाळीत मुख्यतः भात, पोळी, बटाट्याची भाजी, डाळ, आणि थोडंसं दही असतं. ही थाळी पोट भरते, पण शरीराला आवश्यक पोषण मिळत नाही. आहारातील अतिरेकी कार्बोहायड्रेटमुळे शरीरात साखरेची पातळी वाढते आणि त्याचा परिणाम लठ्ठपणा, मधुमेह (डायबिटीज) आणि थकवा यासारख्या समस्यांवर होतो.
Related News
ICMR च्या अहवालानुसार, अनेक भारतीयांचा आहार प्रथिनांच्या अभावामुळे शरीरात स्नायूंची ताकद कमी करतो. विशेषतः शहरी भागात ‘फास्ट फूड’ आणि ‘जंक फूड’च्या वाढत्या वापरामुळे ही परिस्थिती अधिक बिकट बनली आहे.
प्रोटीनचा अभाव आणि शरीरातील परिणाम
अहवालात नमूद केलं आहे की, प्रत्येक व्यक्तीला दररोज सुमारे ६० ग्रॅम प्रोटीनची गरज असते, पण बहुतांश भारतीयांच्या आहारात फक्त ३५ ते ४० ग्रॅम प्रोटीनच असतं.
यामुळे खालील गंभीर परिणाम दिसतात –
शरीरातील स्नायूंची ताकद कमी होते
इम्युनिटी (प्रतिरोधक शक्ती) घटते
थकवा, कमजोरी आणि झोपेचा अभाव वाढतो
शरीरातील चरबी वाढून वजन जास्त होते
प्रोटीनचे स्रोत भारतीय ताटातून गायब
ICMR च्या संशोधनात नमूद केले आहे की जेवणात प्रोटीनचे प्रमुख स्रोत — डाळ, अंडी, दूध, दही, सोया, आणि मासे — हे पदार्थ पुरेशा प्रमाणात घेतले जात नाहीत.
दक्षिण भारतात तांदळावर अवलंबून असलेली आहारशैली दिसते, तर उत्तर भारतात गहू प्रधान आहार आहे. किनारपट्टी भागात मासे आणि नारळाचा वापर होत असला तरी तो देशभर संतुलित प्रमाणात नाही. त्यामुळे एकूण देशाच्या डाएटमध्ये संतुलनाचा अभाव आहे.
ICMR चा इशारा : डाएटमध्ये बदल न केल्यास धोका
ICMR ने या अहवालात स्पष्टपणे सांगितलं आहे की, जर भारतीयांनी आपला आहार सुधारला नाही तर पुढील काही वर्षांत डायबिटीज, हृदयविकार आणि लठ्ठपणाचं प्रमाण झपाट्याने वाढेल. संस्थेने सल्ला दिला आहे की थाळीत ५०% कार्बोहायड्रेट, २५% प्रोटीन आणि २५% हेल्दी फॅट असणं आवश्यक आहे.
म्हणजेच, थाळीत भाज्या, डाळ, दूध, अंडी, दही आणि सोयाचा नियमित समावेश करणं गरजेचं आहे.
संतुलित आहार कसा असावा?
तज्ज्ञांच्या मते, भारतीय आहारात खालील बदल केल्यास तो अधिक आरोग्यदायी बनू शकतो —
सकाळचा नाश्ता: ओट्स, उकडलेली अंडी, फळं आणि दूध.
दुपारचं जेवण: भाताऐवजी ज्वारी, बाजरी किंवा ब्राउन राईस; त्यासोबत डाळ आणि भाज्या.
संध्याकाळी: हलकं स्नॅक — अंकुरित कडधान्य किंवा फळं.
रात्रीचं जेवण: प्रोटीनयुक्त पदार्थ — पनीर, अंडी, मासे, किंवा सोया.
वाढता लठ्ठपणा आणि मधुमेह
ICMR च्या मते, सध्या भारतात लठ्ठपणाचं प्रमाण ३०% पर्यंत वाढलं आहे, तर सुमारे १० कोटी लोक डायबिटीजच्या धोक्यात आहेत. याचं मुख्य कारण असंतुलित आहार आणि शारीरिक हालचालींचा अभाव हेच आहे. वाढत्या शहरीकरणामुळे लोकांचा शारीरिक श्रम कमी झाला असून ‘सिटिंग लाईफस्टाइल’ सामान्य बनली आहे.
व्यायाम आणि योगाचं महत्त्व
आहारासोबतच नियमित व्यायाम, योग, आणि ध्यान यांचा समावेश केल्यास आरोग्य अधिक चांगलं राहू शकतं. दिवसातून किमान ३० मिनिटं चालणं, सायकल चालवणं किंवा हलका व्यायाम करणं फायदेशीर ठरतं.
पारंपरिक भारतीय अन्नाची गरज
तज्ज्ञांचं मत आहे की, भारतीय अन्न चविष्ट असलं तरी पारंपरिक पद्धतीने बनवलेले पदार्थ अधिक पौष्टिक असतात. ज्वारी, बाजरी, नाचणी, हुरडा, आणि कडधान्यांचा वापर वाढवला पाहिजे. मसालेदार, तळलेले आणि साखरेचे पदार्थ टाळल्यास भारतीय आहार अधिक संतुलित बनू शकतो.
आयसीएमआरचा सल्ला
आहारात कडधान्य, डाळी आणि भाज्यांचं प्रमाण वाढवा
दररोज २ लिटरपेक्षा जास्त पाणी प्या
फळं आणि सुकामेवा नियमित घ्या
गोड पदार्थ, सॉफ्ट ड्रिंक आणि तळलेले पदार्थ टाळा
दिवसातून किमान एक वेळ प्रोटीनयुक्त जेवण घ्या
जागतिक पातळीवरील परिणाम
ICMR चा हा अहवाल केवळ भारतापुरता मर्यादित नाही. कारण भारतीय आहार जगभर लोकप्रिय आहे — विशेषतः यूके, यूएस, आणि मिडल ईस्ट देशांमध्ये भारतीय रेस्टॉरंट्सची संख्या मोठी आहे. त्यामुळे या अहवालाने आंतरराष्ट्रीय स्तरावरही चर्चा पेटवली आहे.
जेवणाची चव जगभरात मानली जाते, पण आता आरोग्यदायी दृष्टीने आपला आहार बदलण्याची गरज निर्माण झाली आहे. ICMR च्या या अहवालाने प्रत्येक भारतीयाने आपल्या थाळीकडे पुन्हा एकदा पाहावं — केवळ चव नव्हे, तर पोषणाचा समतोल राखणं हेच खऱ्या अर्थानं ‘स्वादिष्ट आणि निरोगी भारता’कडे जाण्याचं पाऊल आहे.
READ ALSO:https://ajinkyabharat.com/americas-biggest-economic-blow-to-china-is-500-tariff/
