स्नायूंची वाढ, शरीराची बळकटी आणि आरोग्यपूर्ण जीवनासाठी प्रोटीन हा आहारातील अत्यंत महत्त्वाचा घटक आहे. योग्य प्रमाणात प्रोटीन न मिळाल्यास शरीराची कामगिरी, स्नायूंची वाढ, प्रतिकारशक्ती आणि एकंदरीत स्वास्थ्यावर परिणाम होतो. त्यामुळे अनेक जण प्रोटीनसंपन्न पदार्थ आपल्या आहारात समाविष्ट करतात.
आजकाल लोकांचा प्रोटीनसाठीचा कल वाढत चालला आहे. विशेषतः जिममध्ये व्यायाम करणारे तर प्रोटीनयुक्त आहार घेण्यास प्राधान्य देतात. अनेक मांसाहारी लोक चिकन, अंडे, मासे यासारखे प्रोटीनसंपन्न पदार्थ खातात, तर शाकाहारी लोक मूग डाळ, सोयाबीन, हरभरा यासारखी कडधान्ये प्रोटीनसाठी पसंत करतात. या पार्श्वभूमीवर प्रश्न येतो— चिकन खावे की मूग डाळ? प्रोटीनसाठी कोणता पदार्थ जास्त प्रभावी आहे?
चिकन: प्रोटीनसंपन्न मांसाहारी पर्याय
चिकन हा मांसाहारी आहारातील अत्यंत लोकप्रिय पदार्थ आहे. ज्या लोकांना मांसाहारी आहार घेणे आवडते, त्यांच्यासाठी चिकन हा प्रोटीनचा मुख्य स्रोत मानला जातो. चिकनमध्ये शरीराला आवश्यक प्रोटीन, जीवनसत्त्वे आणि खनिजे मुबलक प्रमाणात मिळतात.
Related News
आरोग्यासाठी सर्वोत्तम गुळ: पिवळा की काळा? जाणून घ्या तज्ञांचा सल्ला
भेंडीचं पाणी पिल्यानं Weight खरंच कमी होतं का? सोशल मीडियावरील दाव्यांचं 1 सत्य
Magnesium Deficiency: शरीरात मॅग्नेशिअमची कमतरता आणि त्याचे दुष्परिणाम
व्यायामासाठी banana खाण्याचे 5 फायदे: प्रथिने, ऊर्जा आणि स्नायूंची पुनर्प्राप्ती
हिवाळ्यात आजारांपासून सुटका देणाऱ्या ‘या’ 5 पावरफुल गोष्टी – डॉक्टरही सांगतात रामबाण उपाय!
30 दिवस पुदिन्याचा चहा प्याल तर होतील 5 जबरदस्त बदल – डॉक्टरही थक्क!
महाग आहे पण फायदेशीर: गाढविणीच्या दुधाचे आरोग्यविषयक आणि सौंदर्य फायदे
थंडीत दररोज एक संत्री खाल्ल्यास काय होते ?
हिवाळ्यात Vitamin डीची कमतरता? तज्ज्ञांनी सांगितले हे सोपे उपाय
रोज दहीपाणी(Buttermilk )प्यायल्यास 5 अद्भुत फायदे – तुमचे आरोग्य झपाट्याने सुधारेल!
7 अद्भुत पाणी पिण्याचे फायदे: शरीरासाठी हा महत्वाचा उपाय
अभ्यासानुसार, 100 ग्रॅम चिकनमध्ये सुमारे 31 ग्रॅम प्रोटीन असते. यामुळे शरीराला स्नायूंची वाढ करण्यासाठी पुरेसा प्रोटीन मिळतो. व्यायाम करणारे किंवा जिममध्ये मेहनत करणारे लोक चिकनला प्राधान्य देतात कारण यात प्रोटीनचे प्रमाण जास्त असल्याने स्नायूंना बळकटी मिळते.
चिकनमधील प्रोटीन पूर्ण प्रोटीन (complete protein) म्हणून ओळखला जातो. म्हणजेच यात शरीराला आवश्यक सर्व 9 अमिनो ऍसिड्स असतात, जे शरीराच्या वाढीसाठी अत्यावश्यक आहेत. त्यामुळे स्नायूंची पुनर्बांधणी, ऊर्जा निर्मिती आणि शरीराची प्रतिकारशक्ती मजबूत करण्यासाठी चिकन अतिशय प्रभावी मानले जाते.
मूग डाळ: शाकाहारी लोकांसाठी उत्तम पर्याय
मुग डाळ हे शाकाहारी लोकांसाठी प्रोटीनसंपन्न आहाराचे महत्त्वाचे स्रोत आहे. मूग डाळेमध्ये प्रोटीन प्रमाण चिकनइतके जास्त नसले तरीही शाकाहारी जीवनशैलीसाठी ती उपयुक्त आहे. 100 ग्रॅम मूग डाळेमध्ये सुमारे 7.02 ग्रॅम प्रोटीन असते.
मुग डाळेमध्ये फक्त प्रोटीनच नव्हे, तर फायबरचे प्रमाणही जास्त आहे. 100 ग्रॅम मूग डाळेमध्ये साधारण 7.6 ग्रॅम फायबर असते, जे पचनसंस्था सुधारण्यासाठी, रक्तातील साखरेचे प्रमाण नियंत्रित करण्यासाठी आणि शरीरातील चरबी कमी करण्यासाठी उपयुक्त ठरते.
याशिवाय मूग डाळ जीवनसत्त्वे (Vitamins) आणि खनिजे (Minerals) मुबलक प्रमाणात पुरवते. शाकाहारी लोक प्रोटीनसाठी मूग स्प्राऊट (Sprouted Moong) देखील आवडीने खातात. मूग स्प्राऊटमध्ये प्रोटीनचे प्रमाण थोडे अधिक आणि पचण्यास सोपे असते. त्यामुळे स्नायूंची वाढ आणि एकंदरीत आरोग्यासाठी मूग डाळ आणि मूग स्प्राऊट उपयुक्त ठरतात.
चिकन व मूग डाळ: तुलना
चिकन आणि मूग डाळ ही दोन्ही प्रोटीनसंपन्न आहारातील महत्त्वाची घटक आहेत, परंतु त्यांच्या पोषणतत्वांमध्ये फरक आहे.
प्रोटीन प्रमाण:
100 ग्रॅम चिकनमध्ये ≈ 31 ग्रॅम प्रोटीन
100 ग्रॅम मूग डाळेमध्ये ≈ 7.02 ग्रॅम प्रोटीन
स्पष्ट दिसते की प्रोटीनचे प्रमाण चिकनमध्ये मूग डाळेपेक्षा जास्त आहे. त्यामुळे स्नायूंची वाढ किंवा प्रोटीनची मोठी गरज असलेल्या लोकांसाठी चिकन अधिक फायदेशीर ठरतो.
फायबर आणि जीवनसत्त्वे:
चिकनमध्ये फायबरचे प्रमाण फारच कमी असते.
मूग डाळेमध्ये ≈ 7.6 ग्रॅम फायबर, तसेच जीवनसत्त्वे आणि खनिजे मुबलक प्रमाणात असतात.
म्हणजेच मूग डाळ फक्त प्रोटीन पुरवते असे नाही, तर पचनसंस्था सुधारण्यासाठी आणि शरीरातील आवश्यक पोषक घटक पुरवण्यासाठीही महत्त्वाची आहे.
अमिनो ऍसिड्सचा प्रकार:
चिकनमधील प्रोटीन पूर्ण प्रोटीन असते, म्हणजे शरीराला आवश्यक सर्व अमिनो ऍसिड्स मिळतात.
मूग डाळेमधील प्रोटीन अर्धवट प्रोटीन (incomplete protein) मानले जाते, त्यामुळे शाकाहारी लोकांना पूर्ण प्रोटीन मिळवण्यासाठी त्यासोबत दुध किंवा इतर कडधान्ये घेतली पाहिजेत.
कोणता आहार निवडावा?
यात निर्णय घेणे तुमच्या आहारावर आणि जीवनशैलीवर अवलंबून आहे.
मांसाहारी लोक:
ज्या लोकांना मांसाहारी जीवनशैली स्वीकारलेली आहे, त्यांच्यासाठी चिकन हा प्रोटीनसंपन्न, स्नायूंना बळकटी देणारा पदार्थ आहे. नियमित व्यायाम करणारे, जिममध्ये जाणारे किंवा स्नायूंची वाढ करायची असल्यास चिकन खाणे उपयुक्त ठरते.शाकाहारी लोक:
मांसाहारी न असलेले लोक मूग डाळ, सोयाबीन, हरभरा, मूग स्प्राऊट यासारख्या पदार्थांवर अवलंबून राहतात. मूग डाळेमुळे शरीराला प्रोटीनसह फायबर, जीवनसत्त्वे आणि खनिजे मिळतात. यामुळे एकंदर आरोग्य सुधारते आणि पचनसंस्था मजबूत राहते.
प्रोटीनसाठी पर्याय:
चिकन आणि मूग डाळ व्यतिरिक्त अजून काही पदार्थ आहेत जे प्रोटीनसाठी उपयुक्त ठरतात:
सोयाबीन: शाकाहारी लोकांसाठी पूर्ण प्रोटीनचा स्रोत.
अंडी: प्रोटीन आणि जीवनसत्त्वे मिळवण्याचा उत्तम पर्याय.
दुध व दुग्धजन्य पदार्थ: कॅसिन आणि व्हे प्रोटीन मिळवण्यासाठी फायदेशीर.
कडधान्ये: हरभरा, मसूर डाळ, राजमा यामध्येही प्रोटीन मुबलक प्रमाणात असते.
स्नायूंची वाढ, शरीराची बळकटी आणि आरोग्य टिकवण्यासाठी प्रोटीन अत्यंत महत्त्वाचा आहे. जास्त प्रोटीनसाठी चिकन ही सर्वोत्तम निवड आहे, तर फायबर, जीवनसत्त्वे आणि पचनसंस्थेसाठी मूग डाळ उपयुक्त आहे. शाकाहारी आणि मांसाहारी दोन्ही प्रकारचे लोक त्यांच्या गरजेनुसार या आहाराचा समावेश करू शकतात.
टीप: ही माहिती उपलब्ध अभ्यास, पोषणतत्वांच्या स्रोतांवर आधारित आहे. कोणताही आहार बदल किंवा नवीन आहार सुरु करण्यापूर्वी आहारतज्ज्ञांचा सल्ला घेणे गरजेचे आहे.
read also : https://ajinkyabharat.com/suryakumar-yadavs-form-chintecha-vishay-gavaskars-theat-advice/
