आपल्या बापजाद्यांनी इथं रक्त सांडलंय… raigad वरचा अनादर पाहून प्रवीण तरडे भडकले!
डॉ. विश्वास पाटील यांच्यासोबतच्या भेटीत समोर आला धक्कादायक प्रकार; नेटकऱ्यांचे संतप्त प्रतिसाद
महाराष्ट्राची शान, छत्रपती शिवाजी महाराजांचे स्वराज्याचे सिंहासन—raigad किल्ला. प्रत्येक मराठी माणसाच्या भावविश्वाशी जोडलेला हा किल्ला म्हणजे फक्त ऐतिहासिक जागा नाही, तर आपली अस्मिता, आपली ओळख, आपली परंपरा. मात्र, या पवित्र भूमीवर पर्यटकांकडून होत असलेल्या वारंवार अनादरामुळे अनेकदा संताप व्यक्त केला जातो. आता याच विषयावर पुन्हा एकदा तीव्र प्रतिक्रिया व्यक्त केली आहे अभिनेता, दिग्दर्शक आणि लेखक प्रवीण तरडे यांनी.
अलीकडेच त्यांनी raigad वरून एक व्हिडीओ पोस्ट केला आणि तो व्हिडीओ पाहताच सोशल मीडियावर संतापाची लाट उसळली. कारण साधंकिल्ल्याच्या दगडांच्या खाचखळग्यांमध्ये चिप्सचे पॅकेट्स, प्लास्टिक, वापरलेले कागद, बाटल्या असा कचरा भरून ठेवलेला दिसला! हे पाहून तरडे अक्षरशः भडकले.
Related News
Maharashtra Politics 2025 : एकनाथ शिंदे यांना मोठा धक्का! सुनील तटकरे यांची अफाट खेळी, भरत गोगावले यांचं बालेकिल्ला हादरला
1 दगड, 1 क्षण आणि मृत्यू! ताम्हिणी घाटात सनरूफ कार दुर्घटनेत महिलेचा मृत्यू
Court ची मोठी भूमिका: शिवाजी महाराजांचे नाव सर्वांचे
रायगडमध्ये प्रेमाच्या संशयाने प्रेयसीवर हातोड्याचा भयानक हल्ला ,3 तास जखमी
हवामान खात्याचा ‘हायअलर्ट’; १८ जुलैपर्यंत राज्यात मुसळधार
‘ती’ वाघ नखे छत्रपती शिवाजी महाराजांची नाहीत !
आजपासून रायगड किल्ला पर्यटकांसाठी बंद!
म्हणून ८३ वर्षांच्या बापाला फिरावं लागतंय
तुम्ही आम्हाला अक्कल शिकवू नका, आत्मपरीक्षण करा, सुनील तटकरेंनी जयंत पाटलांना सुनावलं
raigad —परिसस्पर्शाची भूमी, पण पर्यटकांचा बेजबाबदारपणा कायम
इतिहासकार, संशोधक आणि हजारो शिवप्रेमी सतत आवाहन करत आले आहेत की गडकिल्ल्यांच्या पवित्रतेचा आदर करा, कचरा करू नका, स्मारकांचे जतन करा. तरीही वर्षानुवर्षे एकच स्थिती कायम दिसते. काही पर्यटक फोटो काढण्यात बिझी, काही रील्स बनवण्यात मश्गूल… आणि काही जण हातातलं चिप्सचं पॅकेट संपताच बाजूलाच दगडांत खोवून देतात.
raigad सारख्या शिवमय ठिकाणी असं वागणं अनेकांना असह्य होतं. प्रवीण तरडेंनाही तेच झालं. ते कोणासोबत रायगडावर गेले होते? तर प्रसिद्ध साहित्यिक, ‘झुंज’, ‘झाडाझुडपांतील संसार’, ‘पानिपत’ अशा दमदार साहित्यकृतींचे लेखक डॉ. विश्वास पाटील.
दोघांनी किल्ल्याचा फेरफटका मारताना काही जागी दगडांत खोवलेली चिप्सची पॅकेट्स, प्लास्टिक आणि कचरा पाहिला, आणि हा प्रकार त्यांनी व्हिडिओमध्ये स्पष्ट दाखवला.
प्रवीण तरडे रागाने म्हणाले… “बाबा, पुन्हा raigad वर येऊ नका!”
व्हिडिओत तरडे म्हणतात “डॉ. विश्वास पाटील यांच्यासोबत raigad पहायला आलोय. इथल्या प्रत्येक दगडाला हात लावताना मनात एकच विचार येतोकधीतरी महाराजांनीही हाच दगड, ही भिंत स्पर्श केली असेल. म्हणजे जणू महाराज आपल्या आसपास आहेत असं वाटतं.
पण आपल्या लोकांनी काय केलंय बघा… या खपच्यांमध्ये चिप्सची पॅकेट्स! प्लास्टिक! कचरा! ज्यांनी कुणी हे टाकलं असेल त्यांना माझी एकच विनंती
बाबा, परतraigad वर येऊ नका रे! ही कचरा टाकायची जागा नाहीये. इथं आपल्या बापजाद्यांनी इतिहास घडवला आहे. रक्त सांडलंय.
छत्रपती शिवाजी महाराजांची ही पवित्र भूमी आहे. महाराज आजही इथं आहेत. हे भान ठेवा.” प्रवीण तरड्यांचा आवाज, त्यांचा आक्रोश आणि भावनिकता—सगळंच मनाला भिडणारं.
डॉ. विश्वास पाटील म्हणाले—“ही फक्त स्पर्शाची नाही, परिसस्पर्शाची भूमी आहे!”
तरड्यांच्या या संतापानंतर लेखक विश्वास पाटील यांनीही भावनिक प्रतिक्रिया व्यक्त केली. ते म्हणाले “तर फक्त स्पर्श नव्हे, तर परिसस्पर्श… जसं लोखंडाला स्पर्श झाला तर सोनं होतं, तसंच महाराजांच्या स्पर्शाने ही भूमी सोनं झाली आहे. हा किल्ला म्हणजे इतिहासाची जीवंत साक्ष आहे. याला अशा प्रकारे खराब करणं म्हणजे आपल्या संस्कृतीचा अपमान.” त्यांच्या या विधानाने हजारो शिवप्रेमींच्या भावना एका वाक्यात पकडल्या.
नेटकऱ्यांचा संताप: ‘कायद्याने कारवाईच करा!’
या व्हिडिओवर सोशल मीडियावर शेकडो कमेंट्सचा वर्षाव झाला. अनेकांनी तरडे आणि पाटील यांच्या भावना समजून घेतल्या. काही कमेंट्स अशा
“हे पर्यटक नाहीत, असंवेदनशील लोकं आहेत.”
“raigad सारख्या ठिकाणी कचरा करणाऱ्यांचा दंड वाढवा.”
“प्रशासनाने कडक कारवाई करायला हवी.”
“हे फक्त रायगडाचं नाही, प्रत्येक गडाचं दु:ख आहे.”
हे कमेंट्स पाहून स्पष्ट होतं—शिवप्रेमींमध्ये प्रचंड अस्वस्थता आहे.
महाराष्ट्रात गडकिल्ल्यांचा दुर्दैवी अनुभव—कधी पिकनिक स्पॉट, कधी सेल्फी प्वाइंट!
वास्तव हेच आहे की महाराष्ट्रातील बहुतांश ऐतिहासिक स्थळांची अवस्था सारखीच
दगडांवर नावं खोदणं
भिंतींवर रंगवणं
कचरा टाकणं
प्लास्टिक, बाटल्या सोडून जाणं
नशा करून गोंधळ घालणं
साउंड सिस्टीम वाजवणं
या सर्वामुळेraigad किल्ल्यांची पवित्रता नष्ट होत चालली आहे. इतिहासप्रेमी, ट्रेकर्स आणि शिवभक्त यावर पुन्हा पुन्हा आवाज उठवत आहेत, पण सुधारणा अल्पच.
तज्ज्ञांचे मत—‘सभ्यता शिकवणं आपली जबाबदारी’
इतिहास अभ्यासक सांगतात
गडकिल्ले हे फक्त ट्रेकिंग स्पॉट नाहीत.
हे आपलं वारसास्थळ, आपल्या पूर्वजांची शौर्यकथा.
किल्ल्यावर गाईड, सुरक्षा, दंड व्यवस्था, कचरा व्यवस्थापन ही सुधारणा आवश्यक.
पण अंतिम जबाबदारी पर्यटकांची—संस्कृती पाळण्याची.
raigad चा इतिहास—रक्त, त्याग आणि बलिदानाने रचलेलं पवित्र स्थान
raigad हा महाराष्ट्राच्या इतिहासातील सर्वात महत्त्वपूर्ण किल्ला
याच किल्ल्यावर शिवाजी महाराजांचा राज्याभिषेक झाला.
1674 ते 1680—स्वराज्याची राजधानी म्हणून रायगडाने सुवर्णकाळ पाहिला.
महाराजांचे समाधिस्थानही इथेच आहे.
तांदुळाखिंडीपासून प्रवेश करून राजवाडे, बाजिप्रभूंचे स्मारक, होळीचा माळ, मेघदुर्ग—प्रत्येक दगड इतिहास बोलतो.
इतकी पवित्र जागा आणि तिथे प्लास्टिकचा कचरा? हे दृश्य शिवप्रेमींना कधीच सहन नाही.
पर्यटकांची मानसिकता कशी बदलणार?
सरकार कितीही नियम बनवो…
पोलीस कितीही पहारा देत राहो…
कचरा डबे कितीही ठेवले…
पण संस्कार बदलले नाहीत, तर चित्र असंच राहणार.
पर्यटकांनी स्वतःला किल्ल्याचा “मालक” समजलं पाहिजे.
जसं आपण स्वतःच्या घरात कचरा टाकत नाही, तसंच गडावरही.
प्रवीण तरडे यांची भावनिक अपील—“इतिहासाची जपणूक करा”
व्हिडिओ संपताना तरडे म्हणतात “रायगड हा आपला आहे. आपल्या महाराजांचा आहे. जेवढे पर्यटक येतात, त्यांना folded-hands विनंती
किल्ला स्वच्छ ठेवा. तुमच्या पिढ्यांना हे सोन्यासारखं वारसा म्हणून द्यायचं आहे.”
शिवप्रेमींची मागणी—‘raigad वर कडक नियम हवेत!’
या प्रकरणानंतर लोकांमध्ये काही मागण्या जोर धरू लागल्या
raigad वर ‘नो प्लास्टिक झोन’ सक्तीने लागू करा
कचरा टाकणाऱ्यांवर ₹5000 पेक्षा अधिक दंड
तलाशी मोहिमा
CCTV वाढवणे
पर्यटकांना ‘हेरिटेज अवेअरनेस’ मोहीम
गाईडांना अधिक अधिकार
प्रशासनानेही वेळोवेळी कारवाई केली, पण समस्येची मूळं अजून उखडली नाहीत.
रायगडावर जाताना प्रत्येकाने लक्षात ठेवावं…
किल्ला हा पिकनिक स्पॉट नाही
कचरा कुठेही टाकू नका
दगडांवर नावं लिहू नका
स्मारकांना स्पर्श करताना आदर ठेवा
पर्यावरण वाचवणं हीच सर्वोत्तम देशभक्ती
शिवाजी महाराजांच्या वास्तूंचा आदर करा
शेवटचा शब्द—रायगड आपला सांस्कृतिक अभिमान आहे
प्रवीण तरडे यांचा संताप म्हणजे जिव्हाळ्याची वेदना. विश्वास पाटील यांचा संदेश म्हणजे संस्कृतीची आठवण. आणि नेटकऱ्यांचा आक्रोश म्हणजे लोकांच्या मनातील अस्वस्थता. रायगड हा किल्ला नाही, आपली ओळख आहे. त्याला स्वच्छ ठेवणं म्हणजे महाराजांप्रतीची खरी निष्ठा. आणि म्हणूनच “बाळांनो, कचरा टाकू नका… रायगड पवित्र ठेवा.”
