दररोज रात्री गूळपाणी पिल्यावर शरीरात काय बदल होतात? जाणून घ्या तज्ज्ञांचा सविस्तर सल्ला
सध्या आरोग्याविषयी जागरूकता वाढल्यामुळे अनेक लोक रात्री झोपण्याआधी काहीतरी गरम, हलकं आणि पचायला सोपं अशी पेयपद्धती अवलंबत आहेत. कोणी हर्बल टी घेतं, कोणी हळदीचं दूध; तर काही जण घरगुती काढे, देसी उपाय आजही पाळतात. अशाच लोकप्रिय आणि सहज बनवण्याजोग्या उपायांपैकी सर्वाधिक चर्चेत असलेला उपाय म्हणजे गूळपाणी. अनेकांच्या मते एक महिना नियमितपणे गूळपाणी घेतल्यास शरीरात लक्षणीय बदल जाणवत असल्याचा दावा केला जातो.
मग नेमकं काय होतं शरीरात? गूळ खरंच इतका फायदेशीर आहे का? तज्ज्ञ काय सांगतात? याचीच सविस्तर माहिती आपण या लेखातून जाणून घेऊया.
१) पचनसंस्था अधिक व्यवस्थित कार्य करू लागते
पचनसंस्था मजबूत ठेवण्यासाठी गूळपाणी अत्यंत प्रभावी मानलं जातं. सुखदा हॉस्पिटलचे डॉ. मनोज आहुजा यांच्या मते, गूळ शरीरातील पाचक एंझाईम सक्रिय करतो, ज्यामुळे रात्रीचे जेवण शरीरात नीट पचते. गॅस, फुगणे, जडपणा किंवा अम्लपित्ताची समस्या असणाऱ्यांना गूळपाणी मोठा आराम देते.
Related News
रणबीर कपूरची ‘रामायण’साठी मांसाहार सोडल्याची धडाकेबाज दाव्यांची पोलखोल; व्हायरल व्हिडिओत 3 मोठे खुलासे
फक्त 5 कारणांमुळे रात्रीचं मळलेलं पीठ धोकादायक ठरतं; फिटनेस एक्सपर्टचा धक्कादायक इशारा
महाराष्ट्रात फेक IAS प्रकरण: पाकिस्तान-अफगानिस्तान कनेक्शनसह महिला अटक
व्हाइट हाऊसजवळ गोळीबार; ट्रंप संतप्त, अफगान नागरिकांच्या प्रवेशावर तातडीची बंदी
मुंबई महापालिका निवडणूक 2025: उद्धव – राज ठाकरे भेटीमुळे मोठा राजकीय बदल
5 सोप्या मार्गांनी अद्रकाचा स्वाद आणि पचनसुलभ लाभ मिळवा
धक्कादायक! 17 वर्षांनी लहान हिरे व्यापाऱ्यासोबत मलायका डेट करतेय? एअरपोर्टवर उडाल्या चर्चा!
Dharmendra यांच्या निधनानंतर हेमा मालिनींच्या 5 भावनिक आठवणी; Unseen Photos पाहताच चाहते व्याकूळ
थंडीत दररोज एक संत्री खाल्ल्यास काय होते ?
न्यायमूर्ती सूर्यकांत: भारताचे 53वे मुख्य न्यायाधीश, न्यायव्यवस्थेत क्रांतिकारी बदल!
पेशावरमध्ये दहशतवादी हल्ला: फ्रंटियर कोर मुख्यालयावर मोठे सुसाइड बॉम्बस्फोट, 3 जवान ठार
याशिवाय गूळपाणी नैसर्गिक डायरिटिक मानले जाते, ज्यामुळे शौचाची प्रक्रिया नियमित होते आणि बद्धकोष्ठता कमी होते. एक महिना नियमित सेवन केले तर पचन अधिक सुरळीत होत असल्याचा अनुभव बऱ्याच जणांनी सांगितला आहे.
२) झोपण्यापूर्वी मन-शरीर अधिक रिलॅक्स होते
हिवाळ्यात गरम पेय शरीराला आराम देतेच, पण गुळामध्ये असलेल्या खनिजांमुळे रिलॅक्सेशन आणखी वाढते.
2021 मधील एका संशोधनानुसार, गुळामध्ये 100 ग्रॅममागे जवळपास 70–90 मिग्रॅ मॅग्नेशियम असते, जे स्नायू शिथिल करण्यास आणि नसांच्या कार्यसंस्थेला शांत करण्यास मदत करते.
झोपायच्या 20-30 मिनिटे आधी गरम गूळपाणी घेतल्यास –
शरीरात उबदारपणा निर्माण होतो
दिवसभराचा ताण कमी होतो
झोप अधिक सहज लागते
सकाळी उठताना अधिक फ्रेश वाटते
एक महिना नियमित सेवनामुळे नैसर्गिक स्लीप सायकलमध्येही सकारात्मक बदल दिसून येऊ शकतात.
३) यकृताला नैसर्गिक ‘डिटॉक्स सपोर्ट’ मिळतो
गूळ हा शरीराचा नैसर्गिक क्लिंझर मानला जातो. प्राचीन काळात जेवणानंतर गूळ खाण्याची प्रथा याचसाठी होती — शरीरातील सूक्ष्म विषारी घटक बाहेर टाकण्यासाठी.
डॉ. आहुजा सांगतात की,
गूळ यकृताचा भार कमी करून डिटॉक्स प्रक्रिया सुधारतो.
रात्री गूळपाणी घेतल्यास शरीर झोपेत असताना डिटॉक्स अधिक प्रभावीपणे होते.
यामुळे पुढच्या दिवशी शरीर हलकं, स्फूर्तिदायक आणि थकवा कमी जाणवतो.
४) खनिजांचे प्रमाण शरीरात स्वाभाविकरीत्या वाढते
2024 मध्ये ‘Journal of Medical Science and Clinical Research’ मध्ये प्रकाशित माहितीनुसार, गुळामध्ये लोहतत्व, पोटॅशियम, मॅग्नेशियम यांसारखी महत्त्वाची खनिजे मुबलक प्रमाणात असतात.
गूळपाणी नियमित घेतल्यास ही सूक्ष्म पण आवश्यक खनिजे शरीराला मिळत राहतात, यामुळे –
इलेक्ट्रोलाइट बॅलन्स सुधारतो
energy production वाढते
स्नायूंचे कार्य अधिक सुरळीत राहते
एक महिन्यानंतर थकवा कमी होणे आणि दैनंदिन कामात स्फूर्ती वाढणे हे सर्वसाधारण परिणाम आढळतात.
५) हिमोग्लोबिन स्तर सुधारण्यास मदत
गूळ हा नैसर्गिक आयर्न सोर्स आहे. त्यामुळे सौम्य अॅनिमिया किंवा borderline कमी हिमोग्लोबिन असणाऱ्यांसाठी हा एक सौम्य, सुरक्षित आणि अन्नाधारित स्रोत मानला जातो.
रात्री पचनप्रक्रिया तुलनेने शांत असते, त्यामुळे गुळातील आयर्न शोषणही नीट होते.
नियमित सेवनामुळे हिमोग्लोबिन सतत स्थिर राहण्यास मदत होऊ शकते.
६) रोगप्रतिकारक शक्तीला हलकासा पण सातत्यपूर्ण बूस्ट
गुळामध्ये असणारे antioxidants शरीरातील oxidative stress कमी करतात.
त्याचबरोबर –
पचन सुधारते
पोषकद्रव्यांचे शोषण वाढते
शरीरातील दाहक प्रक्रिया कमी होतात
यामुळे रोगप्रतिकारक शक्ती नैसर्गिकरीत्या मजबूत होते.
महिनाभर नियमित सेवन केले तर सर्दी-खोकला कमी होणे किंवा आजारपणातून रिकव्हरी वेगाने होण्याचे फायदे जाणवू शकतात.
गूळपाणी गरम की थंड?
गूळपाणी गरम आणि हलकं उबदार पिणं अधिक फायदेशीर मानलं जातं.
हे विशेषतः हिवाळ्यात –
शरीर गरम ठेवते
सर्दी-खोकला कमी करते
पचन सुधारते
थंड पाण्यात गूळ मिसळण्यापेक्षा कोमट पाणी नेहमीच उत्तम.
गूळपाणी तयार करण्याची योग्य पद्धत
साहित्य:
1 कप कोमट पाणी
1–2 टीस्पून गूळ (जास्त नाही)
चिमूटभर सुंठ किंवा काळीमिरी (ऐच्छिक)
कृती:
पाणी हलकं गरम करा (उकळी येऊ देऊ नका)
त्यात गूळ घाला
पूर्णपणे विरघळेपर्यंत ढवळा
हवे असल्यास सुंठ/मिरी घाला
झोपण्याच्या 20–30 मिनिटे आधी हळूहळू घोट घोट प्या
कोणाने गूळपाणी टाळावे?
जरी गूळ नैसर्गिक असला तरी काही लोकांनी काळजी घ्यावी:
मधुमेह असणारे लोक – गूळ साखरेचा प्रकारच असल्यामुळे शुगर वाढू शकते
अॅसिडिटी किंवा रिफ्लक्स असणारे – रात्री गोड गरम पेयाने अॅसिडिटी वाढू शकते
साखर संवेदनशीलता असणारे
वजन कमी करण्याचा कठोर प्रयत्न करत असणारे
कोणताही नवीन आहारप्रयोग सुरू करण्याआधी तज्ज्ञांचा सल्ला घेणं नेहमीच सुरक्षित
दररोज रात्री गूळपाणी पिण्यामुळे
पचन सुधारते
झोप अधिक चांगली लागते
शरीर नैसर्गिकरीत्या डिटॉक्स होते
खनिजे व लोहतत्वांची कमतरता भरून निघते
ऊर्जा आणि प्रतिकारशक्ती वाढते
मात्र, प्रत्येकाच्या शरीराची गरज वेगळी असते. म्हणून गूळपाणी ‘जादुई उपाय’ नसून सौम्य, नैसर्गिक आरोग्यसवयीचा भाग म्हणून वापरल्यास उत्तम परिणाम मिळतात.
read also : https://ajinkyabharat.com/5-easy-ways-to-get-the-taste-and-easy-digestion-benefits-of-ginger/
