जिल्हाधिकाऱ्यांकडून स्थळांची पाहणी; वनवैभव आणि आदिम संस्कृतीचे दर्शन घडविणारा ‘नरनाळा महोत्सव’ तयारीच्या अंतिम टप्प्यात
३० जानेवारी ते १ फेब्रुवारी दरम्यान भव्य आयोजन; सांस्कृतिक कार्यक्रम, वनपर्यटन, नौकाविहार, सफारी आणि सातपुड्याच्या परंपरांचे दर्शन
अकोट (अकोला) : अकोट तालुक्यातील सातपुड्याच्या निसर्गरम्य परिसरात वसलेला मेळघाट नेहमीच निसर्गप्रेमी आणि वन्यजीव अभ्यासकांसाठी आकर्षणाचा केंद्रबिंदू राहिला आहे. मेळघाटचे समृद्ध वनवैभव, जैवविविधता, ऐतिहासिक वारसा आणि आदिम जमातींच्या संस्कृतीचा अनोखा संगम अनुभवण्यासाठी मोठ्या उत्साहाने ‘नरनाळा महोत्सवा’ची तयारी केली जात आहे.
येत्या ३० जानेवारी ते १ फेब्रुवारी २०२६ दरम्यान होणाऱ्या या महोत्सवाची तयारी जोरात सुरू असून अकोला जिल्हाधिकारी वर्षा मीना यांनी शुक्रवारी (दि. ५) प्रत्यक्ष स्थळांची पाहणी करून सर्व यंत्रणांना समन्वयाने आणि वेळेच्या काटेकोर नियोजनानुसार काम करण्याचे स्पष्ट निर्देश दिले.
अकोट येथील उपविभागीय कार्यालयात घेतलेल्या बैठकीत जिल्हाधिकारी मीना यांनी महोत्सवाविषयी सर्व संबंधित विभागांशी सविस्तर चर्चा केली. यावेळी अकोटचे उपविभागीय अधिकारी मनोज लोणारकर, अकोट वन्यजीव विभागाचे उपवनसंरक्षक राहुलसिंग तोलिया, उपविभागीय पोलिस अधिकारी निखिल पाटील, तहसीलदार सुनील चव्हाण, संतोष सोनवणे, विविध विभागाचे अधिकारी तसेच महोत्सव समिती सदस्य उपस्थित होते.
Related News
पशुपालक आक्रमक : लंम्पी व लाळ्या-खुरकुताचा कहर, वासराचा मृत्यू; अधिकारी सुटीवर – कारवाईची जोरदार मागणी
पोलीस पाटील संघटनेचा स्नेहमिलन सोहळा उत्साहात संपन्न
अकोट रांभापुर मार्गासाठी रा.काँ.चा रास्ता रोको; मागण्या मान्य
गळफास घेऊन आत्महत्या बनाव उघड, पोलीसांनी आरोपीला अटक केली
अकोटात भुईभार गॅस एजन्सीसमोर मोठी गर्दी; वाहतूक पूर्णपणे विस्कळीत
पानी फाउंडेशनचा गोड ज्वारी मेळावा गाजला; अडगाव खुर्दमध्ये शेतकऱ्यांचा विजयोत्सव
ऑरेंज डेने खुलली बालसृष्टी; रंग, आनंद आणि छोट्या कलाकारांची जादू सेंट पॉल्स अकॅडमीमध्ये
हिवरखेड मध्ये मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांची जाहीर सभा
महिको कंपनीतर्फे हिवरा (कोरडे) येथे भव्य शेतकरी मेळावा — हजारो शेतकऱ्यांचा उत्स्फूर्त सहभाग
अकोटचा अभिमान! Aski किड्सच्या ३६ विद्यार्थ्यांचे राष्ट्रीय स्तरावर चमकदार यश
अकोटला मिळाली आधुनिक नेत्रसेवेची नवीन ओळख; नेत्ररक्षा आय हॉस्पिटलचा भव्य लोकार्पण सोहळा
१३ वर्षांनंतर पुन्हा नरनाळा महोत्सवाचे आयोजन — उत्साह दुणावला
सुमारे १३ वर्षांनंतर पुन्हा एकदा ‘नरनाळा पर्यटन महोत्सव’ आयोजित करण्यात येत असल्याने पर्यावरणप्रेमी, साहसप्रेमी आणि स्थानिक नागरिकांमध्ये उत्साहाचे वातावरण आहे.
या महोत्सवातून सातपुड्याच्या संस्कृतीचे वैभव, आदिवासी परंपरा, स्थानिक कला, वन्यजीवांचे आकर्षक दर्शन तसेच साहसी पर्यटनाचा अनोखा अनुभव पर्यटकांना मिळणार आहे.
नरनाळा किल्ल्याचे ऐतिहासिक वैभव, त्याच्या परिसरातील हिरवाई, मेळघाटातील वन्यजीव, विविध पक्षी यामुळे हा संपूर्ण विभाग नैसर्गिक पर्यटनासाठी अत्यंत उपयुक्त आहे. त्यामुळे या महोत्सवाची मोठी मागणी मागील अनेक वर्षांपासून होती.
महोत्सवातील खास कार्यक्रम : पर्यटकांसाठी मेजवानी
जिल्हाधिकारी वर्षा मीना यांनी दिलेल्या माहितीनुसार महोत्सवात खालील प्रमुख कार्यक्रमांचे आयोजन केले जाणार आहे
१. नौकाविहार
मेळघाटातील जलाशयांमध्ये पर्यटकांना मनसोक्त नौकाविहाराचा अनुभव मिळणार आहे. शांत निसर्ग, हिरवीगार झाडी आणि डोंगरांची शृंखला पर्यटकांना अविस्मरणीय क्षण अनुभवायला देईल.
२. सफारी आणि वन्यजीवनाची ओळख
मेळघाट व्याघ्र प्रकल्पाचा परिसर जैवविविधतेने समृद्ध आहे.
वाघ, बिबट्या, अस्वल, सांबर, हिरण, रानडुक्कर, विविध रंगांची पक्षी यांचे निरीक्षण करण्यासाठी विशेष वन सफारीची व्यवस्था असेल.
३. आदिवासी नृत्यकला सादरीकरण
कोरकू, गोंड, कोलाम जमातींची पारंपरिक नृत्यकला, ढोल-ताशांचे सूर, स्थानिक वेशभूषा आणि पारंपरिक गाणी पर्यटकांना आदिम संस्कृतीचे खरे दर्शन घडवतील.
४. गडभटकंती आणि गिर्यारोहण
नरनाळा किल्ल्याचा प्राचीन इतिहास आणि वास्तुविशेष जाणून घेण्यासाठी खास गडभेट आयोजित केली जात आहे. तर साहसप्रेमींसाठी गिर्यारोहणाच्या मार्गांची आखणी करण्यात आली आहे.
५. पक्षीनिरीक्षण
मेळघाटात सुमारे २५० हून अधिक प्रजातींचे पक्षी आढळतात. स्थानिक मार्गदर्शकांच्या मदतीने विशेष ‘बर्ड वॉचिंग टूर’ आयोजित केली जाणार आहे.
६. छायाचित्र प्रदर्शन
निसर्ग आणि वन्यजीवन छायाचित्रकारांसाठी हा महोत्सव मोठा उत्सव असेल. मेळघाटची विविध रूपे दाखवणारे आकर्षक छायाचित्र प्रदर्शन पर्यटकांसाठी खास आकर्षण ठरेल.
७. सातपुडा संस्कृतीचे दर्शन
स्थानिक हस्तकला, पारंपरिक खाद्यपदार्थ, कृषीउत्पादने, कला-प्रदर्शन, लोकसंगीत, लोककला यांचा संगम पर्यटकांना अनुभवायला मिळणार आहे.
जिल्हाधिकाऱ्यांचे निर्देश : “समन्वयाने काम करा, प्रसिद्धीवर भर द्या”
महोत्सव हा जिल्ह्याच्या पर्यटन विकासासाठी अत्यंत महत्त्वाचा असल्याने सर्व यंत्रणांनी एकदिलाने आणि समन्वयाने काम करणे आवश्यक असल्याचे जिल्हाधिकारी मीना यांनी स्पष्ट केले.
त्यांनी पुढील मुख्य मुद्द्यांवर विशेष भर दिला
महोत्सवाच्या सर्व कार्यक्रमांची आखणी व्यवस्थित आणि उच्च दर्जाची असावी.
पर्यटकांना कोणताही त्रास होऊ नये म्हणून रस्ते, बस, पार्किंग, स्वच्छता, पिण्याचे पाणी, वैद्यकीय सुविधा यांची पूर्वतयारी वेळेत पूर्ण करावी.
वनविभाग, महसूल, पाटबंधारे, पर्यटन विभाग, पोलीस विभाग यांनी एकत्रित समन्वयाने कार्य करावे.
विविध माध्यमांच्या मदतीने महोत्सवाची व्यापक प्रसिद्धी करावी
व्हिडिओ
माहितीपट
सोशल मीडिया पोस्ट
बॅनर, फलक
स्थानिक बातम्या
स्वयंसेवी संस्थांचा सहभाग मिळवून कार्यक्रम अधिक यशस्वी करावा.
महोत्सव स्थळी सुसज्ज दालने, माहिती केंद्रे, मार्गदर्शक व्यवस्था, पार्किंग सुविधा, सुरक्षेची काटेकोर यंत्रणा उभारावी.
पर्यटन आणि स्थानिक अर्थव्यवस्थेचा विकास — महत्त्वाचा अपेक्षित परिणाम
नरनाळा महोत्सवाच्या आयोजनामुळे केवळ निसर्ग पर्यटनच नाही तर स्थानिक अर्थव्यवस्थेलाही मोठा हातभार लागणार आहे.
यामुळे
स्थानिक हस्तकला, खाद्य विक्रेते, फोटोग्राफर्स, वाहनचालक, मार्गदर्शक यांना रोजगाराची संधी
गावांमध्ये पर्यटनामुळे आर्थिक वाढ
सातपुड्याच्या संस्कृतीचा प्रसार
मेळघाटासारख्या जैवविविधतेने नटलेल्या प्रदेशाबद्दल अधिक जागरूकता
पर्यावरण संरक्षणाचा संदेश
अनेक पर्यटनप्रेमींना हा महोत्सव मेळघाटाचा नवा चेहरा दाखवणार आहे.
मेळघाट — जैवविविधतेचा खजिना
मेळघाट व्याघ्र प्रकल्प हा महाराष्ट्रातील अत्यंत महत्त्वाचा वनक्षेत्रांपैकी एक आहे. येथे
वाघ
बिबट्या
अस्वल
कोल्हा
चितळ, सांबर
विविध साप
२५०+ पक्षी प्रजाती
दुर्मिळ औषधी वनस्पती
यांनी समृद्ध असा हा संपूर्ण प्रदेश आहे. मेळघाटातील कोरकू आदिवासींची संस्कृती, त्यांची जीवनशैली, त्यांचे उत्सव आणि त्यांचा निसर्गाशी असलेला घट्ट संबंध हा स्वतःमध्ये अभ्यासाचा विषय आहे.
नरनाळा किल्ला — इतिहासाचा साक्षीदार
मेळघाटातील नरनाळा किल्ला हा १५ व्या शतकातील एक अत्यंत महत्त्वाचा किल्ला आहे. बहेतरीन वास्तुकला, दगडी तटबंदी, प्राचीन दरवाजे, पाण्याच्या व्यवस्था, दऱ्यांची नैसर्गिक सुरक्षा यामुळे हा किल्ला राजकीयदृष्ट्या महत्त्वाचा होता.
महोत्सवाच्या पार्श्वभूमीवर या किल्ल्याची विशेष रंगीत सजावट, लाईटिंग, मार्गदर्शित सहल, इतिहासाची माहिती देणारी केंद्रे बसविण्याचे नियोजन आहे.
सुरक्षेसाठी पोलिस विभागाचे विशेष नियोजन
उपविभागीय पोलिस अधिकारी निखिल पाटील यांनी सुरक्षेबाबत प्राथमिक आराखडा सादर केला.
यात
महोत्सव स्थळी अतिरिक्त पोलीस बंदोबस्त
वाहतूक नियंत्रण
सीसीटीव्ही कॅमेरे
रुग्णवाहिका आणि आपत्कालीन पथके
गर्दी व्यवस्थापन योजना
यांचा समावेश असेल.
पर्यटनाला मेळघाटमध्ये नवे आयाम
हा महोत्सव फक्त तीन दिवसांचा असला तरी त्यातून मेळघाटातील पर्यटनाला नवे आयाम मिळण्याची शक्यता व्यक्त केली जात आहे.
‘इको-टुरिझम’ची नवीन केंद्रे
स्थानिक मार्गदर्शकांना प्रशिक्षण
दीर्घकालीन पर्यटन योजना
किल्ले आणि जंगलांच्या संरक्षणात वाढ
सातपुड्याच्या संस्कृतीचे नवे दस्तऐवजीकरण
अशा अनेक गोष्टींना चालना मिळू शकते.
जिल्हाधिकाऱ्यांचे आवाहन : “मेळघाटची ओळख भारतभर पोहोचवा”
जिल्हाधिकारी वर्षा मीना यांनी महोत्सवाच्या प्रसिद्धीला विशेष महत्त्व दिले. त्यांनी सांगितले “मेळघाट हा महाराष्ट्राचा अभिमान आहे. त्याचे वनवैभव, संस्कृती, इतिहास आणि पर्यावरण संवर्धनाचे महत्त्व भारतातील प्रत्येक नागरिकापर्यंत पोहोचले पाहिजे. नरनाळा महोत्सव हा त्याचा योग्य मंच आहे.”
स्थानिकांचा प्रतिसाद : “१३ वर्षांनंतर पुन्हा आमचा महोत्सव जिवंत झाला”
गावकऱ्यांमध्ये, व्यापारी वर्गात आणि स्थानिक कलाकारांमध्ये मोठा उत्साह आहे.
सातपुड्यातील अनेक गावांत महोत्सवाच्या निमित्ताने आनंदाचे वातावरण दिसत आहे.
आदिवासी कलाकारांनी पारंपरिक नृत्याचे सराव सुरू केले
स्थानिक खाद्यपदार्थांची विशेष तयारी
हस्तकलाविक्रेत्यांनी प्रदर्शनासाठी वस्तू तयार करण्यास सुरुवात केली
विद्यार्थ्यांमध्ये उत्सुकता
अनेकांनी व्यक्त केले “हे तीन दिवस संपूर्ण सातपुडा उजळून निघणार.”
नरनाळा महोत्सव २०२६ हा फक्त एक महोत्सव नाही, तर मेळघाटाची जैवविविधता, सातपुड्याची संस्कृती, स्थानिकांचे श्रम, इतिहास, पर्यटन, पर्यावरण आणि विकास यांचा संगम आहे. जिल्हाधिकाऱ्यांचे काटेकोर नियोजन, सर्व विभागांचा समन्वय आणि स्थानिकांचा सहभाग यांनी या महोत्सवाच्या यशाची पायाभरणी आधीच झाली आहे.
३० जानेवारीपासून सुरू होणारा हा महोत्सव निसर्गप्रेमींसाठी, इतिहासप्रेमींसाठी, साहसप्रेमींसाठी आणि संस्कृती जाणणाऱ्यांसाठी एक अविस्मरणीय पर्व ठरणार यात शंका नाही.
