विवरा येथे गुरांच्या जंत लसीकरण शिबिराचे आयोजन तोंडखुरी, पायखुरी प्रतिबंधासाठी मोठा प्रतिसाद
शेतकऱ्यांचा खरा साथीदार म्हणजे जनावरे. त्यांच्याशिवाय शेतीचे चाक फिरणेच कठीण आहे. मात्र गेल्या काही दिवसांपासून बदलत्या हवामानामुळे जनावरांच्या आरोग्यावर परिणाम होत आहे. विशेषतः तोंडखुरी-पायखुरी या संसर्गजन्य आजारांचा प्रादुर्भाव वाढताना दिसतो आहे. या पार्श्वभूमीवर विवरा येथे आज पशुवैद्यकीय विभागातर्फे गुरांच्या जंत व तोंडखुरी-पायखुरी लसीकरण शिबिराचे आयोजन करण्यात आले.
या शिबिरात शेकडो शेतकरी व पशुपालकांनी उत्स्फूर्त सहभाग नोंदवला. शिबिराचे आयोजन स्थानिक ग्रामपंचायत आणि पशुवैद्यकीय अधिकारी यांच्या संयुक्त विद्यमाने करण्यात आले. शेतकऱ्यांमध्ये पशुधन संरक्षणाबाबत जागरूकता निर्माण करण्याच्या दृष्टीने ही मोहीम अत्यंत उपयुक्त ठरली.
तोंडखुरी-पायखुरी म्हणजे काय?
तोंडखुरी-पायखुरी हा अत्यंत संसर्गजन्य रोग असून, तो मुख्यतः गायी, म्हशी, शेळ्या, मेंढ्या अशा खुरे असणाऱ्या जनावरांमध्ये आढळतो. या आजारात जनावरांना तोंड, जिभ, ओठ, आणि पायांवर फोड किंवा जखमा निर्माण होतात. यामुळे जनावरांना अन्न खाणे, चालणे आणि दुध देणे कठीण बनते.
रोग वेगाने पसरतो आणि योग्य वेळी लसीकरण न केल्यास संपूर्ण कळप बाधित होऊ शकतो.
Related News
“अकोट कृषी उत्पन्न बाजार समिती CCI कापूस प्रक्रियेस मज्जाव : शेतकऱ्यांना अडथळा, आमदार सावरकरांची कडक कारवाई मागणी”
बाळापुरच्या मुख्य रस्त्यावर पडलेला खड्डा अखेर बुजविला
जनजातीय गौरव दिवस अंतर्गत नागपूर येथे 15 ते 17 नोव्हेंबर कालावधीत महोत्सव
मोखा ग्रामपंचायतला अखेर मिळाली हक्काची इमारत – 25 लाखांचा निधी मंजूर
शिंदे सेना हादरली! मेहकर तालुक्यातील 7 प्रमुख पदाधिकाऱ्यांचा उद्धव ठाकरे गटात प्रवेश
अजिंक्य भारत न्यूजची दखल; बाळापूर मुख्य रस्ता झाला सुरळीत, नागरिकांनी व्यक्त केला आनंद
मुसळधार Rain आणि थंडीचा इशारा : 13, 17 आणि 18 नोव्हेंबरला हवामान खात्याचा अलर्ट, देशभरात मोठा बदल
मदतीपासून वंचित शेतकऱ्यांकडून निवेदन
इंदुरीकर महाराज : लेकीच्या साखरपुड्यात पैशांची उधळण, स्वतःच्या लग्नाचा अवघा 20 रुपयांचा खुलासा!
India Meteorological Department (IMD)चं हाय अलर्ट
पुणे शिरूर तालुक्यातील बिबट्याची दहशत: महिलांनी स्वरक्षणासाठी गळ्यात टोकदार खिळ्यांचा पट्टा घातला
5 मजबूत उत्तेजक घटकांसह पतंजली: आयुर्वेद‑योग आधारित स्वदेशी क्रांतीचा सकारात्मक प्रभाव
लसीकरण का गरजेचे आहे?
लसीकरण ही रोगप्रतिबंधक आणि आर्थिकदृष्ट्या सर्वात प्रभावी उपाययोजना आहे. जनावरांच्या शरीरात रोगजनक जंतू प्रवेश करताच ते प्रतिकारशक्तीवर आघात करतात. त्यामुळे जनावरांना ताप, तोंडातील जखमा, पाय सुजणे, चालताना वेदना अशा लक्षणांचा त्रास होतो. अशा वेळी तोंडखुरी-पायखुरी लस जनावरांना दिल्यास त्यांची रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते आणि आजाराचा प्रसार रोखता येतो.
शिबिरातील आयोजन आणि कामकाज
विवरा येथे आयोजित या लसीकरण शिबिरात पशुवैद्यकीय अधिकारी डॉ. संतोष बिरडे, डॉ. लासुरकर, डॉ. राजेश क्षीरसागर, तसेच स्थानिक कार्यकर्ते आणि ग्रामसेवक काका यांनी पुढाकार घेतला. सकाळपासून शेतकरी आपल्या गुरांसह शिबिरात येत होते. लसीकरणापूर्वी प्रत्येक जनावराची तपासणी करून त्याची नोंद करण्यात आली.
या मोहिमेत जंत लस (Deworming Dose) देखील देण्यात आली. यामुळे जनावरांच्या पचनतंत्रातील जंत नष्ट होतात आणि त्यांचे एकूण आरोग्य सुधारते.
शेतकऱ्यांचा प्रतिसाद आणि अनुभव
शिबिराला आलेल्या शेतकऱ्यांनी यावेळी पशुवैद्यकांचे मनःपूर्वक आभार मानले. अनेकांनी सांगितले की, बदलत्या हवामानामुळे गुरांच्या तब्येतीत फरक जाणवत होता, मात्र लसीकरणामुळे मोठा दिलासा मिळाला आहे. शेतकरी गणेश पाटील म्हणाले, “गेल्या वर्षी आमच्या गायींना तोंडखुरी झाली होती, दुध कमी झाले. यावेळी लस घेतल्याने आम्हाला मोठा फायदा होईल.”
तज्ज्ञांचे मत — नियोजनच यशाची गुरुकिल्ली
पशुवैद्यकीय अधिकारी डॉ. संतोष बिरडे यांनी सांगितले की, तोंडखुरी-पायखुरी हा रोग टाळण्यासाठी शेतकऱ्यांनी काही गोष्टींची काळजी घ्यावी —
गुरांना स्वच्छ, कोरड्या ठिकाणी ठेवणे
दररोज स्वच्छ पाणी व पौष्टिक चारा देणे
आजारी जनावरांना तात्काळ वेगळे ठेवणे
वर्षातून दोनदा लसीकरण करणे
त्यांनी सांगितले, “गुरांची काळजी म्हणजे शेतीचे संरक्षण. लसीकरण ही आजची गरज असून त्याबाबत शेतकऱ्यांनी दुर्लक्ष करू नये.”
ग्रामस्थांची एकजूट
या शिबिरात ग्रामपंचायतीचे सदस्य, स्वयंसेवक, महिला बचतगट आणि विद्यार्थी वर्गाने सक्रिय सहभाग घेतला. शिबिरात एकूण २५० हून अधिक गुरांचे लसीकरण करण्यात आले. यामध्ये गायी, म्हशी, शेळ्या, मेंढ्या आदी प्राणी सहभागी होते.
ग्रामसेवक काका यांनी सांगितले की, “आम्ही गावात दर सहा महिन्यांनी असे शिबिर घेणार आहोत. पशुधनाचे आरोग्य सुधारले तर शेतकऱ्यांचे उत्पन्नही वाढेल.”
शेतकऱ्यांसाठी मार्गदर्शन सत्र
शिबिराच्या शेवटी पशुवैद्यकीय अधिकाऱ्यांनी मार्गदर्शन सत्र घेतले. यात त्यांनी सांगितले की, गुरांमध्ये होणाऱ्या सामान्य आजारांपासून बचावासाठी नियमित तपासणी, लसीकरण आणि पोषक आहार देणे अत्यावश्यक आहे.
शेतकऱ्यांना “गुरांचे आरोग्य आणि उत्पादकता वाढवण्यासाठी पाच सुवर्ण नियम” सांगण्यात आले —
नियमित लसीकरण
चाऱ्याचे नियोजन
स्वच्छ पाणी
पुरेशी विश्रांती
योग्य वेळी पशुवैद्यकीय सल्ला
भविष्यातील योजना
पशुवैद्यकीय विभागाने पुढील महिन्यात आसपासच्या गावांमध्येही अशा शिबिरांचे आयोजन करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
विवरा येथे घेतलेल्या उपक्रमामुळे इतर गावांनाही प्रोत्साहन मिळाले असून, अनेक ग्रामपंचायतींनी अशा शिबिरांची मागणी केली आहे.
विवरा येथे झालेले हे लसीकरण शिबिर म्हणजे ग्रामीण आरोग्य व्यवस्थेचा एक आदर्श उपक्रम ठरला आहे.
शेतकऱ्यांच्या जनावरांचे आरोग्य सुरक्षित ठेवण्यासाठी अशा मोहिमा सातत्याने राबविल्या गेल्या तर पशुधन उत्पादन, दुधउत्पादन आणि शेतीची उत्पादकता दोन्हीही वाढतील.
