पुण्यातील “Pregnant Job” फसवणूक : २५ लाखांच्या स्वप्नाच्या उंबरठ्यावरून ११ लाखांचे नुकसान — तज्ज्ञांचे इशारे, पोलिसांनी काय केले आहे आणि तुम्ही काय करू शकता
पुणे — एका विचित्र आणि वेडसर जाहिरातीमुळे पुण्यातील एका ४४ वर्षीय कंत्राटदार चे आयुष्य उलथले. “मला असा पुरुष हवा जो मला प्रेग्नंट करेल मी त्याला २५ लाख रुपये देईन” असा एक व्हिडिओ सायबरवर व्हायरल झाला. एका पुरुषाने हा व्हिडिओ पाहिला आणि त्यात दिलेला क्रमांक कॉल केला. हळूहळू पुढे काय घडले पैशांची एक सलग साखळी, नोंदणी फी, प्रोसेसिंग चार्ज, आयडी कार्ड शुल्क, जीएसटी, टीडीएस अशी कुठेही न संपणारी पैशांची मागणी आणि शेवटी तब्बल ११ लाख रुपये हरवले गेले. हा प्रकार फक्त पुण्यातीलच नाही तर अनेक राज्यांतून नोंदलेला आहे.
खालोखाल तपासात हे लक्षात येते की ही एक व्यवस्थित रचलेली सायबर फसवणूक आहे बनावट व्हिडिओ, बनावट कंपनी नावे, भ्रामक प्रोफाइल्स आणि बँक खात्यांमार्फत पटकनीय ट्रान्सफरची विनंती. पोलिस आता या प्रकरणाचा चौकस तपास करत आहेत, परंतु तज्ज्ञ आणि साइबर सुरक्षाविशेषज्ञांचे म्हणणे आहे “हे स्कॅम कित्येकदा नेमकं लोकांच्या भावनिक गरजा ओळखून निर्माण केले जाते; म्हणून खबरदारी आवश्यक आहे.”
खाली या प्रकरणाचे सविस्तर वर्णन, स्कॅमची पद्धत, पोलिसांच्या कारवाईचा आढावा, कायदेशीर पर्याय, आणि भविष्यात अशा फसवणुकींपासून बचाव करण्यासाठी महत्वाचे टिप्स दिले आहेत.
Related News
Pune Leopard Attacks : वनमंत्र्यांचा ‘धक्कादायक आदेश’! बिबट्या दिसला की थेट गोळ्या घाला – आता हल्ले थांबतील का?
इंदुरीकर महाराज : लेकीच्या साखरपुड्यात पैशांची उधळण, स्वतःच्या लग्नाचा अवघा 20 रुपयांचा खुलासा!
Anjali Damania 2025: पार्थ पवार जमीन खरेदी प्रकरणात अंजली दमानियांचा खळबळजनक खुलासा, शीतल तेजवानींवर थेट आरोप!
Accident on the Old Mumbai-Pune Highway कामशेत घाटात भीषण अपघातात 2 ठार, 8 जखमी
दिल्ली बॉम्बस्फोटात वापरलेली i20 कार चार वेळा विकली गेली! तपासातून उघडकीस धक्कादायक साखळी
Anmol Bishnoi : सलमान खानच्या घराबाहेर गोळीबारातील आरोपी अखेर कॅनडात अटकेत? बनावट रशियन पासपोर्टसह मोठा खुलासा!NIA ने जाहीर केलं 10 लाखांचं बक्षीस
Dombivli Murder: किरकोळ वादात कॉल सेंटर कर्मचाऱ्याचा खून, हल्लेखोर फरार
पुणे शिरूर तालुक्यातील बिबट्याची दहशत: महिलांनी स्वरक्षणासाठी गळ्यात टोकदार खिळ्यांचा पट्टा घातला
मुंढवा जमीन प्रकरणामुळे महाराष्ट्रात राजकारण तापले; पार्थ पवारवर आरोप सुरू
Pune Land Scam : मुंढवा जमीन घोटाळ्यात शीतल तेजवाणीचा नवा खुलासा, यंत्रणांची दिशाभूल करण्याची चाल?300 कोटींचा जमीन व्यवहार
घोटाळ्याची खळबळ ! पार्थ पवार वादग्रस्त मुंढवा जमीन—शासनाकडे परत करण्याची शक्यता
IND vs AUS T20 – अभिषेक शर्माचा चौथ्या सामन्यातील धक्कादायक फसवणूक आणि ऑस्ट्रेलियावरची २०६ धावांची ताकद
घटना कशी उघडकीस आली — कंत्राटदाराने काय सांगितले
पुण्याचा हा ४४ वर्षीय कंत्राटदार (नाव खबरदारीने गुप्त) एका व्हिडिओवरून या साऱ्या गोष्टीचा भाग बनला. या व्हिडिओवर एका महिला आवाजात म्हणते “मला असा माणूस हवा जो मला आई बनवू शकेल, मी त्याला २५ लाख रुपये देईन; जात, रंग, शिक्षण याची पर्वा नाही.” हा व्हिडिओ बघून कंत्राटदाराने दिलेल्या नंबरवर फोन केला. उचलणाऱ्या व्यक्तीने स्वतःला “Pregnant Job” कंपनीचा असिस्टंट सांगितले.
प्रारंभिक संभाषणात जबाबदार व्यक्तीने अनेक आकर्षक आश्वासने दिली नोंदणी करून घे, आईडी मिळवून दिली जाईल, मेडिकल टेस्ट व व्यवस्था केली जाईल, आणि लवकरच त्या महिलेची भेट घालून दिली जाईल. परंतु नंतर हळूहळू नोंदणी फी, आयडी कार्ड शुल्क, व्हेरिफिकेशन फी, जीएसटी, टीडीएस, प्रोसेसिंग फी अशा अनेक विविध नावे आणून पैशांची मागणी सुरु झाली. कंत्राटदाराने सप्टेंबरच्या पहिल्या आठवड्यापासून २३ ऑक्टोबरपर्यंत तब्बल १०० पेक्षा जास्त ट्रान्सॅक्शन्स करून पैसे पाठवले कधी UPI, कधी IMPS मार्फत — एकूण सुमारे ११ लाख रुपये.
जसेच कंत्राटदाराने प्रश्न विचारायला सुरुवात केली, समोरचा नंबर ब्लॉक झाला आणि संपर्क तुटला. नंतर तो बनर पोलिस ठाण्यात जाऊन तक्रार दाखल करुन सायबर फसवणुकीबद्दल कागदोपत्री नोंद केली.
पोलिस कारवाई आणि तपास काय होत आहे आतापर्यंत?
बनर पोलिस ठाण्यात दाखल झालेल्या तक्रारीनुसार पोलिसांनी तत्त्वतः खालील कामे सुरु केली आहेत:
कंत्राटदाराने पैसे पाठवलेल्या बँक खात्यांचे आणि UPI आयडींचे तपास.
व्हिडिओ आणि त्या खात्यावरून आलेल्या नंबरची तांत्रिक पडताळणी.
संबंधित बँकांशी समन्वय करून संदिग्ध ट्रान्झॅक्शन्स ब्लॉक/फेज करण्याचा प्रयत्न.
नेटवर्क ऑपरेटरकडून त्या फोन नंबरचा रेकॉर्ड मागवणे.
संभाव्यपणे या प्रकारचे अनेक तक्रारदार इतर राज्यांतूनही असल्याचे लक्षात आल्यामुळे समन्वयात चौकशी.
पोलिस अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, या प्रकारच्या स्कॅम्समध्ये पैसे मिळवण्यासाठी गुन्हेगार वेगवेगळ्या नावांनी आणि बँक खात्यांद्वारे सहजपणे पैसे हस्तांतरित करून घेतात. ओळख पत्ता लपवण्यासाठी ते फक्त वरवरचे किंवा तडीपार खात्यांचा वापर करतात, ज्यामुळे शोधणे कठीण जाते. तथापि, डिजिटल पावले आणि बँकिंग प्रणालीतील लॉग्समुळे योग्य तांत्रिक मदतीने गुन्हे शोधले जाऊ शकतात, आणि अनेक वेळा गुन्हेगार ग्राहकांच्या carelessness मुळे पकडले जातात.
हा स्कॅम कोणत्या पद्धतीने रचला जातो “Pregnant Job” चा मॉडस ऑपरेन्डी
तज्ञांच्‍या मते, अशा फसवणुकींमध्ये काही ठराविक पॅटर्न आढळतात:
भ्रामक व्हिडिओ/क्लिप्स — बनावट किंवा चुनेलेले व्हिडिओ, ज्यात विविध महिला किंवा मॉडेल्स वापरून “वास्तविक” मागणी दाखवली जाते.
भावनात्मक फुलझाड — लोकांच्या आई बनण्याच्या इच्छेचा भावनिक फायदा घेणे. खास करून स्त्रिया किंवा “आई होण्याची इच्छा” संबंधित जाहिरातींवर भावनिक प्रतिसाद जास्त येतो.
कंपनीचा साखळी नाव — “Pregnant Job”, “Motherhood Agency” सारखी नावं तयार करून अधिक वैध वाटण्यासाठी फेक प्रोफाइल्स तयार करणे.
स्टेप-बाय-स्टेप पैसे उकळणे — एकदा विश्वास बसला की, छोटय़ा-छोटय़ा फिसेसाठी मागणी सतत वाढते नोंदणी, आयडी, मेडिकल टेस्ट, कन्सल्टेशन, व्हेरिफिकेशन, प्रोसेसिंग, कर, किंवा “रिअल मीटिंग सिस्टीम” मिळवण्यासाठी.
भविष्यातील मोठी भेट व आश्वासन — “लवकरच तुझी भेट करवून देऊ”, “तुम्हाला वेळ दिली जाईल” अशी अपार आश्वासने देऊन सध्याच्या पैशांची मागणी करणे.
ब्लॉक करणे आणि गायब होणे — जेव्हा शंका निर्माण होते, तेव्हा बनावट टीम अचानक संपर्क बंद करून निघून जाते.
ही युक्ती नवीन नाही, परंतु सध्या सोशल मीडियावर व्हायरल होणाऱ्या फेक क्लिप्समुळे लोक सहज फसवले जातात.
देशभरात पसरलेला प्रकार एकाकी घटना नाही
सायबर तपासकर्त्यांचे म्हणणे आहे की अशा “Pregnant Job” स्कॅमचे क्लिप्स आणि पेजेस २०२२ च्या शेवटी पासूनच भारतातील बऱ्याच राज्यांतून व्हायरल होत आहेत — बिहार, उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश, आणि आता महाराष्ट्र देखील. या स्कॅमचे गट अनेक वेळा वेगळ्या नावांखाली आणि वेगवेगळ्या सोशल मीडिया अकाऊंट्समधून जाहिराती करतात. ते लोकांना आकर्षित करण्यासाठी लोकल भाषेत क्लिप्स चालवतात आणि भावनिक ट्रिगर्स वापरतात त्यामुळे विश्वास कमी वेळात तयार होतो.
पोलिस आणि सायबर सुरक्षा एजन्सीजना अशा जनरल ट्रेंडचे निरीक्षण आहे; परंतु प्रत्येक प्रकरण वेगळे असल्याने आणि ते अनेकदा स्थानिक बँक खात्यांवर पैसे पाठवून त्वरित मोठे नुकसान करत असल्याने तपासास वेळ लागतो.
कायदेशीर काय करता येईल? जे पीडिताने करावे
जर तुम्ही किंवा तुमच्या परिचितांनी अशा प्रकारचा स्कॅम अनुभवला असेल, तर त्वरित पुढील पावले उचला:
तुरंत पोलिस तक्रार दाखल करा — जवळच्या सायबर पोलीस किंवा स्थानिक पोलीस ठाण्यात FIR नोंदवा. FIR नोंदवल्यावर तपास अधिक औपचारिक बनतो.
बँकेला ताबडतोब कळवा — ज्या खात्यात पैसे पाठवले ते बँकांना त्वरित माहिती द्या. काही वेळा बँककडून त्या खात्यावर निलंबन किंवा व्यवहार रोखणे शक्य होते.
UPI/पेमेंट अ‍ॅपवर त्वरित रिकव्हरी रिक्वेस्ट करा — काही वेळा चुकीचे व्यवहार रिव्हर्स करता येतात, विशेषत: जर तो ताबडतोब आढळून आला.
संपर्काचा पुरावा जोपासा — कॉल रेकॉर्ड, चॅट्स, ट्रान्झॅक्शन रसीद, व्हिडिओचे स्क्रीनशॉट्स जतन ठेवा हे तपासाला मदत करतात.
सायबर क्राइम पोर्टल — केंद्रीय/राज्य सायबर क्राईम पोर्टलवर तक्रार नोंदवा (जर उपलब्ध असेल तर).
सल्ला घ्या — कायदेतज्ञ किंवा सायबर सुरक्षा तज्ञांचा सल्ला घ्या — बँकिंग आणि कायदेशीर पर्याय काय आहेत ते जाणून घ्या.
सामाजिक प्रसार थांबवा — इतरांसोबत वैयक्तिक माहिती किंवा पैसे देण्याबाबतचे संवाद शेअर करणे टाळा यातून अधिक लोक फसवले जाऊ शकतात.
सायबर सुरक्षा तज्ज्ञांचे इशारे कशी ओळखता येईल अशी फसवणूक?
तज्ज्ञ हे काही महत्त्वाचे संकेत सांगतात जे कोणत्याही अनोळखी ऑफरकडे पाहताना वापरावेत:
वाजवीपेक्षा जास्त आकर्षक ऑफर — अचानक मोठी रक्कम देण्याचा दावा करणाऱ्या पेजवर विश्वास ठेवू नका.
पहिला संपर्क सोशल मीडियावर — कोणतीही संवेदनशील बातमी किंवा ऑफर सोशल मीडिया अज्ञात पेजवरून आली की सतर्कता वाढवा.
पूर्वभुगतानाची मागणी — “नोंदणी फी”, “मेडिकल चार्ज”, “व्हेरिफिकेशन फी” यांसारख्या नावाखाली पैसे मागणाऱ्यांपासून सावध रहा नको तसे पैसे पाठवू नका.
व्यावसायिक वेबसाईट, ओळख तपासा — कायदेशीर व्यवसायाची अधिकृत वेबसाईट, कंपनीचा रजिस्ट्रेशन नंबर, GST नंबर तपासा. फेक कंपन्यांचे अनेकदा सिद्ध डॉक्युमेंट्स नसतात किंवा खोटे असतात.
तेवढे प्रश्न विचारले की उत्तर न येणे — गंभीर प्रश्न विचारल्यावर समोरची व्यक्ती टाळाटाळ करते किंवा ब्लॉक करते हा लाल झेंडा.
व्यक्तिगत माहिती देऊ नका — पहिल्या संवादातच आधार, पॅन, बँक तपशील किंवा फोटो मागणाऱ्यांना माहिती देऊ नका.
तांत्रिक मदत आणि रेकव्हरीचे मार्ग — किती शक्य?
डिजिटल व्यवहारातील काही बाबींमध्ये रक्कम परत मिळवणे शक्य असते, परंतु हे अनेक कारणांवर अवलंबून असते:
पैसे कोणत्या खात्यात पाठवले गेले आधीच्या बँक खात्यांमध्ये किंवा फेरी खाते/मनी मुळे कितपत मागे जाऊ शकते.
ट्रान्झॅक्शन किती वेगाने केली त्वरित तक्रार केल्यास बँक किंवा पेमेंट ऑपरेटर व्यवहार थांबवण्याचा प्रयत्न करतात.
बँक/UPI प्रदात्याकडून सहकार्य काहीवेळा बँक त्रासदायक खात्यांना ब्लॉक करतात आणि धन हस्तांतरण थांबवण्याचा प्रयत्न करतात.
कायदेशीर कारवाई पोलिस FIR नोंदवल्यावर आधीच्या तपासाद्वारे काही प्रमाणात रक्कम जप्त करून परत देण्याचा आदेश मिळू शकतो.
परंतु अशी खात्री देणे कठीण आहे की प्रत्येक प्रकरणात रक्कम परत मिळेल. म्हणूनच सर्वात सुरक्षित मार्ग म्हणजे सुरुवातीपासूनच अशा ऑफर्सपासून दूर राहणे.
कायदेशीर तरतुदी आणि गुन्ह्यांची प्रकृती
अशा प्रकारच्या प्रकरणांमध्ये ज्या कायद्यांत गुन्हे नोंदवता येतील त्यात सामान्यतः खालील गोष्टी येतात:
ठराविक संशयास्पद आर्थिक फसवणूक (Cheating / Fraud) — भारतीय दंड संहिता (IPC) अंतर्गत.
सायबर क्राइम संबंधित तरतुदी — IT Act, 2000 अंतर्गत बिले/ऑनलाइन फसवणुकीबाबत मापदंड.
बँकिंग/मनी लॉन्ड्रिंग संबंधी तपास — जर पैशांचा प्रवाह अनेक खात्यांमधून करून लपवला गेला असला, तर आर्थिक गुन्हे शाखा (Economic Offences Wing) किंवा ED यांचा दखल लागू शकतो.
थेट काय करावे हे स्थानिक पोलिसांचे आदेश आणि FIR नंतरच्या तपासांवर अधारित असेल. पीडितांना कायदेशीर सल्लागार घेणे उपयुक्त ठरते.
मानसिक परिणाम आणि सामाजिक संदर्भ
अशा प्रकारच्या फसवणुकांचा एक मोठा परिणाम म्हणजे पीडितांचे मानसिक आरोग्य. मोठी रक्कम हरवल्याने आत्मग्लानी, शरम, कुटुंबात तणाव निर्माण होऊ शकतो. याबाबत काही महत्वाचे मुद्दे:
मानसिक आधार — ज्यांना फसवणूक झाली, त्यांना त्वरित कुटुंबीयांचा आणि मित्रांचा आधार मिळणे गरजेचे.
सल्ला व मदत — आर्थिक नुकसानामुळे येणाऱ्या तणावावर तज्ञ मानसोपचार तज्ज्ञांचा सल्ला उपयुक्त असू शकतो.
स्तिग्माचा तोडगा — फसवणूक झाली म्हणून स्वतःला दूषित समजून घेणार नाही — हा प्रकार अनेकांसोबत घडतो; पीडितांनी उघडपणे तपासास सहकार्य करावे आणि इतरांना सावध करावे.
भविष्यातील टाळण्याचे मार्ग सामान्य काय करावे आणि काय टाळावे
अती-आश्वासन देणाऱ्या जाहिरातींकडे लक्ष घेऊ नका.
कोणतीही आर्थिक देवाण-घेवाण करण्यापूर्वी कंपनीचे फुले तपासा — रजिस्ट्रेशन, GST, अधिकृत वेबसाईट.
कोणतीही वैयक्तिक किंवा आर्थिक माहिती फक्त भरोसेमंद स्त्रोतांवर द्या.
UPI/बँक व्यवहार करताना मोबाईलवरून पुष्टीकरणे व रसीद जतन करा.
संदिग्ध कॉल/मॅसेज येताच बेधडकपणे पैसे पासवर्डद्वारे टाकू नका.
सोशल मीडियावरून आलेल्या ऑफरची स्वतंत्र चौकशी करा मित्र किंवा विशेषज्ञांचा सल्ला घ्या.
कधीही “त्वरित नष्ट करा” मधील दबावामुळे व्यवहार करू नका.
सावधगिरी हीच सर्वोत्तम उपाययोजना
“Pregnant Job” सारख्या फसवणुकींचे तंत्र पुरेसे परिष्कृत झाले आहे बनावट प्रोफाइल्स, खोटी कंपनी नावे, विश्वासार्ह वाटणारी जाहिरात आणि भावनांवर हल्ला करून लोकांना फसवणे हे आता एक व्यापक समस्येचे रूप घेऊ लागले आहे. पुण्यातील कंत्राटदाराचे ११ लाखांचे नुकसान हा याच समस्येचा एक अगदी वेगळा आणि धक्कादायक प्रकार आहे.
या प्रकरणातून उठणारा मुख्य धडा असा आहे इंटरनेटवरील कोणतीही ऑफर, जरी ती भावनिक किंवा आर्थिक दृष्टीने आकर्षक वाटली तरी, तिला त्वरित स्वीकारणे धोकादायक आहे. पोलिस तपास चालू आहे आणि पुढील कारवाईतून सत्य उघड होईल. परंतु प्रत्येक वाचकाने स्वतःची जबाबदारी ओळखून डिजिटल व्यवहारांमध्ये सतर्कता बाळगणे आवश्यक आहे.
जर तुम्हाला किंवा तुमच्या ओळखीच्या कोणाला असे एखादे प्रकार झाले असेल त्वरित स्थानिक पोलीस स्टेशन किंवा सायबर पोलीस कक्षांशी संपर्क करा आणि वर दिलेल्या सल्ल्यांचे पालन करा. सामाजिक माध्यमांवर अशी अफवा/जाहिरात दिसली तर तिचा स्क्रीनशॉट घेऊन ताबडतोब पोलिसांना कळवा — आणि इतरांनाही सतर्क करा.
