Putin India Visit दरम्यान भारत-रशिया संबंध, Su-57 विमाने, S-500 मिसाईल डिफेन्स आणि द्विपक्षीय व्यापारावर चर्चा; जाणून घ्या भारताचे रशियावर अवलंबित्व आणि अमेरिका यांचा प्रभाव.
Putin India Visit: भारत-रशिया संबंधांचा नवीन अध्याय
या आठवड्यात रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन भारत दौऱ्यासाठी येत आहेत. हा दौरा भारत-रशिया संबंधांच्या दृष्टीने अत्यंत महत्वाचा मानला जात आहे. गेल्या काही वर्षांत भारताने अमेरिकेसोबत आपले संबंध बळकट करण्याचा प्रयत्न केला आहे, तरीही रशिया हा भारताचा जुना मित्र राहिला आहे. SIPRI (Stockholm International Peace Research Institute) च्या अहवालानुसार, 2024 पर्यंत रशिया भारताचा सर्वात मोठा शस्त्र पुरवठादार राहिला आहे, ज्याने भारतीय संरक्षण क्षेत्रात त्याचा महत्त्वाचा स्थान राखला आहे.
या दौऱ्यात दोन प्रमुख क्षेत्रांवर चर्चा होणार आहे: संरक्षण (Defence) आणि व्यापार (Trade). भारत रशियाशी दीर्घकालीन संरक्षण सहकार्याला कायम ठेवण्याचा इरादा व्यक्त करत आहे, ज्यात Su-57 लढाऊ विमाने, S-500 मिसाईल डिफेन्स सिस्टीम आणि Su-30 अपग्रेड प्रोजेक्ट्स यांचा समावेश आहे.
Related News
मित्राच्या वादात मध्यस्थी करताना जागीच मृत्यू
अकोटमध्ये ऑपरेशन प्रहार: गांजा विक्री करणाऱ्यावर धडक कारवाई, आरोपी अटक
72 तासांत उघडकीस आला डोंबिवली हत्याकांड
1 खतरनाक Bangladesh‑Pakistan Deal: संरक्षण सहकार्याचा धडाका
अमेरिका हादरली: नॉर्थ कॅरोलिनामध्ये अंदाधुंद गोळीबार, 4 जखमी
विक्रमगड तालुक्यातील 11 वर्षीय मुलावर बिबट्याचा हल्ला, हातावर खोल जखमा
केंद्र सरकारच्या चार नवीन कामगार संहिता लागू,
India’s Pride Tejas Fighter Jet Crashes: कोणते देश खरेदी करणार ?
प्रधानमंत्रींच्या सुरक्षा क्षेत्रात १० वर्षे निष्ठेने सेवा देणाऱ्या संजीव तोमर यांना शत शत नमन
हॉटेलमध्ये स्वच्छता आणि सुरक्षा: या 6 वस्तूंना टाळल्यास प्रवास सोपा
8 चित्त्यांसह Botswana Gift to India: भारताला मिळाले अनमोल आफ्रिकी भेट, आर्थिक आणि विकास सहकार्य अधिक दृढ
दिल्ली ब्लास्टनंतर पाकिस्तानात 3 निर्णयांनी वाढवला तणाव
भारताचे रशियावर अवलंबित्व कमी झाले, तरीही महत्व टिकले
गेल्या काही वर्षांत भारताने रशियावर अवलंबित्व कमी केले आहे. अमेरिकेसोबत व्यापार आणि संरक्षण क्षेत्रात संबंध वाढवण्याचा भारताचा प्रयत्न चालू आहे. मात्र, रशिया आजही भारतीय वायूसेनेचा प्रमुख भागीदार आहे. SIPRI च्या रिपोर्टनुसार, 2024 पर्यंत भारताचा सर्वात मोठा शस्त्र पुरवठादार रशिया राहिला आहे.
भारतीय वायूसेनेकडे 200 हून अधिक रशियन फायटर जेट्स आहेत आणि S-400 एअर डिफेन्स सिस्टीम देखील तैनात आहे. वायूसेनेला नवीन लढाऊ विमानांची आवश्यकता आहे आणि Su-57 या पुढील पिढीच्या फाइटर जेट्ससाठी बोलणी सुरू आहे. यामध्ये भारताचे उद्दिष्ट फक्त नवीन विमान खरेदी करणे नाही, तर रशियाच्या विमानांसह भारतीय पायलटांचे अनुभव आणि देखभाल क्षमता वाढवणे देखील आहे.
Su-57 लढाऊ विमाने: भारतीय वायूसेनेसाठी नवीन ताकद
भारतीय वायूसेनेसाठी Su-57 लढाऊ विमाने खूप महत्वाची आहेत. या विमाने लांब पल्ल्याच्या क्षेपणास्त्रांसह सुसज्ज आहेत, ज्यामुळे भारताची हवाई ताकद वाढेल. भारतीय पायलट आधीच रशियन विमाने चालवण्यात पारंगत असल्याने, Su-57 ची स्वीकार्यता सोपी जाईल.
HAL (Hindustan Aeronautics Limited) ही विमाने देखभाल आणि दुरुस्ती करण्यास सक्षम आहे, ज्यामुळे भारताच्या संरक्षण क्षेत्रातील स्वावलंबनही वाढेल. Su-57 च्या खरेदीमुळे भारताची आधुनिक लढाई क्षमता आणि हवाई सामर्थ्य दोन्ही मजबूत होतील.
S-500 मिसाईल डिफेन्स सिस्टीम: भारताची सुरक्षा वाढविणारा निर्णय
ANI च्या बातमीनुसार, पुतिन आणि मोदी यांच्या बैठकीत S-500 एअर डिफेन्स सिस्टीम या यंत्रणेवर विशेष चर्चा होणार आहे. ही सिस्टीम भारताला 2026–27 पर्यंत मिळण्याची शक्यता आहे. संरक्षण सचिव राजेश कुमार सिंह यांनी स्पष्ट केले की, बैठकीचा उद्देश केवळ घोषणा करणे नाही, तर संरक्षण सहकार्याला अधिक मजबूत करणे हा आहे.
भारत रशियाकडून Su-30 अपग्रेड प्रोजेक्ट्स आणि इतर संयुक्त प्रकल्पांचा वेग वाढवण्याची विनंती देखील करणार आहे. यामुळे भारताचे संरक्षण तंत्रज्ञान अद्ययावत राहील आणि दीर्घकालीन सामरिक सुरक्षा सुनिश्चित होईल.
व्यापार चर्चाः 100 अब्ज डॉलर लक्ष्य
पुतिन यांचा दौरा केवळ संरक्षणापुरता मर्यादित नाही, तर व्यापार क्षेत्रातही मोठ्या चर्चेला निमंत्रित करतो. येत्या 4–5 दिवसांत भारत आणि रशियाचा बिझनस फोरम आयोजित केला जाणार आहे, ज्यामध्ये 2030 पर्यंत द्विपक्षीय व्यापार 100 अब्ज डॉलरवर पोहचवण्याच्या चर्चेची शक्यता आहे.
या फोरममध्ये ऊर्जा, तंत्रज्ञान, औद्योगिक उत्पादन, कृषी आणि डिजिटल क्षेत्रातील द्विपक्षीय सहकार्यावर विशेष लक्ष दिले जाणार आहे. व्यापार विस्तारामुळे भारताची जागतिक अर्थव्यवस्थेत स्थानिकता वाढेल, आणि रशिया भारतासाठी दीर्घकालीन आर्थिक भागीदार राहील.
भारत-रशिया संबंध: संरक्षण सहकार्य कायम
गेल्या काही दशकांपासून भारत आणि रशियाच्या संबंधात संरक्षण क्षेत्रात स्थिरता आहे. अमेरिकेसोबत भारताचे संबंध वाढले तरी, रशियाशी जुने सहकार्य कायम राहिले आहे.
भारताचे मुख्य उद्दिष्ट:
नवीन लढाऊ विमाने आणि मिसाईल डिफेन्स मिळवणे
Su-30 आणि इतर प्रोजेक्ट्समध्ये सहकार्य वाढवणे
रक्षा तंत्रज्ञानात स्वावलंबन साधणे
द्विपक्षीय व्यापाराला प्रोत्साहन देणे
हे सर्व मुद्दे पुतिन यांच्या दौऱ्यात चर्चा करण्यास तयार आहेत.
अमेरिका आणि भारत: रशियावर भारताचा संदेश
गेल्या काही वर्षांत भारताने अमेरिका सोबत संबंध सुधारले आहेत, मात्र रशियाशी संरक्षण आणि तंत्रज्ञान सहकार्य बंद करणार नाही. या दौऱ्यात भारत स्पष्ट संदेश देत आहे की, भारताचा संरक्षण निर्णय फक्त सामरिक गरजांवर आधारित आहे, आणि कोणत्याही देशाच्या दबावाखाली येणार नाही.
उर्जेतील सहकार्य
रशियाशी भारताचे ऊर्जा क्षेत्रातील संबंध देखील चर्चेत येणार आहेत. रशियाचा भारताला नैसर्गिक वायू पुरवठा, अणु ऊर्जा प्रकल्प, आणि इंधन क्षेत्रातील सहकार्य यामध्ये वाढ होण्याची शक्यता आहे. ऊर्जा क्षेत्रात सहकार्य भारताच्या दीर्घकालीन आर्थिक आणि सामरिक सुरक्षा दृष्टिकोनातून अत्यंत महत्वाचे आहे.
दीर्घकालीन धोरणात्मक फायदे
Su-57, S-500 आणि Su-30 अपग्रेड प्रोजेक्ट्समुळे भारताचे संरक्षण सामर्थ्य वाढेल.
HAL आणि भारतीय तंत्रज्ञ Su-57 ची देखभाल करू शकतील, ज्यामुळे स्वावलंबन सुनिश्चित होईल.
द्विपक्षीय व्यापार विस्तारामुळे भारत-रशिया संबंध दीर्घकालीन राहतील.
अमेरिका आणि युरोपसोबत वाढत्या संबंधांनंतरही रशिया हा भारतासाठी स्थिर सामरिक भागीदार राहील.
Putin India Visit भारतासाठी संरक्षण आणि व्यापार क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण टप्पा आहे. या दौऱ्यात India-Russia संबंध अधिक मजबूत होतील, आणि नवीन तंत्रज्ञान, लढाऊ विमानं, मिसाईल डिफेन्स सिस्टीम यांचा समावेश करून भारताची सामरिक क्षमता वाढवली जाईल.
अमेरिकेसोबत भारताचे संबंध वाढले तरी, रशियाशी जुने संरक्षण सहकार्य कायम ठेवणे हे भारतासाठी दीर्घकालीन रणनीती आहे. व्यापार, ऊर्जा, संरक्षण आणि तंत्रज्ञान या क्षेत्रांमध्ये भारताचे हितसंबंध सुरक्षित ठेवणे या दौऱ्याचा मुख्य उद्देश आहे.
