US–Saudi Arabia Relation : डोनाल्ड ट्रम्प सौदीसोबत असा करार करून जवळच्या विश्वासू मित्रालाच झटका देणार का?
अमेरिका आणि सौदी अरेबिया यांच्यातील संबंधांचे समीकरण पुन्हा एकदा मोठ्या वळणावर आले आहे. जगातील सर्वात शक्तिशाली देश आणि सर्वात श्रीमंत खाडी राष्ट्र यांच्यातील हा संभाव्य संरक्षण करार केवळ दोन देशांपुरता मर्यादित राहणार नाही, तर संपूर्ण मध्यपूर्वेच्या रणनीतिक दिशेलाच मोठा वळसा देऊ शकतो. विशेषत: इस्रायल–सौदी संतुलनाच्या पार्श्वभूमीवर अमेरिकेने सौदी अरेबियाला अत्याधुनिक F-35 लढाऊ विमाने दिल्यास हा निर्णय ऐतिहासिक ठरेल.
डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या नेतृत्वाखाली अमेरिका पुन्हा एकदा सौदीशी जवळीक साधतेय आणि ट्रम्प प्रशासनाचा हा संभाव्य निर्णय इस्रायलसारख्या ‘जवळच्या मित्रदेशा’लाही धक्का देऊ शकतो, अशी चर्चा वॉशिंग्टनपासून रियाधपर्यंत रंगली आहे.
सौदी-अमेरिकन नवीन संरक्षण अध्यायाची सुरुवात
मध्य पूर्वेतील शक्ती संतुलनाला नव्याने परिभाषित करणारा अमेरिका-सौदी करार सध्या चर्चेच्या केंद्रस्थानी आहे. सौदी अरेबिया तब्बल 48 अत्याधुनिक F-35 स्टेल्थ फायटर जेट्स खरेदी करण्याच्या तयारीत असून हा करार अब्जावधी डॉलर्सचा असणार आहे. F-35 ही जगातील सर्वात प्रगत स्टेल्थ तंत्रज्ञान असलेली लढाऊ विमानं मानली जातात आणि सध्या मिडल ईस्टमध्ये ही क्षमता फक्त इस्रायलजवळ आहे. त्यामुळे सौदीला ही लढाऊ विमानं मिळाल्यास संपूर्ण प्रदेशातील संरक्षण शक्तीचं समीकरण बदलू शकतं. या डीलवर पेंटागन, व्हाइट हाऊस आणि अमेरिकन काँग्रेसची अंतिम मंजुरी आवश्यक आहे.
Related News
डोनाल्ड ट्रम्प यांचा H-1B वीजा निर्णयाबाबत यूटर्न, लाखो भारतीयांना फायदा
“Donald Trump Sleepy Video: व्हाईट हाऊसमध्ये डुलक्या घेताना ट्रम्पचा व्हायरल व्हिडीओ – 7 मोठ्या प्रतिक्रिया”
Trump प्रशासन हादरले! अमेरिकेत 40 दिवसांपासून सरकारी कामकाज ठप्प
पाकिस्तानच्या अणुचाचणीवर डोनाल्ड ट्रम्पचा खुलासा!
ट्रम्पची अणुबॉम्ब वाणी! “अमेरिकेकडे जग संपवण्याची क्षमता
ट्रम्प यांनी उचलली तलवार! नायजेरियात हस्तक्षेपाची तयारी
युक्रेनचा गंभीर आरोप; जागतिक तणाव वाढला ,रशियाने वापरली 9M729 मिसाईल
India-Russia Relations Strained: दोन भारतीय कंपन्यांनी रशियन तेल खरेदी थांबवली, 280 दशलक्ष डॉलरचा व्यवहार ठप्प
Fun-Filled Halloween Celebration at the White House : ट्रम्प दाम्पत्याचा 1 भव्य सणसोहळा
तेल व्यवहारात मोठा धक्का!
डोनाल्ड ट्रम्पची खिल्ली?H-1B व्हिसा बदल
US-India Trade Deal To Be Finalized Soon? ट्रम्पचे 3 धक्कादायक विधान
या कराराचा अर्थ स्पष्ट
सौदीची लष्करी ताकद प्रचंड वाढणार
अमेरिकेचा मध्यपूर्वेवरील प्रभाव पुन्हा मजबूत होणार
इस्रायलच्या ‘सुरक्षा वर्चस्व’ धोरणाला सर्वात मोठे आव्हान
मध्यपूर्वेत सध्या फक्त इस्रायकडेच F-35 विमाने आहेत. सौदीलाही ही क्षमता मिळाल्यास खाडीतील सामरिक नकाशा बदलणार हे निश्चित.
F-35 म्हणजे काय? सौदीला का महत्वाचं?
F-35 स्टेल्थ फायटर हे जगातील सर्वाधिक अत्याधुनिक युद्धविमान मानले जाते.
याची वैशिष्ट्ये:
शत्रूच्या रडारला अदृश्य
अत्यंत अचूक टार्गेटिंग क्षमता
बहुउद्देशीय – हवाई हल्ले, जमिनीवरील ऑपरेशन्स, इलेक्ट्रॉनिक वॉरफेअर
प्रगत संरक्षण आणि हल्ला प्रणाली
सौदी अरेबिया सध्या अमेरिकेचे F-15 आणि युरोपियन युरोफायटर वापरते. परंतु बदलत्या भू-राजकीय वातावरणात, इराणची वाढती आक्रमकता आणि चीन–रशियाची खाडीतील वाढती गुंतवणूक लक्षात घेत, सौदीला F-35 ची गरज अधिक भासतेय.
ट्रम्प–MBS समीकरण: पैसे, सत्ता आणि तेल
मोहम्मद बिन सलमान (MBS) हे सौदीचे सर्वात शक्तिशाली आणि महत्वाकांक्षी नेते मानले जातात. त्यांची दृष्टी
सौदीला जागतिक लष्करी शक्ती बनवणे
तेलावरून अर्थव्यवस्थेला विविधीकरणाकडे नेणे
मध्यपूर्वेत सौदीचे वर्चस्व प्रस्थापित करणे
ट्रम्प आणि MBS यांची ही भूराजकीय तत्त्वे एकमेकांशी जुळतात.
ट्रम्प यांच्या सूटकेसमध्ये एकच सूत्र
डील करा, पैसा आणा, अमेरिकेला फायदे मिळवा
मे 2025 मध्ये अमेरिकेने सौदी अरेबियाशी तब्बल 142 अब्ज डॉलर्सच्या शस्त्र विक्री कराराला मंजुरी देऊन इतिहासातील सर्वात मोठी डिफेन्स डील नोंदवली होती. या करारामुळे दोन्ही देशांमधील धोरणात्मक आणि संरक्षणात्मक सहकार्य अधिक दृढ झालं. आता सौदीसाठी F-35 स्टेल्थ फायटर जेट्सची डील मंजूर झाल्यास हे नातं आणखीन मजबूत होणार आहे. यामुळे सौदीची लष्करी क्षमता वाढेल आणि अमेरिकेसोबतची भागीदारी नव्या उंचीवर पोहोचेल. मात्र या व्यवहारामुळे मध्य पूर्वेतील शक्ती संतुलनावर मोठा परिणाम होऊ शकतो, त्यामुळे जागतिक स्तरावरही या घडामोडींवर लक्ष केंद्रीत आहे.
इस्रायलचं समीकरण: विश्वासू मित्राला झटका?
अमेरिकेची दशकांपासूनची पॉलिसी इस्रायलला मध्यपूर्वेत सर्वात प्रगत लष्करी तंत्रज्ञान असलं पाहिजे. म्हणूनच अमेरिका अनेकदा खाडी देशांना स्टेल्थ प्रणाली किंवा अणू-संवेदनशील लष्करी तंत्रज्ञान देताना सावध राहिली. जर सौदीला F-35 मिळालं, तर इस्रायलचे वर्चस्व प्रथमच आव्हानात येऊ शकते.
इस्रायलची चिंताः
सौदीकडे समान तंत्रज्ञान आल्यास सुरक्षा धोका
खाडीतील स्पर्धा वाढणार
अमेरिकेच्या धोरणाला अपवाद?
मात्र ट्रम्प यांचं मत स्पष्ट “अमेरिकेच्या हिताला जे योग्य, तेच.”
कराराच्या मंजुरीची प्रक्रिया
सध्या डील अजून चर्चेच्या टप्प्यात आहे. यासाठी आवश्यक:
| स्तर | मंजुरी |
|---|---|
| Pentagon | ✅ तपासणी सुरू |
| White House | ✅ राजकीय पाठबळ |
| US Congress | ❓ अंतिम निर्णय बाकी |
| President Trump Signature | अंतिम शिक्कामोर्तब |
काँग्रेसमधील काही सदस्य इस्रायलच्या सुरक्षेच्या कारणास्तव हा करार अडवू शकतात. पण ट्रम्प यांचा आग्रह असल्यास वातावरण वेगळं वळू शकतं.
हा करार झाल्यास काय बदलणार?
| परिणाम | प्रभाव |
|---|---|
| सौदीची सैन्य क्षमता | मोठी झेप |
| अमेरिकेचा खाडीवरील प्रभाव | पुन्हा मजबूत |
| इस्रायली सुरक्षा धोरण | पुनर्मूल्यांकन |
| इराण–रशिया–चीन | अधिक सावध |
| तेल आणि ऊर्जा राजकारण | सौदीचा हात वर |
मध्यपूर्वेत एका नव्या शीतयुद्धाचा प्रारंभ होण्याची शक्यता वाढेल.
ट्रम्पचा मोठा राजकीय संदेश
हा करार मंजूर झाला तर ट्रम्प जगाला संदेश देणार
अमेरिका पुन्हा जागतिक पटलावर सक्रिय झाली
डॉलर–तेल–शस्त्र समीकरण ट्रम्प मॉडेलने मजबूत
चीन–रशियाचा प्रभाव रोखण्यासाठी सौदीची साथ आवश्यक
सौदी अरेबिया—अमेरिका संबंध केवळ संरक्षण करार नसून जागतिक शक्ती समीकरणाचा नवा अध्याय आहे. ट्रम्प यांच्या परतण्याने मध्यपूर्वेत नवीन ‘डिप्लोमॅटिक गेम’ सुरू झाल्याचं स्पष्ट दिसतंय.
सौदीला F-35 देण्याचा निर्णय हा केवळ सैन्य व्यवहार नाही, तर जगाच्या शक्ती संतुलनाला हादरा देणारा मुद्दा आहे. इस्रायल, इराण, चीन, रशिया—सगळ्यांच्या नजरा याच डीलवर आहेत.
ही डील झाली तर मध्यपूर्वातील राजकारणाचा चेहरा बदलणार.
