तालिबानी हल्ल्यांनी पाकिस्तान हादरला, 48 तासांचा संघर्षविराम

पाकिस्तान

अफगाणिस्तानकडून मार खाल्ल्यानंतर बिथरलेल्या पाकिस्तानने भारतावर लावला मोठा आरोप

 पाकिस्तान-अफगाणिस्तान सीमावादानंतर ४८ तासांचा संघर्षविराम — पण दोष भारतावर?

पाकिस्तान आणि अफगाणिस्तान या दोन शेजारी देशांमध्ये गेल्या काही दिवसांपासून सुरू असलेल्या तणावपूर्ण परिस्थितीने आता धोकादायक वळण घेतले आहे. दोन्ही देशांच्या सैन्यामध्ये झालेल्या रक्तरंजित संघर्षानंतर आता ४८ तासांचा तात्पुरता संघर्षविराम जाहीर करण्यात आला आहे. मात्र या दरम्यान संरक्षण मंत्र्यांनी भारतावर गंभीर आणि हास्यास्पद असा आरोप करून आंतरराष्ट्रीय वर्तुळात खळबळ माजवली आहे.

 संरक्षण मंत्री ख्वाजा आसिफ यांनी दावा केला आहे की, “अफगाणिस्तान भारतासाठी प्रॉक्सी युद्ध लढत आहे. निर्णय काबूलमध्ये होत नाहीत, ते दिल्लीहून घेतले जात आहेत.” त्यांच्या या वक्तव्यामुळे  असहायता आणि अंतर्गत कमकुवतपणा स्पष्ट झाला आहे.

 संघर्षाची सुरुवात —  एअर स्ट्राइक आणि तालिबानचा प्रतिहल्ला

मागच्या आठवड्यात  अफगाणिस्तानच्या हद्दीत घुसून काबूलजवळ एअर स्ट्राइक केली.  दावा होता की, हा हल्ला TTP (तहरीक-ए-तालिबान ) या दहशतवादी संघटनेवर केला गेला. मात्र, या एअर स्ट्राइकमुळे तालिबान सरकार संतापले. त्यांनी  “आक्रमक राष्ट्र” ठरवत सीमावर्ती भागातील  सैन्य चौक्यांवर जोरदार हल्ले चढवले.

Related News

या हल्ल्यांमध्ये ५८  सैनिक ठार झाले, अनेक जखमी झाले, तर काही सैनिक तालिबानच्या ताब्यात गेल्याचे वृत्त आहे. अफगाण तालिबानने दावा केला की, “आमच्या भूमीवर झालेल्या हल्ल्याचा बदला आम्ही दिला आहे.” हा संघर्ष मोठा धक्का ठरला.

 घाईगडबडीची प्रतिक्रिया – भारतावर आरोपांचा पाऊस

या संघर्षानंतर  एकामागून एक आरोपांची सरबत्ती सुरू झाली. संरक्षण मंत्री ख्वाजा आसिफ यांनी भारतीय सरकारवर थेट आरोप करत म्हटले की, “अफगाणिस्तानमध्ये घडणाऱ्या निर्णयांमागे भारताचा हात आहे. काबूल नव्हे, तर नवी दिल्ली या संपूर्ण संघर्षाचे सूत्रधार आहेत.”

त्यांनी पुढे दावा केला की, “अफगाणिस्तान भारतासाठी एक साधन म्हणून वापरले जात आहे. भारत आमच्या सीमांवर अस्थिरता निर्माण करण्याचा प्रयत्न करत आहे.” मात्र  नेहमीप्रमाणे पुरावे सादर केले गेले नाहीत. भारत सरकारने या आरोपांवर अद्याप अधिकृत प्रतिक्रिया दिलेली नाही, परंतु संरक्षण मंत्रालयातील सूत्रांनी या आरोपांना “निराधार आणि राजकीय हेतूने प्रेरित” असे संबोधले आहे.

 तालिबानकडून पाकिस्तानला प्रत्युत्तर – “तुम्ही आमच्या भूमीत घुसलात”

अफगाणिस्तानचे सरकारी प्रवक्ते जबीहुल्लाह मुजाहिद यांनी स्पष्ट शब्दात म्हटले की, “आमच्या सार्वभौमत्वाचा भंग केला. त्यांच्या हल्ल्यामुळे आम्ही प्रत्युत्तर द्यावे लागले. आम्ही कोणत्याही देशाचे प्रॉक्सी नाही, आम्ही आमच्या सीमांचे रक्षण करत आहोत.”

या विधानाने पाकिस्तानच्या सर्व दाव्यांना छेद मिळाला. अफगाणिस्तानच्या माध्यमांनी आणि स्थानिक नागरिकांनी सोशल मीडियावर पाकिस्तानविरोधी मोहीम उघडली आहे. “ सैन्याने निरपराध नागरिकांना लक्ष्य केलं” असा आरोप करत काबूल, जलालाबाद आणि कंदहारमध्ये आंदोलनं सुरू झाली आहेत.

 ४८ तासांचा संघर्षविराम – पण परिस्थिती अजूनही तणावपूर्ण

या संघर्षानंतर दोन्ही देशांमध्ये ४८ तासांसाठी संघर्षविराम (Ceasefire) जाहीर करण्यात आला. दावा आहे की, हा निर्णय अफगाणिस्तानच्या विनंतीवर झाला आहे. मात्र अफगाणिस्तानने उलट म्हटले की, हा संघर्षविराम पाकिस्तानच्या मागणीनुसार करण्यात आला. या विरोधाभासी दाव्यांमुळे सत्यता अजूनही अस्पष्ट आहे. तथापि, सीमावर्ती भागांमध्ये अजूनही सैन्य सज्ज अवस्थेत आहे. ड्रोन गस्त आणि सीमाभागात शस्त्रसाठा वाढविण्यात आला आहे.

 भारताचा संदर्भ का? पाकिस्तानची जुनी सवय

 गेल्या अनेक दशकांपासून आपल्या प्रत्येक अपयशासाठी भारतालाच जबाबदार धरले आहे. १९७१ मध्ये बांगलादेश निर्मिती, १९९९ मधील कारगिल युद्ध, २०२३ मधील अफगाणिस्तानातील अस्थिरता — या सर्व घटनांमध्ये पाकिस्तानने “भारताची कारस्थाने” असे म्हणत राजकीय बचाव केला.

राजकीय विश्लेषकांच्या मते, “मधील आर्थिक संकट, महागाई, दहशतवाद यांमुळे नागरिकांमध्ये असंतोष वाढला आहे. हे लक्ष दुसरीकडे वळवण्यासाठी सरकार नेहमी भारतावर आरोप करते.”

 भारत-पाकिस्तानचे ताजे संबंध – अजूनही तणावपूर्ण

भारत आणि  संबंध सध्या अत्यंत संवेदनशील अवस्थेत आहेत. जम्मू-काश्मीरच्या पहलगाममध्ये एप्रिल २०२५ मध्ये पाकिस्तान प्रायोजित दहशतवाद्यांनी केलेल्या हल्ल्यानंतर भारताने ‘ऑपरेशन सिंदूर’ सुरू केले होते. या कारवाईत भारताने  अनेक दहशतवादी तळ नष्ट केले, ज्यामुळे  मोठा फटका बसला.

त्या कारवाईनंतर पाकिस्तानला स्वतःहून युद्धविरामाची विनंती करावी लागली होती. त्यामुळेच आता अफगाणिस्तानकडून झालेल्या पराभवानंतर  पुन्हा एकदा भारतावर दोषारोप केल्याचे मानले जाते.

 आंतरराष्ट्रीय प्रतिक्रिया – जगाचे लक्ष सीमाभागाकडे

संयुक्त राष्ट्रसंघ, अमेरिका, चीन आणि रशिया यांनी या दोन्ही देशांना संयम राखण्याचे आवाहन केले आहे. अमेरिकेच्या परराष्ट्र खात्याने जाहीर केले की, “दोन आण्विक शस्त्रधारी राष्ट्रांमध्ये वाढता तणाव संपूर्ण प्रदेशासाठी धोकादायक ठरू शकतो.” चीनने मात्र या मुद्द्यावर मौन बाळगले आहे, तर रशियाने ‘शांततामय चर्चेचा मार्ग’ स्वीकारण्याचे आवाहन केले आहे.

 पाकिस्तानचे अंतर्गत संकट – संघर्षात राजकीय फायद्याचा प्रयत्न

 सध्या गंभीर आर्थिक आणि राजकीय संकटातून जात आहे. चलनवाढ, महागाई, आणि आयएमएफच्या अटींमुळे जनतेत असंतोष वाढला आहे. या परिस्थितीत अफगाणिस्तानशी युद्धजन्य परिस्थिती निर्माण करून सरकारने राष्ट्रवादाचे कार्ड खेळण्याचा प्रयत्न केल्याचे विश्लेषकांचे मत आहे. ख्वाजा आसिफ यांच्या वक्तव्याला  मीडिया ‘राजकीय धुरळा’ म्हणत आहे. अनेक वृत्तपत्रांनी लिहिले आहे की, “भारतावर आरोप करून सरकार स्वतःच्या अपयशावर पडदा टाकत आहे.”

 दोषारोपाच्या खेळात अडकलेला पाकिस्तान

अफगाणिस्तानकडून झालेल्या प्रत्युत्तराने  आत्मविश्वास डळमळला आहे. युद्धात झालेल्या मोठ्या हानीनंतर पाकिस्तानने संघर्षविराम जाहीर केला असला, तरी त्यांची कोंडी कायम आहे. भारतावर केलेले आरोप हे केवळ लोकांमधील असंतोष कमी करण्याचे आणि राजकीय अपयश लपवण्याचे साधन ठरत आहेत.

दरम्यान, भारताने या सर्व घडामोडींवर मौन राखत, आपली सीमारेषा सज्ज ठेवली आहे. आंतरराष्ट्रीय तज्ज्ञांच्या मते, पुढील काही आठवड्यांत या प्रदेशातील परिस्थिती पुन्हा तणावपूर्ण होऊ शकते.

मुख्य मुद्दे (Key Highlights):

  • अफगाणिस्तानने पाकिस्तानच्या सीमावर्ती चौक्यांवर मोठा हल्ला केला

  • ५८  सैनिक ठार, अनेक बंधक

  • भारतावर “प्रॉक्सी वॉर”चा आरोप केला

  • ४८ तासांचा तात्पुरता संघर्षविराम जाहीर

  • आंतरराष्ट्रीय समुदायाने संयम राखण्याचे आवाहन

 पुन्हा एकदा आपला पराभव झाकण्यासाठी भारतावर आरोपांचा आधार घेतला आहे. अफगाणिस्तानकडून मिळालेल्या सैनिकी धड्याने प्रतिष्ठा कमी झाली आहे, आणि त्यामुळे त्यांचा सारा राग भारतावर उतरवण्याचा प्रयत्न दिसून येतो. तथापि, या संघर्षात भारताचा कोणताही संबंध नसून,  हा आरोप फक्त “राजकीय नाटक” ठरतो.

read also:https://ajinkyabharat.com/pankaj-dhir-yamcha-mulga-nikitinla-dila-adharvayachya-68-years-old/

Related News