महिलांमध्ये वाढणारा ‘हा’ आजार! पीसीओडी पूर्णपणे बरा होऊ शकतो का?

महिलां

महिलांमध्ये झपाट्याने वाढणारा पीसीओडी आजार खरंच पूर्णपणे बरा होऊ शकतो का? डॉक्टरांचा मार्गदर्शक सल्ला जाणून घ्या

आजच्या धकाधकीच्या, तणावपूर्ण आणि अनियमित दिनचर्येमुळे महिलांच्या आरोग्याशी संबंधित समस्या झपाट्याने वाढताना दिसत आहेत. यामध्ये थायरॉईड, पीसीओडी आणि पीसीओएस या हार्मोनल समस्या सर्वाधिक प्रमाणात वाढणाऱ्या आजारांपैकी मानल्या जातात. अनेक महिलांना या आजारांचे निदान झाल्यावर सर्वात मोठा प्रश्न पडतो

“पीसीओडी पूर्णपणे बरा होतो का?

“एकदा झाल्यानंतर तो आयुष्यभर राहतो का?”

Related News

“औषधांनी तो 100% दूर होऊ शकतो का?”

याच प्रश्नांची शास्त्रीय आणि डॉक्टरांच्या मतांसह सविस्तर माहिती येथे दिली आहे.

पीसीओडी म्हणजे नेमकं काय? (PCOD Explained)

PCOD – Polycystic Ovarian Disease हा महिलांमध्ये आढळणारा अतिशय सामान्य हार्मोनल डिसऑर्डर आहे. या स्थितीत अंडाशयात जास्त संख्येने अपरिपक्व अंडी तयार होतात. ही अंडी बाहेर न पडल्यामुळे अंडाशयात लहान-लहान पुटकळ्या (cysts) तयार होतात.

पीसीओडीमुळे शरीरात पुढील समस्या निर्माण होतात

  • अनियमित मासिक पाळी

  • वजन वाढणे

  • पुरळ, पिंपल्स

  • चेहऱ्यावर किंवा शरीरावर जास्त केस

  • ओव्हुलेशन न होणे

  • गर्भधारणेत अडथळे

  • हार्मोन्समध्ये असंतुलन

ही समस्या सौम्य असली तरी उपचार न केल्यास दीर्घकाळ त्रासदायक ठरू शकते.

पीसीओडी आणि पीसीओएस यात फरक कोणता?

अनेकांना हे दोन्ही एकच आहेत असे वाटते. पण दोन्हीमध्ये काही महत्त्वाचे फरक आहेत—

PCODPCOS
हार्मोनल असंतुलनामुळे अपरिपक्व अंडी तयार होतात आणि पुटकळ्या वाढतातशरीरात एंड्रोजन (male hormone) मोठ्या प्रमाणात वाढतात
ही समस्या सामान्यतः सौम्य असतेही समस्या गंभीर आणि कॉम्प्लिकेटेड असू शकते
उपचारांनी पूर्णपणे नियंत्रणात आणता येतेउपचार जास्त काळ चालू ठेवावे लागतात

महत्त्वाचा प्रश्न — पीसीओडी पूर्णपणे बरा होतो का?

उत्तर — होय, पीसीओडी पूर्णपणे नियंत्रणात आणता येतो आणि योग्य काळजी घेतली तर “पूर्णपणे बरा” देखील होऊ शकतो.

ही जीवघेणी आजार नसून लाइफस्टाईल डिसऑर्डर आहे. म्हणजेच जर जीवनशैली सुधारली, आहार योग्य घेतला, वजन नियंत्रित ठेवले आणि ताण कमी केला, तर पीसीओडी संपूर्णपणे आटोक्यात येऊ शकतो.

डॉक्टरांच्या मते,

  • PCOD is reversible with lifestyle correction.

  • “औषधे + आहार + व्यायाम” या तीन गोष्टींच्या संयोजनाने पीसीओडी 90% पर्यंत सुधारतो.

पीसीओडी का वाढतो? प्रमुख कारणे

  1. अयोग्य आहार

    • फास्ट फूड

    • प्रोसेस्ड पदार्थ

    • जास्त साखर

    • सॉफ्ट ड्रिंक्स

  2. व्यायामाचा अभाव

  3. ताणतणाव व झोपेची कमतरता
    – Cortisol वाढल्याने हार्मोन्स बिघडतात

  4. जनुकीय कारणे (Genetics)

  5. इन्सुलिन रेसिस्टन्स – पीसीओडीचे सर्वात मोठे कारण

  6. जास्त वजन / स्थूलता

पीसीओडीचे नक्की व्यवस्थापन कसे करावे?

1. आहारात बदल (Diet Management)

इन्सुलिनची पातळी नियंत्रणात ठेवण्यासाठी पुढील आहार महत्त्वाचा

 संपूर्ण धान्य (Whole grains)
 प्रथिनेयुक्त अन्न – डाळी, अंडी, कडधान्य
 फायबरयुक्त पदार्थ – फळे, भाज्या
 ड्रायफ्रूट्स – बदाम, अक्रोड
 हेल्दी फॅट – ऑलिव्ह ऑइल, नारळ तेल

 खालील पदार्थ टाळावेत:

  • साखर

  • मैद्याचे पदार्थ

  • तळलेले पदार्थ

  • पॅकेज्ड फूड

  • थंड पेये

2. नियमित व्यायाम (Exercise)

दररोज किमान 45 मिनिटे व्यायाम केल्याने मोठा फरक पडतो.

उपयुक्त व्यायाम

  • वेट ट्रेनिंग

  • योगा

  • सूर्यनमस्कार

  • कार्डिओ

  • HIIT

व्यायामामुळे
वजन कमी होते
 इन्सुलिन रेसिस्टन्स कमी होते
हार्मोन्स संतुलित होतात
मासिक पाळी नियमित होते

3. वजनाचे नियंत्रण

डॉक्टर सांगतात वजनात फक्त 5–10% घट झाली तरी 60–70% पीसीओडीची लक्षणे सुधारतात.

स्थूलता पीसीओडीची मुख्य कारणांपैकी एक असल्याने वजन कमी केल्याने

  • अंडाशयाची कार्यक्षमता सुधारते

  • पाळी व्यवस्थित येते

  • पिंपल्स कमी होतात

  • केसगळती कमी होते

4. हार्मोनल थेरपी (फक्त डॉक्टरांच्या सल्ल्याने)

  • पाळी नियमित करण्यासाठी

  • पुरळ कमी करण्यासाठी

  • जास्त केसांची वाढ थांबवण्यासाठी

गर्भनिरोधक गोळ्या किंवा इतर हार्मोनल औषधे दिली जातात.

5. मेटफॉर्मिन (इन्सुलिन कंट्रोलसाठी)

इन्सुलिन रेसिस्टन्स असल्यास डॉक्टर बहुधा Metformin देतात.
यामुळे

  • इन्सुलिन सुधारते

  • वजन कमी होण्यास मदत

  • ओव्हुलेशन सामान्य होण्यास मदत

6. प्रजनन उपचार (Infertility Treatment)

ज्या महिलांना गर्भधारणा होण्यास अडचण येते, त्यांना

  • ओव्हुलेशन इंडक्शन

  • IUI

  • IVF

यांसारखे पर्याय उपलब्ध आहेत.

PCOD मध्ये घ्यायची आवश्यक काळजी (Precautions)

दररोज 7–8 तास झोप
 ताण कमी करण्यासाठी ध्यान, योग
दिवसभर पुरेसे पाणी
मद्यपान, धूम्रपान टाळणे
फॅड डाएट्स टाळावेत

PCOD बरा होत नाही असे का म्हटले जाते?

अनेक महिलांना वाटते की एकदा PCOD झाला की तो कधीच जात नाही. पण हे चुकीचे आहे.

कारण

  • PCOD हा आजार नाही, तर “जीवनशैलीमुळे तयार होणारी स्थिती” आहे.

  • तुम्ही जीवनशैली योग्य ठेवली, तोपर्यंत PCOD दडून राहतो.

  • आहार बिघडला, व्यायाम थांबला तर लक्षणे परत वाढू शकतात.

म्हणूनच डॉक्टर सांगतात PCOD is reversible but requires continuous management.

पीसीओडी पूर्णपणे बरे होण्यासाठी किती वेळ लागतो?

हे व्यक्तीनुसार बदलते.
साधारणतः

  • 3–6 महिन्यांत लक्षणे सुधारतात

  • 1 वर्षात पाळी नियमित होते

  • 6–12 महिन्यात वजन आणि हार्मोन्स स्थिर होतात

महत्त्वाची टीप

हा लेख फक्त माहिती देण्यासाठी आहे.
पीसीओडीचे औषध किंवा उपचार नेहमी तज्ज्ञ डॉक्टरांच्या सल्ल्यानेच घ्यावेत.

पीसीओडी बरा होतो का?

होय! पीसीओडी योग्य आहार, व्यायाम, वजन नियंत्रण, ताण कमी करणे आणि आवश्यक त्या वैद्यकीय उपचारांनी पूर्णपणे नियंत्रणात आणता येतो. अनेक महिलांनी तो पूर्णपणे बरा केलेला आहे आणि सामान्य जीवन जगत आहेत. पीसीओडी ही कोणतीही भीतीदायक समस्या नाही—फक्त योग्य माहिती, योग्य मार्गदर्शन आणि योग्य जीवनशैलीची गरज आहे.

read also:https://ajinkyabharat.com/if-sachin-tendulkars-career-doesnt-end-arjun-tendulkar-will-do-it/

Related News