इराणवर पुन्हा हल्ला होणार? IAEA अहवालामुळे अमेरिकेचे धाबे दणाणले
IAEA च्या ताज्या अहवालानुसार, इराणकडे अजूनही 400 किलोग्रॅम ६०% शुद्ध युरेनियम आहे, जे 10 अणूबॉम्ब तयार करण्यास पुरेसे आहे. अमेरिकेसह जागतिक समुदाय सतर्क, पुढील राजकीय वाटाघाटीवर हल्ल्याची शक्यता ठरू शकते.
आंतरराष्ट्रीय राजकारणात सतत बदल होत आहेत. या बदलांमुळे जागतिक सुरक्षा आणि शांततेवर सतत चिंता निर्माण होत आहे. या पार्श्वभूमीवर इराणच्या अणूकार्यक्रमाविषयी आंतरराष्ट्रीय अणूऊर्जा एजन्सी (IAEA) च्या प्रमुख राफेल ग्रोसी यांनी दिलेला ताज्या अहवालाने जगभरातील राजकीय वातावरणात नवीन तणाव निर्माण केला आहे. ग्रोसी यांच्या अहवालानुसार, इराणकडे अजूनही सुमारे ४०० किलोग्रॅम ६० टक्के शुद्ध युरेनियम आहे, जे अणूबॉम्ब तयार करण्यासाठी आवश्यक प्रमाणाच्या जवळपास आहे. या अहवालामुळे पुन्हा एकदा जागतिक समुदायाचा लक्ष इराणकडे वेधले गेले आहे.
IAEA अहवालाचा तपशील
IAEA प्रमुख राफेल ग्रोसी यांनी सांगितले की, इराणने युरेनियमची प्रमाणित शुद्धीकरण क्षमता वाढवली असती, तर त्यांच्या जवळ १० अणूबॉम्ब तयार करण्यासाठी पुरेसे साहित्य उपलब्ध झाले असते. परंतु, सध्या असे कोणतेही ठोस पुरावे नाहीत की इराण प्रत्यक्षात अणूबॉम्ब तयार करण्याचा प्रयत्न करत आहे. या संदर्भात त्यांनी विशेष लक्ष वेधले की, अहवालाने जागतिक समुदायाला सावध केले आहे, आणि या अहवालावर आधारित उपाययोजना करणं अत्यंत आवश्यक आहे.
Related News
ग्रोसी यांनी ही माहिती जिनेव्हा सॉल्युशन्स या नॉन-प्रॉफिट मीडिया संस्थेला दिलेल्या मुलाखतीत स्पष्ट केली. त्यांनी सांगितले की, जर राजकीय संवाद अयशस्वी झाला, तर इराणविरोधात पुन्हा बळाचा वापर होण्याची शक्यता आहे. हा अहवाल जागतिक पातळीवर खूप महत्त्वाचा ठरतो, कारण यामुळे इराणच्या आण्विक क्षमतेचा अंदाज घेणे शक्य होते आणि पुढील राजकीय धोरण ठरवले जाऊ शकते.
इराणकडे उपलब्ध युरेनियमचे प्रमाण
ग्रोसी यांनी सांगितले की, इराणकडे अजूनही ४०० किलोग्रॅम ६० टक्के शुद्ध युरेनियम उपलब्ध आहे. अमेरिकेचे उपराष्ट्रपती जेडी वान्स यांनी यासंदर्भात म्हटले आहे की, हे प्रमाण १० अणूबॉम्ब तयार करण्यासाठी पुरेसे आहे. या माहितीमुळे जागतिक सुरक्षा समित्यांमध्ये चिंता निर्माण झाली आहे.
परंतु, ग्रोसी यांनी ठामपणे स्पष्ट केले की, अजून काही पुरावे नाहीत की इराण प्रत्यक्ष अणूबॉम्ब तयार करण्याचा प्रयत्न करत आहे. इराण वारंवार सांगत आले आहे की त्यांना अणूबॉम्ब बनवायचे नाही. तरीही जागतिक सुरक्षिततेसाठी यावर लक्ष ठेवणे अत्यावश्यक आहे.
इराणचे आण्विक केंद्र आणि नुकसान
ग्रोसी यांनी पुढे सांगितले की इस्फहान, नतांज आणि फोर्दो या प्रमुख आण्विक केंद्रांचे मोठे नुकसान झाले आहे. ट्रम्प यांच्या “टोटल डिस्ट्रक्शन”च्या दाव्यानंतरही इराणचे अणूतंत्रज्ञान पूर्णपणे नष्ट झालेले नाही. ते अजूनही सेंट्रीफ्युज प्रणाली पुन्हा सुरू करण्यास सक्षम आहेत.जर इराणने युरेनियमची शुद्धीकरण क्षमता अधिक वाढवली असती, तर त्यांच्याकडे १० अणूबॉम्ब तयार करण्यासाठी पुरेसे साहित्य उपलब्ध झाले असते. ग्रोसी यांनी हे सांगितले की, या संदर्भात एजन्सीने अधिक सखोल तपासणी करणे आवश्यक आहे.
इराण आण्विक अस्रे तयार करत आहे का?
ग्रोसी यांनी स्पष्ट केले की, सध्या इराण प्रत्यक्ष अणू अस्रे तयार करत नाही. एजन्सीने इस्रायलच्या हल्ल्यापूर्वी त्या ठिकाणांची पाहणी केली होती, आणि त्यानंतर सॅटेलाईट निरीक्षण केले जाते. त्याचबरोबर, इतर देशही याच निष्कर्षावर पोहोचले आहेत. त्यामुळे अजूनही काहीही ठोस पुरावे नाहीत की इराण अणूबॉम्ब बनवण्याचा प्रयत्न करत आहे.
IAEA आणि इराणमधील तणाव
सध्या IAEA चा कोणताही प्रतिनिधी इराणमध्ये उपस्थित नाही. अमेरिका आणि युरोपियन संघटनांनी इराणच्या आण्विक कार्यक्रमाची पारदर्शकता सुनिश्चित करण्यासाठी IAEA ची तात्काळ निरीक्षणाची मागणी केली आहे. मात्र, इराण सरकार म्हणते की, निर्बंध हटवल्यानंतर जुना करार आता लागू होत नाही. यामुळे एजन्सीवर अविश्वास निर्माण झाला आहे.ग्रोसी यांनी टीका केली की, मागील अहवालामुळे इराणच्या आण्विक कार्यक्रमाविषयी संशय वाढला आणि देशावर हल्ला करण्याची शक्यता निर्माण झाली. त्यामुळे जागतिक राजकारणात पुन्हा एकदा तणाव निर्माण झाला आहे.
जागतिक परिणाम
या अहवालामुळे अमेरिका आणि इतर पाश्चात्य देश इराणच्या आण्विक क्षमतेवर लक्ष ठेवत आहेत. जर राजकीय संवाद अयशस्वी झाला, तर इराणविरोधात बळाचा वापर होऊ शकतो. जागतिक सुरक्षा समित्या, अमेरिका, युरोपियन संघटना आणि इतर सामर्थ्यशाली देश या मुद्यावर सतत लक्ष ठेवत आहेत.सध्या इराणकडे अणूबॉम्ब तयार करण्यास आवश्यक युरेनियम आहे, परंतु प्रत्यक्ष कृती होत नाही, हे स्पष्ट आहे. त्यामुळे जागतिक पातळीवर सतर्क राहणे गरजेचे आहे.
भविष्यातील शक्यता
राजकीय वाटाघाटी यशस्वी झाल्यास: इराण आणि पाश्चात्य देश यांच्यात आण्विक कार्यक्रमाविषयी संवाद साधला जाईल, आणि आंतरराष्ट्रीय दबाव कमी होईल.
राजकीय संवाद अयशस्वी झाल्यास: इराणविरोधात पुन्हा बळाचा वापर होण्याची शक्यता निर्माण होईल. यामुळे जागतिक सुरक्षेवर गंभीर परिणाम होऊ शकतात.
IAEA चे निरीक्षण: सतत निरीक्षणातून इराणच्या आण्विक क्षमतेची माहिती मिळत राहील आणि जागतिक धोरण ठरवण्यासाठी मदत होईल.
इराणच्या आण्विक कार्यक्रमाविषयी IAEA च्या प्रमुखांचा अहवाल जागतिक राजकारणात मोठ्या उलथापालथीची बाब ठरतो. इराणकडे ४०० किलोग्रॅम ६० टक्के शुद्ध युरेनियम उपलब्ध आहे, जे अणूबॉम्ब तयार करण्यासाठी आवश्यक प्रमाणाजवळ आहे. तरीही, प्रत्यक्ष कृती होत असल्याचे काही ठोस पुरावे नाहीत.
IAEA आणि जागतिक समुदायाच्या सततच्या निरीक्षणामुळे जागतिक सुरक्षा समित्या जागरूक राहतात. पुढील काही महिन्यांत इराण संदर्भातील राजकीय वाटाघाटी आणि धोरणात्मक निर्णयांवर जागतिक लक्ष लागलेले असेल. त्यामुळे इराणवर पुन्हा हल्ला होईल की नाही, हे पुढील राजकीय घडामोडींवर अवलंबून राहणार आहे.
read also : https://ajinkyabharat.com/mumbai-hyderabadi-jogeshwari-teel-building-10-floors-jajle-15-lok-adkale/
