PM Fasal Bima Yojana : व्याप्तीत ऐतिहासिक वाढ — शेतकऱ्यांना प्रलंबित मागणीवर मोठा दिलासा
केंद्र सरकारने शेतकऱ्यांसाठी एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण आणि सकारात्मक निर्णय घेत PM Fasal Bima Yojana मध्ये मोठ्या प्रमाणात बदल केले आहेत. गेल्या अनेक वर्षांपासून शेतकऱ्यांकडून सातत्याने केली जात असलेली मागणी अखेर पूर्ण झाली आहे.आता या योजनेत जंगली जनावरांमुळे होणारे पिकांचे नुकसान तसेच अतिवृष्टी किंवा पुराने होणारे पिकाचे नुकसान — दोन्ही घटकांचा समावेश करण्यात आला आहे. त्यामुळे भारतातील कोट्यवधी शेतकऱ्यांना मोठा आणि वास्तविक दिलासा मिळणार आहे.
PM Fasal Bima Yojana म्हणजे नेमकी काय योजना?
PM Fasal Bima Yojana ही केंद्र सरकारची अत्यंत महत्त्वपूर्ण कृषी सुरक्षा योजना आहे. तिचा मुख्य उद्देश—
शेतकऱ्यांना किफायती दरात पिक विमा देणे,
Related News
23 Nov7-Step Powerful Guide: How to Create a Digital Life Certificate – ‘जीवन प्रमाणपत्र’ काढण्याची सोपी प्रक्रिया
How to Create a Digital Life Certificate मार्गदर्शक: UIDAI ने घरबसल्या फेस ऑथेंटिकेशनद्वारे डिजिटल जीवन प्रमाणपत्र तयार करण्याची नवी सुरक्षित पद्धत जाहीर केली आहे. दोन अ‍ॅप्स वापरू... 23 Novमहिलांच्या आर्थिक स्वातंत्र्याची नवी पहाट! केंद्र सरकारचे 6 मोठे निर्णय जाहीर
महिलांच्या आर्थिक स्वातंत्र्याची पहाट; केंद्र सरकारची मोठी आनंदवार्ता कामगार संहिता 2025 मधील 6 महत्त्वाचे फैसले – एका क्लिकवर जाणून घ्या! देशात महिलांच्या सुरक्षिततेबाबत, त्यांच... 21 NovNew Labour Codes 2024: भारतात आजपासून लागू झाले ‘4 नवे लेबर कोड’ – कामगारांसाठी क्रांतिकारी बदल, जाणून घ्या संपूर्ण माहिती
New Labour Codes लागू: कामगारांसाठी ऐतिहासिक निर्णय भारतामध्ये आजपासून New Labour Codes लागू झाल्याची अधिकृत घोषणा केंद्रीय श्रममंत्री मनसूख ... 15 Nov2025: Akot येथील शेतकऱ्यांसाठी मदत कक्ष उघडले, कपास किसान ऍपवर नोंदणीसाठी मार्गदर्शन मिळवा
Akot बाजार समितीमध्ये शेतकऱ्यांसाठी मदत कक्ष सुरू; कपास किसान ऍपवर नोंदणी करण्याची अंतिम तारीख ३१ डिसेंबर Akot येथील शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत महत्वाची माहिती... 08 NovInauguration of 4 Vande Bharat Express Trains, देशभरात ‘वेग आणि गौरवाचा नवा अध्याय’
"Vande Bharat Ushers in a New Era of Train Travel" : पंतप्रधान नरेंद्र मोदींकडून चार नव्या वंदे भारत एक्सप्रेस गाड्यांना हिरवा झेंडा पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी शनिवारी आपल्या सं... 08 Novबोरगाव मंजू हादरलं! शेतकऱ्याचा ट्रॅक्टर आणि ट्रॉली रातोरात गायब – पोलिसांचा शोधमोहीम सुरू
अज्ञात चोरांनी चक्क ट्रॅक्टर केला लंपास! – पोलिसांकडून सीसीटीव्ही तपास सुरू, परिसरात भीतीचं वातावरण बोरगाव मंजू पोलिस ठाण्याच्या हद्दीत पळसो बढे गावात ... 05 Novशेतकऱ्यांना दिलेले पॅकेज मान्य नाही, पण जाहीर तरी द्या!” मराठवाड्यात उद्धव ठाकरे सरकारवर तुफान संतापात
शेतकऱ्यांना दिलेले पॅकेज मान्य नाही, पण जाहीर तरी द्या! उद्धव ठाकरे सरकारवर आक्रमक; मराठवाडा दौऱ्यात शेतकऱ्यांसाठी गाजवली हाक पॅकेज जाहीर करण्यात आलं, ... 03 NovRabi Seeds Subsidy: शेतकऱ्यांसाठी राज्य सरकारचा दिलासादायक निर्णय — हेक्टरी 10 हजारांची मदत, 282 कोटींचा प्रस्ताव सादर
राज्य शासनाने अतिवृष्टीग्रस्त शेतकऱ्यांना दिलासा देण्यासाठी Rabi Seeds Subsidy अंतर्गत प्रती हेक्टर 10 हजारांची मदत जाहीर केली आहे. पालकमंत्... 03 Novअवकाळी पावसाने कपाशी पिकाचे नुकसान
अवकाळी पावसामुळे कपाशी पिकाचे मोठे नुकसान; मासा-सीसा-उदेगाव परिसरातील शेतकरी चिंता-छायेत, नुकसानभरपाईची मागणी तीव्र अकोला तालुक्यातील ग्रामीण पट्ट्यात यंदाच्या खरीप हंगामात शेतकऱ्... 02 Novपुन्हा शिवाजीराजे भोसले’चे 5 दमदार मुद्दे!
धर्म, शेतकरी, जमीन आणि इथला मराठी माणूस… ‘पुन्हा शिवाजीराजे भोसले’ पाहिल्यानंतर राज ठाकरे यांची हृदयस्पर्शी प्रतिक्रिया महाराष्ट्राच्या सांस्कृतिक इतिहासात छत्रपती 01 Novमहाराष्ट्रावर संकट! पुढील 48 तास धोकादायक, मुसळधार पावसाचा IMDचा रेड अलर्ट
राज्यावर संकट! 24 तास धोक्याची घंटा, हवामान विभागाचा तातडीचा अलर्ट: पुन्हा मुसळधार पाऊस, वादळी वाऱ्यासह गडगडाटाची शक्यता राज्यात पुन्हा अवकाळी पावसाचा कहर दिसत आहे. नोव्हेंबर महिन... 31 Octशेतकरी कर्जमाफीवर मोठा निर्णय! सरकारची 30 जून 2026 डेडलाईन, बच्चू कडू म्हणाले “शब्द पाळावा लागेल
मुख्यमंत्र्यांनी कर्जमाफीचा शब्द देताच बच्चू कडू यांची पहिली प्रतिक्रिया; म्हणाले— ‘सातबारा कोरा करावाच!’ राज्यातील शेतकरी कर्जमाफीच्या मुद्द्यावर गेल्...नैसर्गिक संकटातून पिक वाचवणे,
शेतकऱ्यांचे आर्थिक नुकसान कमी करणे,
आणि उत्पादनाला सर्वांगीण सुरक्षा प्रदान करणे.
पेरणीनंतरच्या पहिल्या टप्प्यापासून कापणीपर्यंत शेतकऱ्यांना विविध नैसर्गिक आपत्तींविरुद्ध संरक्षण देणे ही या योजनेची वैशिष्ट्ये आहेत.
केंद्रीय कृषिमंत्री शिवराज सिंह चौहान यांची घोषणा
केंद्रीय कृषी मंत्री शिवराज सिंह चौहान यांनी त्यांच्या सोशल मीडिया X (पूर्वीचे ट्विटर) अकाऊंटवर पोस्ट करत सांगितले की—“शेतकऱ्यांची वर्षानुवर्षे प्रलंबित मागणी अखेर मान्य केली आहे. PM Fasal Bima Yojana आता अधिक व्यापक, मजबूत आणि सर्वसमावेशक करण्यात आली आहे.त्यांच्या विधानानुसार जंगली प्राण्यांच्या हल्ल्यामुळे पिकांचे नुकसान,अतिवृष्टी, पाणी साचणे, किंवा पुराने झालेले नुकसान,आता दोन्ही प्रकारच्या नुकसानीची भरपाई शेतकऱ्यांना मिळणार आहे.
PM Fasal Bima Yojana मध्ये नव्याने जोडलेले दोन नुकसान प्रकार
जंगली जनावरांमुळे झालेलं नुकसान
अनेक राज्यांत वाघ, रानडुक्कर, हरणे, निलगाय, माकडे यांच्यामुळे पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होते.
ही मागणी शेतकरी वर्षानुवर्षे करत होते.
आता असा कोणताही हल्ला झाला तर शेतकऱ्यांना नुकसानभरपाई मिळेल.
अतिवृष्टी किंवा पुरामुळे झालेलं नुकसान
मान्सून काळात अनेक भागांत पाणी साचते आणि पिके पूर्णपणे नष्ट होतात.अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांचे झालेले नुकसान आता योजनेत समाविष्ट झाले आहे.दोन्ही बदलांना पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी मंजुरी दिल्यानंतर योजनेत सुधारणा लागू करण्यात आल्या.
PM Fasal Bima Yojana: कोणत्या शेतकऱ्यांना सर्वाधिक फायदा?
हा निर्णय विशेषतः खालील भागातील शेतकऱ्यांसाठी “गेम चेंजर” ठरणार आहे ज्या भागांत जंगली प्राण्यांचा त्रास वारंवार होतो,ज्या प्रदेशांत अतिवृष्टी किंवा पाणी साचण्याची समस्या मोठ्या प्रमाणात असते,ज्या जिल्ह्यांत नैसर्गिक संकटांमुळे शेतकऱ्यांचे वार्षिक नुकसान प्रचंड असते,तसेच लहान आणि सीमांत शेतकऱ्यांना यामुळे सर्वाधिक संरक्षण मिळेल.
अतिवृष्टीमुळे नुकसानीची सध्याची परिस्थिती
भारतामध्ये दरवर्षी—
अतिवृष्टी,
पूर,
गारपीट,
आणि हवामानातील अनिश्चितता
यामुळे पिकांचे कोट्यवधी रुपयांचे नुकसान होते.
विशेषतः—
महाराष्ट्र,
मध्य प्रदेश,
राजस्थान,
उत्तर प्रदेश,
बिहार,
तेलंगणा
या राज्यांतील शेतकरी दरवर्षी या समस्येला सामोरे जातात.
आता PM Fasal Bima Yojana च्या सुधारणांमुळे शेतकऱ्यांचे आर्थिक नुकसान त्यांना एकटे भरावे लागणार नाही.
जंगली जनावरांच्या हल्ल्यामुळे होणारे नुकसान: गंभीर समस्या
भारतातील अनेक जिल्ह्यांत—
रानडुक्कर
निलगाय
हरणे
माकडे
आणि काही जंगलसदृश भागांत वाघ व बिबटे
पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान करतात.
गेल्या दहा वर्षांपासून शेतकऱ्यांची प्रमुख मागणी होती की—
“जंगली प्राण्यांमुळे झालेल्या नुकसानीलाही विमा संरक्षण मिळावे.”
अखेर आता ती मागणी मान्य केल्याने लाखो शेतकऱ्यांना दिलासा मिळणार आहे.
सरकारची सूचना: शेतकऱ्यांनी उशीर न करता अर्ज करा
केंद्रीय मंत्र्यांनी सांगितले की—“ही योजना आता अधिक व्यापक, सुरक्षित आणि उपयुक्त झाली आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी PM Fasal Bima Yojana साठी वेळेत अर्ज करावा.”
शिफारस:
आपला तालुका कृषि अधिकारी कार्यालयात संपर्क करा
CSC केंद्रातूनही अर्ज करता येतो
PMFBY पोर्टलवर ऑनलाइन नोंदणी उपलब्ध आहे
PM Fasal Bima Yojana कशी देते संरक्षण?
योजनेचे संरक्षण पॅरामीटर्स खालीलप्रमाणे आहेत—
पेरणीपूर्व जोखीम
जमिनीची तयारी करताना झालेले नुकसान
पेरणीनंतरची जोखीम
अतिवृष्टी, दुष्काळ, गारपीट, जोरदार वारे इ.
कापणीपूर्व व कापणीतील नुकसान
पिक कापणीला तयार असताना आलेले नैसर्गिक संकट
पोस्ट-हार्वेस्ट नुकसान
कापणीनंतर 14 दिवसांपर्यंतचे हवामानातील नुकसान
नव्याने जोडलेले दोन नुकसान प्रकार
जंगली जनावरे
पुर/अतिवृष्टी
PM Fasal Bima Yojana: शेतकऱ्यांना मिळणारे प्रमुख फायदे
कमी प्रीमियम
खरीप: 2%
रब्बी: 1.5%
व्यावसायिक पिके: 5%
मोठ्या कव्हरेजसाठी कमी किंमत
ऑनलाइन क्लेम प्रक्रिया
डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर (DBT)
नैसर्गिक संकटात आर्थिक संरक्षण
कर्जदार आणि गैर-कर्जदार दोन्ही शेतकऱ्यांना योजना लागू
या निर्णयामुळे कोणत्या राज्यांना तात्काळ लाभ?
सर्वाधिक फायदा होणारी राज्ये:
महाराष्ट्र
मध्य प्रदेश
छत्तीसगड
राजस्थान
कर्नाटक
उत्तराखंड
बिहार
उत्तर प्रदेश
कारण या भागांत जंगली प्राण्यांमुळे होणारे नुकसान सर्वाधिक नोंदवले जाते.
सुधारलेल्या PM Fasal Bima Yojana मुळे कृषी क्षेत्राचे भविष्य कसे बदलणार?
शेतकऱ्यांना सुरक्षित आणि स्थिर उत्पन्न
नैसर्गिक संकटातील भीती कमी होणार
कृषी गुंतवणूक वाढेल
नव्या पिकांच्या प्रयोगासाठी शेतकरी तयार होतील
ग्रामीण अर्थव्यवस्था अधिक मजबूत होईल
सरकारचे म्हणणे आहे की—“हा निर्णय शेतकऱ्यांच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडवणारा आहे.”PM Fasal Bima Yojana मधील नव्या सुधारणांमुळे भारतातील कृषी क्षेत्राला मोठा दिलासा मिळाला आहे. शेतकऱ्यांना जंगली जनावरांमुळे आणि अतिवृष्टी/पुरामुळे झालेले नुकसान योजनेत कव्हर झाल्याने आता त्यांची आर्थिक असुरक्षितता मोठ्या प्रमाणात कमी होणार आहे.हा बदल कृषी क्षेत्रासाठी ऐतिहासिक, तर शेतकऱ्यांसाठी महान दिलासा ठरणार आहे.
