Bihar विधानसभा निवडणूक 2025: इतिहास, हिंसाचार आणि बदललेली राजकीय प्रतिमा
Bihar विधानसभा निवडणुकांचा इतिहास हा नेहमीच रंगीबेरंगी, संघर्षपूर्ण आणि हिंसाचारपूर्ण राहिला आहे. ‘जंगलराज’ हा शब्द Bihar च्या राजकीय वातावरणासाठी विशेषत: 1990 ते 2005 या काळात वापरला गेला. या काळात निवडणुकांमध्ये हिंसाचार, मृत्यू, मतदान केंद्रांची हायजॅकिंग, पुनर्मतदान यासारखे प्रसंग वारंवार घडत होते. मात्र, 2025 मध्ये झालेल्या निवडणुकीत या सर्व घटकांमध्ये मोठा बदल दिसून आला आहे.
निवडणूक आयोगाच्या कठोर नियोजनामुळे, टी.एन. शेषन यांसारख्या कठोर आणि कार्यक्षम निवडणूक अधिकाऱ्यांच्या योगदानामुळे, Bihar मधील निवडणूक प्रक्रिया आता शांततामय, हिंसाचारमुक्त आणि पुनर्मतदान विरहित झाली आहे. हा बदल राज्याच्या लोकशाहीसाठी एक मोठा टप्पा मानला जातो.
243 जागांसाठी मतदान: 2025 निवडणुकीचा प्राथमिक आढावा
Bihar विधानसभा निवडणुकीत एकूण 243 जागांसाठी मतदान झाले. प्राथमिक कलानुसार, भाजप-नितीश कुमार यांच्या नेतृत्वाखालील एनडीएला स्पष्ट बहुमत मिळत असल्याचे दिसत आहे. महाआघाडीच्या सुपड्यावर मात्र सत्तारूढ दलाकडून मोठा विजय मिळाल्याचे संकेत नाहीत.
Related News
महिला मतदारांच्या सक्रिय सहभागामुळे एनडीएला यंदा अधिक फायदा झाला आहे. 2025 निवडणुकीत महिलांनी आपला मतदान हक्क मोठ्या प्रमाणात बजावला, ज्यामुळे राज्यातील सत्ता पुन्हा एकदा एनडीएच्या हाती गेली आहे.
निवडणूक आयोगाने 2025 निवडणुकीत अनेक सुधारणा केल्या. यामुळे बिहारमधील मतदान हिंसाचारमुक्त झाले आणि एकाही जागेवर पुनर्मतदानाची आवश्यकता भासली नाही. हा एक अनोखा आणि ऐतिहासिक टप्पा मानला जातो.
Biharनिवडणुकीतील हिंसाचाराचा इतिहास
Bihar च्या निवडणुका आणि हिंसाचार हे नेहमीच एकत्र राहिलेले घटक आहेत. ‘जंगलराज’ या टप्प्यातील निवडणुका विशेषतः 1985 ते 2005 या काळात हिंसाचारामुळे ओळखल्या जात होत्या.
1985 विधानसभा निवडणूक: या निवडणुकीत भयंकर हिंसा झाली. 65 लोकांचा मृत्यू झाला आणि निवडणूक आयोगाला 156 जागांवर पुनर्मतदान करावे लागले.
1990 विधानसभा निवडणूक: या काळातही प्रचंड हिंसा पाहायला मिळाली, ज्यात 87 लोकांचा जीव गेला. हेच वर्ष लालू प्रसाद यादव मुख्यमंत्री म्हणून राज्यातील सत्ता सांभाळू लागले.
ही परिस्थिती अत्यंत गंभीर होती. मतदान केंद्रांना छावणीच्या स्वरूपात बनवले जात असे, आणि लोकांच्या जीवनावरही धोक्याचे बळकटीचे परिणाम झाले.
1995: टी.एन. शेषन यांचा हंटर
1995 मधील विधानसभा निवडणूक अत्यंत महत्त्वाची मानली जाते. या निवडणुकीत राज्यभर हिंसाचार झाला आणि मतदान प्रक्रियेत गडबड झाली. टी.एन. शेषन यांनी या स्थितीत चार वेळा निवडणुका पुढे ढकलण्याचा निर्णय घेतला.
शेषन यांनी निवडणूक प्रक्रियेत सुधारणा केली. त्यांचा कठोरपणा, कार्यक्षमता आणि प्रशासनातील निपुणता यांनी Bihar मधील निवडणुकीच्या इतिहासात नवीन टप्पा निर्माण केला. त्यांनी मतदान केंद्रे सुरक्षित ठेवण्यासाठी उपाययोजना केल्या आणि अधिकारी वर्गाच्या कार्यक्षमतेत सुधारणा केली.
2000-2005: नितीश कुमार आणि सध्याची शांतता
2000 आणि 2005 मधील विधानसभा निवडणुकीत हिंसा काही प्रमाणात कमी झाली होती, मात्र अजूनही पुनर्मतदानाची वेळ येत होती. 2005 नंतर, नितीश कुमार मुख्यमंत्री झाले आणि त्यांनी राज्यातील राजकीय वातावरणात स्थिरता आणली.
एनडीएच्या नेतृत्वाखाली, Bihar मध्ये सुरक्षित, शांततामय आणि सुव्यवस्थित मतदानाला चालना मिळाली. 2025 मध्ये झालेल्या निवडणुकीत हे विशेष महत्त्वाचे ठरले कारण यावेळी एकही हिंसा झाली नाही, पुनर्मतदानाची आवश्यकता देखील भासली नाही.
2025 निवडणुकीतील सुधारणा
सुरक्षित मतदान केंद्रे: मतदान केंद्रांमध्ये सुरक्षेची अधिक काळजी घेतली गेली.
मॉडर्न तंत्रज्ञान: ई-व्होटिंग मशीन, CCTV आणि इतर तंत्रज्ञानाचा वापर करून मतदानाची पारदर्शकता सुनिश्चित केली गेली.
महिला आणि तरुण मतदारांची सहभागिता: महिला आणि तरुण मतदारांचा सहभाग उच्च प्रमाणात होता.
एसआयआर आणि मतदार यादी सुधारणा: निवडणूक आयोगाने मतदार यादीच्या शुद्धीकरणासाठी एसआयआर वापरला, ज्यामुळे मतमोजणीमध्ये गडबड टाळली गेली.
जंगलराज ते झिरो रिपोल: 2025 निवडणुकीचा ऐतिहासिक टप्पा
1985 पासून 2005 पर्यंतच्या काळात Bihar मध्ये हिंसाचार, पुनर्मतदान आणि गोंधळ हे नैसर्गिक घटक होते. मात्र 2025 निवडणुकीत हे बदलले.
एकही मतदान केंद्र हायजॅक झाले नाही.
पुनर्मतदानाची आवश्यकता नाही.
हिंसाचार पूर्णपणे नसल्याचे स्पष्ट झाले.
या बदलामुळे Bihar मध्ये लोकशाही प्रक्रियेला नवीन दृष्टीकोन मिळाला आहे.
भविष्याकडे पहाता
2025 विधानसभा निवडणूक Bihar साठी एक ऐतिहासिक टप्पा ठरली आहे. या निवडणुकीमुळे राज्यातील राजकीय वातावरणात स्थिरता आली आहे.
एनडीएला स्पष्ट बहुमत मिळाले.
महाआघाडीच्या पराभवामुळे आगामी राजकीय रणनीती ठरविण्यात येईल.
महिला मतदारांचा सक्रिय सहभाग राज्यातील राजकीय परिणामांवर प्रभावी ठरेल.
Bihar विधानसभा निवडणुका फक्त मतदान किंवा सत्ता हाती घेण्याच्या प्रक्रियेत मर्यादित नाहीत. या निवडणुका राज्याच्या सामाजिक, आर्थिक आणि राजकीय जीवनाचा प्रतिबिंब आहेत. 1985-2005 या काळातील हिंसाचारपूर्ण निवडणुकांपासून 2025 च्या शांततामय, सुव्यवस्थित आणि हिंसाचारमुक्त निवडणुकांपर्यंतचा प्रवास बिहारच्या लोकशाहीतील महत्त्वपूर्ण टप्पा आहे.
निवडणूक आयोगाच्या सुधारणांमुळे, आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या वापरामुळे आणि प्रशासनाच्या कठोरतेमुळे बिहारमध्ये आता मतदान प्रक्रियेला सुरक्षित व पारदर्शक बनवले गेले आहे. महिला आणि तरुण मतदारांचा सहभाग राज्यातील राजकारणात निर्णायक ठरतो आहे.
2025 निवडणूक हा Bihar च्या लोकतंत्रातील एक ऐतिहासिक टप्पा ठरतो कारण यावेळी:
एकही हिंसा झाली नाही
पुनर्मतदानाची आवश्यकता भासली नाही
मतदान केंद्र हायजॅक झालेला नाही
हे सर्व बदल बिहारच्या लोकतंत्राला नव्या उंचीवर घेऊन जात आहेत. भविष्यातील निवडणुकांमध्ये हे उदाहरण राज्य आणि देशासाठी मार्गदर्शक ठरेल.
read also:https://ajinkyabharat.com/mahima/
