SEBI’s Warning”: ‘डिजिटल गोल्ड’ गुंतवणुकीतील धोके वाढले — जाणून घ्या काय आहे डिजिटल गोल्ड आणि का सावध राहावे!
SEBI’s Warning:भारतीय गुंतवणूकदारांमध्ये गेल्या काही वर्षांत ‘डिजिटल गोल्ड’ या नव्या गुंतवणुकीच्या पर्यायाची लोकप्रियता झपाट्याने वाढत आहे. मोबाइल ॲप्स, ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म्स आणि फिनटेक कंपन्या छोट्या रकमेपासूनही सोन्यात गुंतवणुकीची सोय देत आहेत. पण आता बाजार नियामक संस्था SEBI (Securities and Exchange Board of India) ने यावर गंभीर इशारा दिला आहे.
SEBIने स्पष्टपणे म्हटले आहे की डिजिटल गोल्ड किंवा ई-गोल्ड हे कोणत्याही नियामकाच्या अधीन नसलेले उत्पादने आहेत, आणि त्यामुळे अशा गुंतवणुकीत “लक्षणीय जोखीम” आहे. या इशाऱ्यामुळे अनेक गुंतवणूकदार आणि डिजिटल प्लॅटफॉर्म वापरणाऱ्यांमध्ये चिंता निर्माण झाली आहे.
SEBIचा इशारा नेमका काय आहे?
शनिवारी प्रसिद्ध केलेल्या निवेदनात SEBIने सांगितले की, अनेक ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म आणि ॲप्स ‘डिजिटल गोल्ड’ या उत्पादनाचे मोठ्या प्रमाणावर प्रचार करत आहेत. हे उत्पादन सोने खरेदी करण्याचा आधुनिक आणि सोयीस्कर पर्याय म्हणून बाजारात दाखवले जात आहे.
Related News
Harsh Limbachiyaa Gifts Bharti Singh a Stunning Bvlgari Watch, 20 लाखांचे अविश्वसनीय गिफ्ट
Bigg Boss 19 चा भव्य एपिसोड: सलमान खानसोबत झूलन गोस्वामी आणि अंजुम चोप्राचा गौरवशाली क्षण!
Khand vs Jaggery: 7 आश्चर्यकारक कारणे कोणते आहे जास्त फायदेशीर!
PPF Interest Rate 2025: छोटी गुंतवणूक, मोठा फायदा – कोटींचा हमी परतावा!
7 सुपर आरोग्यदायी कारणं: कांजी ( Kanji) का आहे ‘विंटर हेल्थ पॉवरफूड’?
Japan Murder Mystery -26 वर्षांनंतर उघडकीस आली बायकोच्या क्रूर हत्येची थरारक कहाणी! 1.20 कोटी रुपये खर्च करून पतीने केला ‘सत्य’ शोध
Honey Singh Dubai Villa Tour ! यो यो हनी सिंगचा 80 कोटींचा आलिशान व्हिला पाहिलात का? दुबईतील या घरात लक्झरीचा राजेशाही अनुभव!
मोठा राजकीय भूकंप ! अखेर शरद पवार आणि अजित पवार गटांची ‘दिलजमाई’, महाराष्ट्रात नव्या राजकीय समीकरणाची घोषणा | NCP Ajit Pawar Sharad Pawar Alliance News
रेबीजचा थरार! कुत्र्याने म्हशीला चावले , रेबीजमुळे मृत्यू , 35 लोकांनी घेतली लस – गुजरातमध्ये घडली धक्कादायक घटना
Trade Window 2026: एकाच्या बदल्यात दोन! चेन्नई सुपर किंग्सचा ‘शॉकिंग’ प्लॅन संजू सॅमसनसाठी
SDM Oshin Sharma Viral Photo: 1 धक्कादायक एआय स्कँडल! महिला अधिकाऱ्याचे आक्षेपार्ह फोटो व्हायरल, सोशल मीडियावर खळबळ
Desi Onion vs Red Onion : 5 जबरदस्त आरोग्य फायदेआरोग्य सुधारण्यासाठी कोणता कांदा अधिक फायदेशीर ?
पण SEBIने स्पष्ट केले की डिजिटल गोल्ड ना ‘सिक्युरिटी’ म्हणून वर्गीकृत आहे, ना ते ‘कमोडिटी डेरिव्हेटिव्ह’ म्हणून नियमनात येते. म्हणजेच, या उत्पादनांवर SEBIचा किंवा इतर कोणत्याही सरकारी संस्थेचा थेट नियंत्रण नाही.
त्यामुळे जर या गुंतवणुकीत काही गडबड झाली, कंपनी बंद पडली किंवा डेटा गायब झाला — तर गुंतवणूकदारांकडे फारसे कायदेशीर पर्याय शिल्लक राहत नाहीत.
काय आहे ‘डिजिटल गोल्ड’?
‘डिजिटल गोल्ड’ म्हणजे ऑनलाइन पद्धतीने सोने खरेदी करण्याची एक सोपी पद्धत. तुम्ही काही रुपये गुंतवले की त्या बदल्यात तुम्हाला सोन्याचे डिजिटल प्रमाणपत्र मिळते.
हा व्यवहार साधारणपणे पुढीलप्रमाणे असतो:
गुंतवणूकदार कोणत्याही ॲप किंवा वेबसाइटवर पैसे भरतो.
त्या रकमेच्या बदल्यात संबंधित कंपनी सोन्याचे ग्रॅम्स प्रमाणात डिजिटल नोंद करते.
कंपनी म्हणते की हे सोने प्रत्यक्षात सुरक्षित तिजोरीत (vault) ठेवलेले आहे.
हवे असल्यास तुम्ही हे डिजिटल सोने विकू शकता किंवा शुल्क भरून ते प्रत्यक्ष नाणे/बार स्वरूपात मागवू शकता.
अशा प्रकारे डिजिटल गोल्डला ‘24 कॅरेट सोन्याचा ऑनलाइन पर्याय’ म्हणून सादर केले जाते.
डिजिटल गोल्ड कसे काम करते?
ग्राहक ॲपवरून पैसे भरतो.
त्या रकमेप्रमाणे त्याच्या खात्यात सोन्याचे ग्रॅम्स जमा होतात.
प्लॅटफॉर्म किंवा त्याच्या भागीदारांकडे प्रत्यक्ष सोने तिजोरीत असल्याचा दावा केला जातो.
गुंतवणूकदार हे सोने कधीही विकू शकतो (liquidity), किंवा काही योजना प्रत्यक्ष डिलिव्हरीचीही संधी देतात.
मात्र, इथेच जोखीम दडलेली असते — कारण त्या सोन्याच्या सुरक्षिततेवर आणि कंपनीच्या प्रामाणिकतेवर पूर्ण विश्वास ठेवावा लागतो.
नियमन असलेले पर्याय कोणते?
डिजिटल गोल्डवर SEBI किंवा आरबीआयचे नियंत्रण नाही, पण बाजारात सोन्यात गुंतवणुकीचे काही नियामित आणि अधिक सुरक्षित पर्याय उपलब्ध आहेत:
गोल्ड ETF (Exchange Traded Funds) – हे म्युच्युअल फंड युनिट्स असतात जे प्रत्यक्ष सोन्याचे प्रतिनिधित्व करतात. शेअर बाजारात सहज विकत घेता आणि विकता येतात.
सॉव्हरिन गोल्ड बॉण्ड (SGBs) – भारत सरकारद्वारे जारी केलेले बॉण्ड. यावर व्याजही मिळते आणि दीर्घकाळ ठेवल्यास करसवलती मिळतात.
इलेक्ट्रॉनिक गोल्ड रिसीट्स (EGRs) – सेबी-मान्य तिजोरीत ठेवलेल्या सोन्यावर आधारित ट्रे़डेबल पावत्या. हेही नियामक नियंत्रणाखाली येते.
डिजिटल गोल्डचे फायदे
डिजिटल गोल्डचे काही स्पष्ट फायदे आहेत, त्यामुळेच अनेकांना ते आकर्षक वाटते:
कुठेही, कधीही खरेदी-विक्रीची सोय
फक्त ₹10–₹100 पासून गुंतवणूक शक्य
प्रत्यक्ष सोन्याच्या साठवणीची गरज नाही
नंतर नाणे किंवा बार स्वरूपात रिडीम करता येते
या सुविधांमुळे डिजिटल गोल्ड नव्या पिढीतील गुंतवणूकदारांमध्ये खूप लोकप्रिय झाले आहे.
पण जोखीमही तितकीच मोठी!
डिजिटल गोल्डच्या चमकदार बाजूंसोबत काही धोकादायक गोष्टीही लक्षात ठेवाव्यात:
हे उत्पादन सेबी किंवा आरबीआयच्या नियमनाखाली नाही.
त्यामुळे गुंतवणूकदार संरक्षणाची हमी नाही.
प्लॅटफॉर्मच्या प्रामाणिकतेवर संपूर्ण विश्वास ठेवावा लागतो.
काही वेळा स्टोरेज, डिलिव्हरी किंवा मेकिंग चार्जेस लपवले जातात.
प्लॅटफॉर्म बंद पडल्यास किंवा डेटा हरवल्यास कायदेशीर मार्ग अत्यंत मर्यादित राहतो.
अशा परिस्थितीत गुंतवणूकदाराने आकर्षक जाहिराती किंवा सवलतींवर न भुलता पूर्ण पडताळणी करूनच गुंतवणूक करावी.
डिजिटल गोल्डवरील करप्रणाली
भारतामध्ये सोन्यावर गुंतवणूक केल्यास जीएसटी आणि भांडवली नफा कर (Capital Gains Tax) लागू होतो.
खरेदीच्या वेळी काही कंपन्या जीएसटी आकारतात (5% पर्यंत).
विक्रीच्या वेळी मिळालेला नफा भांडवली नफा म्हणून गणला जातो.
एक वर्षाच्या आत विकल्यास ‘शॉर्ट-टर्म कॅपिटल गेन’ तर एक वर्षानंतर विकल्यास ‘लाँग-टर्म कॅपिटल गेन’ कर लागू होतो.
म्हणजेच डिजिटल गोल्डलाही पारंपरिक सोन्याप्रमाणेच कराचे नियम लागू होतात.
गुंतवणूकदारांसाठी सल्ला
SEBIच्या इशाऱ्याने आता डिजिटल गोल्डमधील गुंतवणुकीबाबत अधिक सावध राहण्याची वेळ आली आहे. गुंतवणूक करण्यापूर्वी पुढील गोष्टी लक्षात ठेवा:
कोणत्याही प्लॅटफॉर्मची वैधता आणि परवानगी तपासा.
उत्पादनावर कोणत्या नियामक संस्थेचे नियंत्रण आहे का ते जाणून घ्या.
दीर्घकालीन सुरक्षिततेसाठी SGB किंवा गोल्ड ETF सारख्या पर्यायांचा विचार करा.
जर डिजिटल गोल्ड घ्यायचेच असेल, तर प्रमाणित आणि नामांकित प्लॅटफॉर्म वापरा.
डिजिटल गोल्ड हा नवा आणि आकर्षक गुंतवणुकीचा पर्याय आहे, पण त्यात नियमनाचा अभाव आणि पारदर्शकतेचा धोका मोठा आहे. SEBIने दिलेला इशारा म्हणजे केवळ चेतावणी नाही, तर गुंतवणूकदारांसाठी सावध राहण्याचे स्पष्ट संकेत आहेत. सोन्यात गुंतवणूक करणे नेहमीच सुरक्षित मानले जाते, परंतु तेव्हाच जेव्हा ती गुंतवणूक पारदर्शक आणि नियामित असते. डिजिटल प्लॅटफॉर्मच्या मोहात पडून आपल्या मेहनती पैशाची जोखीम घेऊ नका.
जसे SEBIने म्हटले आहे —
“गुंतवणूक करण्यापूर्वी तपासा, समजून घ्या आणि मगच निर्णय घ्या.”
read also : https://ajinkyabharat.com/indias-top-5-must-buyn-performance-and-camera/
