राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोगाने (NHRC) सर्व राज्यांना देशभरातील स्लीपर बस अपघातांवर तातडीने कारवाई करण्याचे 5 महत्त्वाचे निर्देश दिले आहेत. या निर्णयामुळे प्रवाशांच्या सुरक्षेची हमी वाढेल.
देशभरातील स्लीपर बस अपघातांवर NHRC ने दिले ठोस निर्देश
देशभरात स्लीपर बस अपघातांची वाढती समस्या आता गंभीर चिंतेचा विषय बनली आहे. विशेषतः रात्रीच्या लांबच्या प्रवासात स्लीपर बसेस वापरणारे प्रवासी या अपघातांचा थेट फटका भोगत आहेत. ओव्हरलोडींग, खराब रस्ते, ड्रायव्हरच्या तंत्रज्ञानाचा अभाव आणि सुरक्षा मानकांकडे दुर्लक्ष हे या अपघातांमागील मुख्य कारणे आहेत. याच पार्श्वभूमीवर राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोग (NHRC) ने देशातील सर्व राज्यांना स्लीपर बस संदर्भातील कठोर उपाययोजना करण्याचे निर्देश दिले आहेत.
राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोगाचे अध्यक्ष प्रियांक कानूनगो यांनी सर्व राज्यांच्या मुख्य सचिवांना हे निर्देश जारी केले असून, आयोगाने सुरक्षा मानकांचे उल्लंघन करणाऱ्या स्लीपर बसेस रस्त्यावरून तातडीने हटवण्याचे आदेश दिले आहेत. या निर्णयामुळे प्रवाशांच्या जीवनाचा अधिकार सुरक्षित करण्यासाठी एक मोठा पाऊल उचलण्यात आले आहे.
Related News
बिहारनंतर भाजपची पश्चिम बंगालकडे मोर्चेबांधणी ; निवडणूक तयारीला वेग
“Solapur Hyderabad Highway Accident : भीषण 5 मृत्यूंसह महाराष्ट्र हादरला
अकोला–नांदेड महामार्गावर भीषण अपघात,12 प्रवासी जखमी
पुणे अपघात: एका क्षणाच्या बेफिकीरीने संपली 2 तरुणांची स्वप्नं
5 धक्कादायक सत्य ;बुरखा नाही, म्हणून शिक्षा! Pakistan मुलीचा ‘नजर बलात्कार
लकी अली यांनी जावेद अख्तर यांच्यावर हल्लाबोल केला — 1 व्हिडिओवर संताप व्यक्त, “नेव्हर ओरिजिनल, अग्ली अ‍ॅज Fk” म्हणाले
पत्रकारितेची ताकद! 17 सप्टेंबर
यूट्यूबर एल्विश यादव आणि गायक फझीलपुरिया विरुद्ध मनी लॉन्डरिंग केस
सुप्रीम कोर्टाने रोकली तेलंगणा महिला पत्रकारांची पुनःहिरकावाची प्रक्रिया ,5 दिवसांनंतर जामिन मंजूर
मुंबई मेट्रो 3 मध्ये मोठा बदल!
“सुप्रीम कोर्टात सोनम वांगचुक यांची NSA अटकेविरोधी याचिका: सुनावणी पुढे ढकलली, पुढील तारीख 15 ऑक्टोबरला
पाकिस्तानातील TLP मोर्चावर भयंकर गोळीबार : 280 मृत्यू, हजारो जखमी
स्लीपर बस अपघात आणि जीवनाच्या अधिकाराचे उल्लंघन
भारतात रात्रीच्या लांबच्या प्रवासासाठी स्लीपर बस प्रवाशांमध्ये लोकप्रिय आहे. मात्र, ओव्हरलोडिंग, अपूर्ण सुरक्षा, आणि प्रवाशांवरील हलगर्जीपणामुळे या बसेस नेहमीच अपघाताचा धोका निर्माण करतात. या अपघातांमुळे लोकांचे मृत्यू होणे भारतीय घटना कलम २१ (जगण्याचा अधिकार) चे उल्लंघन मानले जाते.
यावर्षी देशभरात स्लीपर बसेसचे अनेक भीषण अपघात झाले आहेत. ५ नोव्हेंबर २०२५ रोजी तेलंगणाच्या हैदराबाद जिल्ह्यातील चेवेल्ला येथे एका स्लीपर बस अपघातात १९ लोकांचा मृत्यू झाला, तर २८ ऑक्टोबर २०२५ रोजी राजस्थानच्या जयपूर जिल्ह्यात मनोहरपूरमध्ये स्लीपर बसमध्ये आग लागल्याने ८ लोकांचा मृत्यू झाला. या अपघातांच्या तपासणीत सुरक्षा मानकांकडे दुर्लक्ष हा मुख्य कारणीभूत ठरला.
NHRC ने जारी केलेले 5 महत्त्वाचे निर्देश
राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोगाने (NHRC) देशभरातील स्लीपर बस अपघातांवर नियंत्रण मिळवण्यासाठी खालील 5 ठोस निर्देश दिले आहेत:
सुरक्षा मानकांचे उल्लंघन करणाऱ्या बस हटवा: ओव्हरलोडींग, फायर सेफ्टी, सीसीटीव्ही आणि सीट बेल्टसारखे नियम न पाळणाऱ्या सर्व स्लीपर बसेस तातडीने रस्त्यावरून हटवाव्यात.
ड्रायव्हरच्या प्रशिक्षणावर लक्ष: ड्रायव्हरला AIS-118 मानकानुसार प्रशिक्षित करणे बंधनकारक करावे. नियमांची उल्लंघने झाल्यास कठोर कारवाई करावी.
सिस्टीम फेल्युअर तपासणी: प्रत्येक राज्यात बस मार्गावर सुरक्षा ऑडीट अनिवार्य करावे. बस अपघातामागील प्रशासकीय अपशय शोधण्यासाठी नळवलेले अहवाल राज्य आयोगाला सादर करावेत.
तातडीने कारवाई आणि जप्ती: भंगार झालेल्या स्लीपर बसेस तातडीने जप्त करून त्यांच्यावर आवश्यक कायदेशीर कारवाई करावी.
प्रवाशांच्या सुरक्षिततेसाठी अतिरिक्त नियम: प्रवाशांच्या वाहनात सीएनजी किट, फायर सेफ्टी उपकरणे, रूट परमिशनसह तपासणी सुनिश्चित करावी.
NHRC निर्देशांचे प्रभाव
ही कारवाई लागू झाल्यानंतर देशभरात स्लीपर बस सुरक्षिततेवर एक नवीन जागरूकता निर्माण होईल. यामुळे प्रवाशांना त्यांच्या जीवनाच्या अधिकाराचे संरक्षण मिळेल. NHRC ने दिलेल्या निर्देशांचे पालन केल्यास भविष्यातील भीषण अपघात टाळता येऊ शकतात.
केंद्रीय रस्ते परिवहन मंत्रालयाचे योगदान
केंद्रीय रस्ते परिवहन मंत्रालयाने २०२४ मध्ये AIS-118 मानक लागू केले होते, जे बस सुरक्षिततेसाठी महत्त्वपूर्ण आहे. तथापि, याचे पालन अनेक राज्यांमध्ये होत नव्हते. NHRC च्या नवीन निर्देशांमुळे ही बाब आता गंभीरपणे लक्षात घेतली जाईल.
अलिकडील अपघातांचे तपशील
तेलंगणाचा हैदराबाद – चेवेल्ला अपघात
५ नोव्हेंबर २०२५ रोजी तेलंगणाच्या हैदराबाद जिल्ह्यातील चेवेल्ला येथे स्लीपर बसला अपघात झाला. या दुर्घटनेत १९ प्रवाशांचा मृत्यू झाला. राज्य मानवाधिकार आयोगाने अपघाताचे कारण प्रशासकीय अपशय आणि सुरक्षा नियमांचा अभाव मानले. NHAI, RTC, पोलिस आणि सहा विभागांकडून सिस्टीम फेल्युअर अहवाल मागवण्यात आले.
राजस्थान – जयपूर मनोहरपूर अपघात
२८ ऑक्टोबर २०२५ रोजी जयपूर जिल्ह्यात मनोहरपूर येथे स्लीपर बसमध्ये आग लागल्याने ८ लोकांचा मृत्यू झाला. राज्य मानवाधिकार आयोगाने या अपघातामागील कारण सुरक्षा मानकांकडे दुर्लक्ष असल्याचे ठरवले. परिवहन आयुक्त, जयपूर पोलिस आयुक्त, DTO/CFO यांना तपास अहवाल सादर करण्याचे आदेश दिले गेले.
राज्य आयोगांची जबाबदारी
NHRC ने सर्व राज्य आयोगांना स्लीपर बसेस संदर्भातील अपघात आणि नियम उल्लंघनांच्या तातडीच्या कारवाईची जबाबदारी दिली आहे. राज्य मानवाधिकार आयोगांनी हे निर्देश त्वरित अंमलात आणावे, ज्यामुळे भविष्यातील अपघात टाळता येऊ शकतील.
प्रवाशांसाठी सुरक्षित प्रवास
या निर्देशांमुळे प्रवाशांना लांबच्या प्रवासात सुरक्षितता मिळेल. बस कंपन्यांनी ओव्हरलोडिंग, फायर सेफ्टी, सीट बेल्ट आणि सीसीटीव्हीसारख्या नियमांचे काटेकोर पालन करणे अनिवार्य आहे. यामुळे प्रवाशांचा विश्वास वाढेल आणि बस प्रवास अधिक सुरक्षित बनेल.
देशभरातील स्लीपर बस अपघातांची वाढती समस्या गंभीर आहे. NHRC ने दिलेल्या 5 महत्त्वाच्या निर्देशांमुळे या समस्येवर कठोर कारवाई होईल. सुरक्षा मानकांचे उल्लंघन करणाऱ्या बसेसवर तातडीने कारवाई केल्यास प्रवाशांचे जीवन सुरक्षित राहील. हे निर्देश देशातील सर्व राज्यांसाठी एक मार्गदर्शन ठरतील, ज्यामुळे भविष्यातील भीषण अपघात टाळता येऊ शकतील.
