दिल्ली विमानतळाच्या तांत्रिक बिघाडावर धक्कादायक खुलासा, एअर ट्रॅफिक सिस्टममधील त्रुटीमुळे देशभरात उडाली खळबळ!
भारतातील सर्वात व्यस्त विमानतळांपैकी एक असलेल्या इंदिरा गांधी आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर (IGI Airport) गुरुवार आणि शुक्रवारी उडालेल्या तांत्रिक गोंधळाने प्रवाशांसोबतच संपूर्ण हवाई वाहतूक व्यवस्थेलाच मोठा झटका दिला आहे. या घटनेनंतर एअर ट्रॅफिक कंट्रोलर्स गिल्ड (ATC Guild) ने केलेल्या खुलाशाने परिस्थिती अधिकच चिंताजनक बनली आहे. त्यांनी दावा केला आहे की, “हा बिघाड अचानक झालेला नाही, याबाबत काही महिन्यांपूर्वीच प्रशासनाला इशारा देण्यात आला होता, पण दुर्लक्ष झाल्याने संकट ओढवलं.”
तांत्रिक बिघाडामुळे विमान वाहतूक ठप्प
गुरुवारी संध्याकाळी दिल्ली विमानतळाच्या ऑटोमेशन आणि एअर कंडिशनिंग सिस्टममध्ये मोठा तांत्रिक बिघाड झाल्याने शेकडो विमानांचे वेळापत्रक ढासळले. काही तासांतच ५०० हून अधिक विमानांचे वेळापत्रक बिघडले तर १०० पेक्षा जास्त उड्डाणे थेट रद्द करण्यात आली. या घटनेमुळे हजारो प्रवाशांना विमानतळावर अडकून पडावे लागले, ज्यामुळे संतापाची लाट उसळली. अनेक प्रवाशांनी सोशल मीडियावर व्हिडीओ पोस्ट करत प्रशासनावर नाराजी व्यक्त केली.
एका प्रवाशाने ट्विटरवर लिहिलं — “सकाळी ७ वाजता बोर्डिंग केलं, पण रात्री ११ पर्यंत उड्डाणच नाही. लहान मुलांसोबत इतका वेळ थांबणं असह्य झालंय.” अशा प्रकारच्या अनेक प्रतिक्रिया सोशल मीडियावर पाहायला मिळाल्या.
Related News
मध्य आकाशात तांत्रिक त्रुटी, तरीही सुरक्षित लँडिंग – स्पाइसजेट फ्लाइट SG 670 ची धाडसी कहाणी
डोनाल्ड ट्रम्प टॅरिफ इम्पॅक्ट: अमेरिकेत हाहाकार, जगभरात आर्थिक गोंधळ, 2025 मध्ये मोठा झटका
Air India Crash : सर्वोच्च न्यायालयाने पायलटवर दोष न करता दिला मोठा आधार
Shocking Chaos at Delhi Airport : एटीसी सिस्टम बिघाडामुळे 100 हून अधिक विमानं उशिरा
1 किलो Gold आणि बाटलीचं झाकणही सोन्याचं!
“बेंगळुरूमध्ये 2 रे आंतरराष्ट्रीय विमानतळ उभारण्याची योजना; प्रवाशांचा ताण कमी करण्यासाठी राज्य सरकार तयारीत”
Boeing 737 Windshield Crack: 10,000 फूट गडगडीत घसरण आणि पायलट जखमी
एअर ट्रॅफिक कंट्रोलर्स गिल्डचा मोठा आरोप
या घटनेनंतर ATC Guild ने धक्कादायक खुलासा केला. त्यांनी सांगितलं की, “ऑटोमेशन आणि मेसेज स्विचिंग सिस्टम (AMSS) मध्ये तांत्रिक समस्या गेल्या काही महिन्यांपासून सुरू होत्या. आम्ही वारंवार प्रशासनाला याबाबत इशारा दिला होता, पण कोणतीही ठोस पावले उचलली गेली नाहीत. परिणामी ही मोठी दुर्घटना टळली असली तरी हवाई वाहतूक पूर्णपणे विस्कळीत झाली.”
त्यांच्या म्हणण्यानुसार, या बिघाडामुळे हवाई वाहतूक नियंत्रकांना पूर्णपणे मॅन्युअल मोडमध्ये काम करावं लागलं, ज्यामुळे प्रत्येक उड्डाण आणि लॅन्डिंगसाठी समन्वय साधण्यास अधिक वेळ लागत होता. एका चुकीमुळे मोठं अपघाताचं संकट निर्माण होऊ शकत होतं, असं गिल्डचं म्हणणं आहे.
काय आहे ही ऑटोमेशन आणि मेसेज स्विचिंग सिस्टम (AMSS)?
ही प्रणाली म्हणजे भारताच्या हवाई वाहतूक नियंत्रण व्यवस्थेचा कणा आहे. ती विविध रडार फीड्स, उड्डाण डेटाची प्रक्रिया, आणि वेगवेगळ्या विमानतळांमधील समन्वय सुनिश्चित करते. एखादं विमान उड्डाण घेतं किंवा लॅंड होतं, तेव्हा त्याची सर्व माहिती याच प्रणालीतून जाते.
या प्रणालीतील बिघाड म्हणजे हवाई वाहतुकीच्या मेंदूला धक्का बसल्यासारखं आहे. AAI (भारतीय विमानतळ प्राधिकरण) च्या माहितीनुसार, AMSS मधील ऑटोमेशन युनिट क्रॅश झाल्यानंतर संपूर्ण डेटा प्रोसेसिंग थांबलं, आणि यंत्रणेला मॅन्युअल मोडमध्ये कार्य करावं लागलं. यामुळे प्रत्येक उड्डाणासाठी हवाई वाहतूक नियंत्रकांना थेट संवाद साधावा लागत होता, ज्यामुळे उड्डाणांमध्ये प्रचंड उशीर झाला.
प्रवाशांमध्ये संताप आणि प्रशासनावर प्रश्नचिन्ह
या घटनेनंतर प्रवाशांनी प्रशासनावर तीव्र टीका केली आहे. अनेकांनी विचारलं — “दरवर्षी हजारो कोटींचा महसूल मिळवणाऱ्या विमानतळावर अशी प्रणाली एवढ्या दुर्बल अवस्थेत कशी असू शकते?”
प्रवाशांनी सांगितलं की, विमानतळावर योग्य माहिती न दिल्याने गोंधळ अधिक वाढला. काही ठिकाणी रांगा एवढ्या वाढल्या की लहान मुलं आणि वृद्धांना त्रास झाला.
एका प्रवाशाने सांगितलं, “आम्हाला सांगितलं गेलं की सिस्टम डाउन आहे, पण तासन्‌तास कोणतीच स्पष्टता दिली नाही. लोकांनी पाणी, अन्नासाठीही संघर्ष केला.”
प्रशासनाचे उत्तर — ‘सिस्टम पुन्हा सुरू केली, तपास सुरू’
विमानतळ प्राधिकरणाने (AAI) मात्र सांगितलं की, “तांत्रिक बिघाड तात्पुरता होता, आणि आता प्रणाली पुन्हा सुरळीत करण्यात आली आहे.”
AAI च्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांनी सांगितलं की, “प्राथमिक तपासात ऑटोमेशन सिस्टममध्ये सॉफ्टवेअर गडबड आढळली आहे. तांत्रिक टीम्सने ती त्वरित दुरुस्त केली. मात्र, या दरम्यान झालेल्या उशिरांमुळे प्रवाशांना झालेल्या गैरसोयीबद्दल आम्ही दिलगीर आहोत.”
त्याचबरोबर नागरी विमान वाहतूक मंत्रालयाने या घटनेची सविस्तर चौकशी सुरू केली असून, सॉफ्टवेअर विक्रेत्यांकडून रिपोर्ट मागवण्यात आला आहे.
देशातील जुन्या प्रणालीवर प्रश्नचिन्ह
या घटनेनंतर देशातील हवाई नेव्हिगेशन प्रणालीच्या कार्यक्षमतेवर प्रश्न उपस्थित झाले आहेत. तज्ञांच्या मते, भारतातील काही विमानतळांवर अद्याप जुन्या प्रणालींचा वापर सुरू आहे. “AMSS आणि ऑटोमेशन यंत्रणा २००५-०६ मध्ये बसवण्यात आली होती. काही भागात ती अद्ययावत करण्यात आली, पण कोअर सिस्टीम अजूनही जुनीच आहे,” असं एका निवृत्त हवाई वाहतूक अधिकाऱ्याने सांगितलं.
त्यांच्या मते, नवीन पिढीच्या ‘NextGen’ तंत्रज्ञानाकडे भारताला वळणं आवश्यक आहे, अन्यथा भविष्यात अशा घटनांचा धोका कायम राहील.
इतर विमानतळांवर परिणाम
दिल्लीतील बिघाडामुळे देशातील इतर विमानतळांवरही उशिराचा परिणाम झाला. मुंबई, जयपूर, अहमदाबाद, लखनौ आणि कोलकाता या विमानतळांवरून येणारी व जाणारी अनेक उड्डाणे ‘होल्डिंग पॅटर्न’ मध्ये ठेवावी लागली. काही विमानांना थेट मुंबई, जयपूर आणि अमृतसरला डायव्हर्ट करण्यात आलं.
सुरक्षेचा मुद्दा आणि संभाव्य धोका
तज्ञांच्या मते, अशी मॅन्युअल मोडमध्ये काम करण्याची वेळ आली की प्रत्येक चूक जीवघेणी ठरू शकते. एखाद्या क्षणी हवाई वाहतूक नियंत्रणातील माहिती चुकीची गेल्यास दोन विमानांचा कोलिजन धोका निर्माण होऊ शकतो. सुदैवाने, या घटनेत कोणतीही मोठी दुर्घटना घडली नाही, पण हा ‘wake-up call’ असल्याचं तज्ञ सांगतात.
सरकारकडून उच्चस्तरीय चौकशी
नागरी विमान वाहतूक मंत्री किंजळ राणे (काल्पनिक नाव) यांनी या घटनेनंतर उच्चस्तरीय चौकशीचे आदेश दिले.
त्यांनी सांगितलं, “या बिघाडामुळे देशाची प्रतिमा धोक्यात आली आहे. प्रवाशांना त्रास होणं अस्वीकार्य आहे. दोषी ठरल्यास संबंधित अधिकाऱ्यांवर कारवाई केली जाईल.”
दिल्ली विमानतळावरचा हा बिघाड केवळ तांत्रिक नाही, तर व्यवस्थापन आणि जबाबदारीच्या कमतरतेचंही उदाहरण ठरतोय.
भारतासारख्या मोठ्या देशात हवाई वाहतूक हा वेगाचा आणि अचूकतेचा प्रतीक आहे. पण, जर प्रणालीच जुनी आणि बिघडलेली असेल, तर प्रवासी सुरक्षिततेचा प्रश्न गंभीर बनतो. हा प्रकार प्रशासनाला तातडीने तांत्रिक सुधारणा आणि जवाबदारी निश्चित करण्याचा इशारा देतोय.
read also:https://ajinkyabharat.com/indurikar-maharajchya-lekichya-sakharpudyat/
