आस्की किड्स येथे तालुका विधी सेवा समिती, अकोट तर्फे बालदिवसाचे आयोजन

विद्यार्थ्यांना संवैधानिक अधिकार, कर्तव्य, न्यायव्यवस्था आणि बालहक्कांबद्दल मार्गदर्शन

अकोट: आस्की किड्स पब्लिक स्कूल, अकोट येथे माननीय जिल्हा विधी सेवा प्राधिकरण, अकोला यांच्या सूचनेनुसार तसेच तालुका विधी सेवा समिती, अकोट यांच्या वतीने बालदिनानिमित्त एक विशेष उपक्रम आयोजित करण्यात आला. या कार्यक्रमाचे प्रमुख पाहुणे व अध्यक्ष म्हणून मा. न्या. श्री. ए. ए. माळी (सह दिवाणी न्यायाधीश, कनिष्ठ स्तर, अकोट) उपस्थित होते. विद्यार्थ्यांना न्याय, कर्तव्य, संविधान, बालहक्क आणि राष्ट्रनिर्मितीतील त्यांच्या भूमिकेबद्दल सखोल मार्गदर्शन करण्याच्या उद्देशाने हा कार्यक्रम घेण्यात आला.

 बालदिनाचे महत्त्व आणि संविधान — विद्यार्थ्यांसाठी विशेष मार्गदर्शन

कार्यक्रमाची सुरुवात बालदिनाचे महत्त्व स्पष्ट करणाऱ्या भाषणाने झाली. भारताचे पहिले पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू यांचे बालप्रेम, त्यांच्या विचारसरणी, तसेच राष्ट्रनिर्मितीत मुलांचे योगदान या मुद्द्यांवर उपस्थित मान्यवरांनी प्रकाश टाकला. बालदिन हा केवळ उत्सव स्वरूपाचा दिवस नसून, बालकांच्या सर्वांगीण विकासाला चालना देणारा दिवस असल्याचे मत उपस्थितांनी व्यक्त केले.

यावेळी विद्यार्थ्यांना खालील विषयांवर सविस्तर माहिती देण्यात आली

• बालकांचे संवैधानिक अधिकार

भारतीय संविधानाने प्रत्येक नागरिकाला समान संधी आणि सुरक्षित जीवनाचा पाया दिला आहे. या मूल्यांची ओळख लहानपणापासून विद्यार्थ्यांना होणे अत्यंत आवश्यक आहे. त्याच अनुषंगाने कार्यक्रमात विद्यार्थ्यांना शिक्षणाचा अधिकार, समानतेचा अधिकार, अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य, जीवन आणि स्वातंत्र्याचा अधिकार, तसेच शोषणापासून संरक्षणाचा अधिकार यांची सविस्तर माहिती देण्यात आली. शिक्षणाचा अधिकार बालकांना दर्जेदार शिक्षण मिळण्याची हमी देतो, तर समानतेचा अधिकार जात, धर्म, भाषा किंवा लिंग यांच्यापलीकडे सर्वांना समान वागणूक देण्याचा मूलभूत संदेश देतो. अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य मुलांना आपले विचार मोकळेपणाने मांडण्याची ताकद देते. त्याचबरोबर शोषणापासून संरक्षणाचा अधिकार बालमजुरी, अत्याचार आणि शारीरिक-मानसिक छळापासून मुलांना वाचवण्याचे कवच म्हणून कार्य करतो. या अधिकारांची माहिती झाल्याने विद्यार्थ्यांमध्ये स्वतःच्या सुरक्षेबाबत जागरूकता वाढते आणि ते अधिक जबाबदार नागरिक म्हणून घडू लागतात.

• विद्यार्थ्यांची कर्तव्ये आणि जबाबदाऱ्या

विद्यार्थी केवळ भविष्यातील नागरिक नसून आजच्या समाजाचे जबाबदार घटक आहेत, यावर या कार्यक्रमात विशेष भर देण्यात आला. मोठेपणीच नव्हे, तर बालपणापासूनच कर्तव्याची जाणीव मनात रूजली पाहिजे, असे मत मान्यवरांनी व्यक्त केले. कर्तव्याची सुरुवात कौटुंबिक जबाबदाऱ्यांपासून होत असली तरी ती समाजाच्या दिशेनेही व्यापकपणे वाढायला हवी. शाळा, परिसर, पर्यावरण, इतरांप्रती आदर आणि नियमांचे पालन ही छोटी पण अत्यंत महत्त्वाची कर्तव्ये विद्यार्थ्यांनी समजून घेतली पाहिजेत. समाजाचा विकास केवळ अधिकारांच्या मागणीने होत नाही; तर त्याला आधार मिळतो तो कर्तव्यपालनातून. “कर्तव्याची जाण जितकी व्यापक, तितका समाज संवैधानिक चौकटीत राहून विकसित होतो,” असे मान्यवरांनी सांगितले. संविधानाने दिलेले अधिकार टिकवायचे असतील, तर त्याचबरोबर मूल्याधिष्ठित कर्तव्यांचे पालन करणे तितकेच आवश्यक आहे, हे विद्यार्थ्यांना पटवून देण्यात आले. जबाबदार वागणूक, सामाजिक समज, परस्पर सहकार्य आणि कायद्याचा आदर यामुळेच विद्यार्थी सक्षम, जागरूक आणि संवेदनशील नागरिक म्हणून घडतात, असा संदेश या मार्गदर्शनातून देण्यात आला.

• न्यायव्यवस्था आणि कायद्याची भूमिका

न्यायालयीन व्यवस्था ही देशातील प्रत्येक नागरिकाला न्याय मिळवून देण्यासाठी काम करणारी महत्वपूर्ण यंत्रणा आहे. विद्यार्थ्यांना या व्यवस्थेची सोप्या भाषेत माहिती देण्यात आली, ज्यामध्ये न्यायालयांचे प्रकार, त्यांची भूमिका आणि प्रकरणे कशी चालतात याची ओळख करून देण्यात आली. तसेच, बालकांसाठी उपलब्ध असलेल्या विधी साहाय्य व्यवस्थेबाबतही विशेष मार्गदर्शन करण्यात आले. मुलांना कायदेशीर मदतीची गरज भासल्यास ते कुठे आणि कसे संपर्क साधू शकतात, याबद्दल त्यांना समजावून सांगण्यात आले. ‘Legal Services Authority’ ही संस्था आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकांना मोफत कायदेविषयक मदत उपलब्ध करून देते. या प्राधिकरणाची कार्यपद्धती, अर्ज प्रक्रिया आणि मदत मिळवण्यासाठीची आवश्यक माहिती विद्यार्थ्यांना देण्यात आली. न्यायप्रविष्टतेचा अधिकार हा प्रत्येक व्यक्तीला भेदभावाशिवाय न्याय मिळण्याची हमी देतो, याची जाणीव करून देण्यात आली. समाजातील प्रत्येक व्यक्तीला न्याय मिळणे हे लोकशाहीचे मूलभूत तत्त्व असून विद्यार्थ्यांनीही या प्रक्रियेची जाणीव ठेवावी, असा संदेश या मार्गदर्शनातून देण्यात आला.

 मान्यवरांचे विचार आणि मार्गदर्शन

सदर कार्यक्रमाला खालील मान्यवर उपस्थित होते

• मा. न्या. श्री. ए. ए. माळी

• ज्येष्ठ समाजसेवक श्री. व्ही. व्ही. जितकर

• ॲड. संदीप वालसिंगे

• समाजसेवक श्री. कनकजी कोटक

• प्राचार्या नेहा झाडे मॅडम

• पर्यवेक्षक पवन चितोडे सर

मान्यवरांनी मुलांच्या हक्कांबरोबरच त्यांचे शिक्षण, स्वानुशासन, आत्मविश्वास, नैतिकता आणि डिजिटल युगातील आव्हाने यावर मार्गदर्शन करत, संवेदनशील आणि जबाबदार नागरिक घडवण्याचे महत्त्व अधोरेखित केले.

 शैक्षणिक आणि नैतिक मूल्यांच्या संगमातील कार्यक्रम

मुलांनी संविधान, मूलभूत अधिकार, कायद्याचे महत्व, तसेच सामाजिक जबाबदारी या विषयांवर प्रश्न विचारत उत्स्फूर्त सहभाग नोंदवला. यामुळे कार्यक्रम अधिक संवादात्मक आणि अर्थपूर्ण झाला. “विद्यार्थी हे प्रगल्भ राष्ट्राचा उभारता कणा आहेत. त्यांची घडण मजबूत असेल तर देश मजबूत होतो,” असे मत मान्यवरांनी व्यक्त केले.

 कार्यक्रमाचे आकर्षण — बालदिनाचा आनंद आणि चॉकलेट वाटप

कार्यक्रमाच्या शेवटी न्यायालय प्रशासनातर्फे विद्यार्थ्यांना चॉकलेटचे वाटप करण्यात आले. बालदिनाचा आनंद साजरा करण्याचा हा छोटासा उपक्रम विद्यार्थ्यांनी मोठ्या उत्साहाने स्वीकारला.

 कार्यक्रमाचे सुत्रसंचालन आणि आभार प्रदर्शन

या कार्यक्रमाचे सुत्रसंचालन सौ. वृषाली देशमुख यांनी केले. तर आभार प्रदर्शनाची धुरा श्री. व्ही. व्ही. जितकर यांनी सांभाळली. कार्यक्रमाला वर्ग ५ ते वर्ग ७ चे मोठ्या संख्येने विद्यार्थी उपस्थित होते आणि त्यांनी या ज्ञानवर्धक सत्राचा लाभ घेतला.

आस्की किड्स पब्लिक स्कूलमध्ये आयोजित बालदिन कार्यक्रम हे विद्यार्थ्यांसाठी शिक्षण, कायदा, संवैधानिक मूल्ये आणि समाजातील नागरिकत्व याबाबतचे एक अद्वितीय आणि प्रेरणादायी व्यासपीठ ठरले. विधी सेवा समितीच्या या उपक्रमामुळे विद्यार्थ्यांमध्ये जागरूकता वाढली असून त्यांनी सक्षम, जबाबदार आणि सुसंस्कारित नागरिक होण्यासाठी महत्त्वपूर्ण माहिती आत्मसात केली.

read also:https://ajinkyabharat.com/akotcha-abhimaan-aski-kidshyas-36-students-shine-at-national-level/