बिहारमध्ये एक गाव… जिथे एकही Purush राहत नाही! कारण ऐकून तुम्हीही डोक्यावर माराल हात!
Purush हे समाजाच्या रचनेतील एक महत्त्वाचे स्तंभ मानले जातात, पण बिहारच्या महोलिया गावाने या समजुतीला एक वेगळाच आयाम दिला आहे. इथे गावातील जवळजवळ सर्व पुरुष वर्षभर कोलकात्यात स्वयंपाकी—म्हणजेच ‘महाराज’ म्हणून काम करतात, त्यामुळे गावात दिवसभर फक्त महिला आणि लहान मुलेच दिसतात. पुरुषांनी रोजगारासाठी बाहेरगावचा मार्ग स्वीकारला असला, तरी त्यांच्या कुटुंबांची, शेतीची आणि दैनंदिन जबाबदाऱ्यांची सूत्रे गावातील महिलाच समर्थपणे हाताळतात. पुरुष वर्षातून काही वेळाच गावी परत येतात, तरीही त्यांच्या घरातील, गावातील आणि प्रतिष्ठेतील भूमिका तितकीच महत्त्वाची राहते. हा अनोखा समतोल पाहिला की जाणवतं—पुरुषांच्या अनुपस्थितीतही गावातील जीवन थांबत नाही, तर नवे रूप घेते आणि महिलांच्या कणखरतेवर अधिक सुंदरपणे पुढे सरकते.
जगात अनेक गावं त्यांच्या परंपरा, संस्कृती आणि वैशिष्ट्यांमुळे प्रसिद्ध आहेत; पण बिहारमध्ये एक असं अनोखं गाव आहे, ज्याची कथा ऐकली की पहिल्यांदा विश्वासच बसत नाही. या गावात आज एकही Purush राहत नाही. होय, तुम्ही बरोबर वाचत आहात! या गावात दिवसा, रात्री, कोणत्याही वेळेला पाहिलं तर तुम्हाला फक्त महिला आणि लहान मुलं दिसतील. Purush मात्र तिथे राहतच नाहीत.
हे गाव म्हणजे बांका जिल्ह्यातील कटोरिया-बांका रोडवरील महोलिया (Maholiya) नावाचं गाव.
गाव लहान, पण त्याची कथा मोठी; आणि इतकी वेगळी की आता देशभरात चर्चेचा विषय ठरली आहे.
Related News
बिहार Election निकाल 2025: 10 पैकी 9 VIP उमेदवार आघाडीवर, राज्यभर राजकीय तापमान वाढले
Bihar Election 2025: एनडीएने दिलं 1 कोटी नोकऱ्यांचं आणि १ कोटी लखपती महिलांचं स्वप्न!
Bihar Election 2025: तेजस्वी यादव मुख्यमंत्री पदासाठी; तेजप्रताप यादवांची आश्चर्यकारक प्रतिक्रिया
महोलिया – Purush विरहित गाव! पण का?
महोलियाचे वैशिष्ट्य म्हणजे इथे तुम्हाला एका घरातही Purush दिसणार नाही. कारण गावातील जवळजवळ 95% पुरुष वर्षभर कोलकात्यात राहतात, आणि तिथे एका विशेष कामासाठी ओळखले जातात ते म्हणजे स्वयंपाकी! किंवा कोलकात्याच्या भाषेत ‘महाराज’.
हे Purush कोलकाता शहरातील बंगाली कुटुंबांमध्ये मेजवानी, केटरिंग, वाढदिवस, पूजापाठ, लग्नसमारंभ अशा कार्यक्रमांसाठी स्वयंपाक बनवतात. एवढंच नाही, आज कोलकात्यातील अनेक ठिकाणी असे म्हणतात
“माहोलियाचा महाराज असेल तर अन्नाची चव हमखास उत्तम!”
कशी सुरू झाली ही परंपरा?
ही परंपरा गावात शेकडो वर्षांपासून नव्हती. सुरुवातीला गावातील काही Purush नोकरीच्या शोधात कोलकात्याला गेले. तेथे काही बंगाली कुटुंबांनी त्यांना स्वयंपाकाच्या कामात मदत मागितली. त्यांच्या हातचं जेवण इतकं रुचकर वाटलं की त्या कुटुंबांनी त्यांना नियमित काम देऊ लागले.
थोड्याच दिवसात काम वाढलं. त्या पुरुषांनी गावातील इतर नातेवाईक आणि मित्रांना बोलावलं.
आणि बघता बघता संपूर्ण गावातील Purush “महाराज” बनले!
आज परिस्थिती अशी आहे की
45 घरांच्या गावातील 100 पेक्षा जास्त पुरुष कोलकात्यात राहतात.
कोलकात्यात ‘महाराज’ची ओळख – ब्रँड!
कोलकात्यात त्यांना प्रेमाने ‘महाराज’ असे म्हणतात. आता या संपूर्ण गावातील लोकांनी त्यांच्या नावामागे ‘महाराज’ हेच आडनाव लावायला सुरुवात केली.
उदा.:
घनश्याम महाराज
सुखदेव महाराज
माधो महाराज
हे नाव केवळ टोपणनाव राहिले नाही, तर ओळख बनले आहे.
कोणाचेही नाव घेतलं की कोलकात्यातील लोक लगेच म्हणतात
“अरे हो, हे तेच महोलियाचे महाराज!”
“स्वयंपाक ही आमची परंपरा नव्हती” — घनश्याम महाराज
गावातील वरिष्ठ स्वयंपाकी घनश्याम महाराज सांगतात “आमच्या गावात स्वयंपाकाचा व्यवसाय पूर्वी नव्हता. पण जेव्हा पाहिलं की यामुळे घर चालतं, मुलांचे शिक्षण होते, आणि स्थिर उत्पन्न मिळतं, तेव्हा संपूर्ण गावाने हे काम स्वीकारलं.”
आता कोलकाता त्यांचे दुसरे घर झाले आहे. काहींनी तिथे स्वतःची घरेही घेतली आहेत.
कितकी कमाई होते?
अनुभवानुसार कमाई वाढते.
महाराजांची सरासरी मासिक कमाई
१०,००० ते २०,००० रुपये
(मागणी जास्त असली तर यापेक्षा जास्तही)
त्यातही सर्वात महत्त्वाची बाब म्हणजे
राहण्याची सोय
खानपान
कार्यक्रमांचे पैसे
टिप
सर्व काही आयोजकांकडून मिळते.
म्हणजेच खर्च जवळजवळ शून्य!
ऑर्डर्स वर्षभर येतात
बंगाली कुटुंबांमध्ये पूजा, बारसे, विवाह, वाढदिवस, हाऊस वॉर्मिंग, दुर्गापूजा असे कार्यक्रम वर्षभर भरपूर असतात. म्हणूनच महोलियाचे महाराज कोलकात्यात वर्षभर व्यस्त असतात. महिन्यातून काही दिवसच सुट्टी मिळते; तेव्हा काहीजण आपल्या गावी परत येतात.
Bihar महोलियात महिला सांभाळतात सर्व जबाबदाऱ्या
Purush वर्षभर बाहेर असले तरी गावातील महिला
शेती
पशुपालन
मुलांचे शिक्षण
घरातील काम
निर्णय प्रक्रिया
सगळं अत्यंत जबाबदारीने सांभाळतात.
Purush वर्षातून २–३ वेळाच गावी येतात
पितृपक्ष
छठ पूजा
लग्न किंवा काही विशेष कार्यक्रम
इतक्याच वेळा गावाचे पुरुष दिसतात.
गावात फक्त महिला — पण जीवंतपणा तितकाच!
गावात Purush नसले तरी गावात
शाळा आहे
बाजार आहे
शेती चालते
सण साजरे होतात
पाणीपुरवठा आणि वीज व्यवस्था चालू आहे
महिला म्हणतात “आमचे Purush नाही म्हणून गाव बंद नाही. आम्ही त्यांचा अभिमानाने संसार पुढे नेत आहोत.”
मुलांनीही ठरवलं — “मोठे झाल्यावर आम्हीही महाराज होणार”
गावातील अनेक मुलं आधीच म्हणतात की तेही पुढे जाऊन “महाराज”च बनणार.
कारण घरातील प्रत्येक Purush हीच नोकरी करत असल्याने ती कुलपरंपरा बनली आहे.
महोलिया गावाची ओळख — ‘महाराजांचे गाव’
आज कोलकाता आणि बिहारमध्ये महोलिया गाव म्हटलं की त्वरित आठवते—
“हे ते पुरुषविरहित गाव — महाराजांचं गाव!”
हे गाव आता पर्यटनासाठीही चर्चेत आहे. अनेक लोक केवळ पाहण्यासाठी येतात की खरोखरच इथे पुरुष नाहीत का? होय, नाही सकाळी, दुपारी, संध्याकाळी केवळ महिला, वृद्ध आणि लहान मुलं.
गावातील महिलांशी संवाद – “एकटेपणा वाटतो? हो… पण अभिमानही आहे”
गावातील सुनीता देवी सांगतात “हो, भीती वाटते कधी कधी… विशेषतः रात्री. पण आम्ही शिकून घेतलंय सगळं. आमचे पुरुष मोठ्या शहरात नाव कमावतायत, ते आमच्यासाठी अभिमानाची गोष्ट आहे.”
गावातील पुरुष परत येतात तेव्हा…
सणांसाठी जेव्हा पुरुष गावात परत येतात— गावात उत्साह पसरतो, घरांमध्ये दिवे लागतात, महिला सजावट करतात, मुलं धावून त्यांना मिठी मारतात पण दोन–तीन दिवसांनी पुन्हा ते कोलकात्याकडे रवाना… आणि पुन्हा गाव शांत…
भविष्यात काय योजना?
गावातील काही पुरुष आता कोलकात्यात स्वतःचे केटरिंग व्यवसाय सुरू करण्याच्या विचारात आहेत. काही जणांना बंगाल सरकारतर्फे ‘स्पेशल कुक’ म्हणून सन्मानही मिळाला आहे. महोलिया गावाचे स्वप्न आहे की त्यांच्या नावाने एक ‘कुकिंग अकॅडमी’ उभारावी, जेणेकरून पुढच्या पिढीलाही हे कौशल्य व्यावसायिकरित्या शिकता येईल.
महोलिया गावाची कथा भारतातील इतर कोणत्याही गावापेक्षा वेगळी आहे.
एक गाव — जिथे पुरुष नाहीत,
एक व्यवसाय — जो परंपरा बनला,
एक ओळख — “महाराजांचे गाव”.
या गावाने दाखवून दिलं की
काम कोणतंही असो, मनापासून केल्यास तेच तुमची ओळख बनतं. आणि एखाद्या गावाचं भविष्यही बदलू शकतं.
read also:https://ajinkyabharat.com/navale-brijwar-horrific-accident-brakes-failed/
