पाकिस्तान-अफगानिस्तान सीमेवर पुन्हा रणसंग्राम: तालिबानचा पाकिस्तानवर हवाई हल्ल्याचा आरोप, तीन अफगाण क्रिकेटपटूंसह आठ जणांचा मृत्यू
युद्धविरामानंतर तणावाचा स्फोट
पाकिस्तान आणि अफगानिस्तान यांच्या सीमेवरील तणाव पुन्हा एकदा धोकादायक पातळीवर पोहोचला आहे. दोन्ही देशांनी नुकताच ४८ तासांच्या युद्धविरामाचा (Ceasefire) कालावधी वाढवण्याचा निर्णय घेतला होता. परंतु या करारानंतर केवळ काही तासांतच परिस्थिती बदलली आणि दोन्ही बाजूंनी परस्परांवर गंभीर आरोप होऊ लागले. तालिबान सरकारने पाकिस्तानवर आरोप केला आहे की, इस्लामाबादकडून अफगानिस्तानच्या पक्तिका प्रांतात हवाई हल्ले करण्यात आले. हे हल्ले इतके तीव्र होते की त्यात तीन अफगाण क्रिकेटपटूंसह आठ जणांचा मृत्यू झाला आहे. या घटनेने संपूर्ण अफगानिस्तान आणि क्रिकेटविश्वात संतापाची लाट उसळली आहे.
हल्ल्याचे ठिकाण – पक्तिका प्रांतातील उरगुन जिल्हा
ही घटना अफगानिस्तानच्या पक्तिका प्रांतातील उरगुन जिल्ह्यात घडली. हा भाग ड्युरंड रेषेच्या जवळ असल्याने पाकिस्तान-अफगानिस्तान सीमेवरील संवेदनशील क्षेत्रांपैकी एक मानला जातो. तालिबानने असा दावा केला आहे की पाकिस्तानच्या लष्करी दलाने युद्धविरामाच्या कराराचे उल्लंघन करत हवाई हल्ले केले, ज्यात सामान्य नागरिक आणि क्रिकेट खेळाडू दोघेही बळी पडले. स्थानिक माध्यमांच्या अहवालानुसार, उरगुन जिल्ह्यात काही घरे आणि नागरी इमारती देखील नष्ट झाल्या आहेत. पाकिस्तानकडून मात्र या हल्ल्याबद्दल अधिकृत प्रतिक्रिया अद्याप आलेली नाही.
मृत क्रिकेटपटूंची ओळख
अफगानिस्तान क्रिकेट बोर्डाने (ACB) अधिकृत निवेदन जारी करत या घटनेत तीन उदयोन्मुख क्रिकेटपटूंच्या मृत्यूची पुष्टी केली आहे.
या तिघांची नावे पुढीलप्रमाणे आहेत:
Related News
कबीर – पक्तिका प्रांतातून खेळणारा तरुण फलंदाज.
सिबगातुल्ला – ऑलराऊंडर, जो प्रादेशिक लीगमध्ये चमक दाखवत होता.
हारून – जलदगती गोलंदाज, ज्याची निवड आगामी देशांतर्गत स्पर्धेसाठी झाली होती.
या तिघांव्यतिरिक्त आणखी पाच नागरिकांचा मृत्यू झाला असून सात लोक जखमी झाल्याचे अहवालात नमूद करण्यात आले आहे.
अफगानिस्तान क्रिकेट बोर्डाची तीव्र प्रतिक्रिया
अफगानिस्तान क्रिकेट बोर्डाने या घटनेवर तीव्र प्रतिक्रिया नोंदवली आहे. ACB ने आपल्या अधिकृत निवेदनात म्हटले आहे – “हा हल्ला केवळ आमच्या तरुण खेळाडूंवर नाही, तर संपूर्ण अफगाणिस्तानच्या आत्म्यावर आघात आहे. आम्ही या घटनेचा तीव्र निषेध करतो आणि आंतरराष्ट्रीय समुदायाने याची दखल घ्यावी, अशी आमची मागणी आहे.” ACB ने मृत क्रिकेटपटूंच्या कुटुंबांना आर्थिक मदत देण्याचे आणि त्यांना राष्ट्रीय स्तरावर श्रद्धांजली अर्पण करण्याचे जाहीर केले आहे.
तालिबानचे विधान
तालिबानच्या प्रवक्त्याने स्थानिक माध्यमांना दिलेल्या निवेदनात पाकिस्तानवर गंभीर आरोप केला आहे. त्यांचे म्हणणे आहे – “पाकिस्तानने आमच्या सीमावर्ती भागात अनुचित आणि बेकायदेशीर हवाई हल्ले केले आहेत. युद्धविरामाच्या कराराचे उल्लंघन करून त्यांनी आमच्या नागरिकांचा जीव घेतला. आम्ही शांतता राखण्याचा प्रयत्न करत होतो, परंतु या कृत्यामुळे परिस्थिती गंभीर बनली आहे.” तालिबानने हेही सूचित केले की, “अफगानिस्तान स्वतःचे रक्षण करण्यासाठी तयार आहे आणि पाकिस्तानकडून होणाऱ्या प्रत्येक हल्ल्याला उत्तर दिले जाईल.”
पाकिस्तानकडून शांतता राखण्याचे आवाहन
दुसरीकडे, पाकिस्तानच्या संरक्षण मंत्रालयाच्या सूत्रांनी सांगितले आहे की, “सीमारेषेजवळ काही दहशतवादी गट सक्रिय आहेत, जे पाकिस्तानातील सुरक्षा दलांवर हल्ले करत आहेत. त्यामुळे केलेले कारवाईचे उद्दिष्ट दहशतवाद्यांचा नायनाट करणे होते, अफगाण नागरिकांना लक्ष्य करणे नव्हते.” मात्र, तालिबानच्या आरोपांनंतर पाकिस्तान सरकारवर दबाव वाढला आहे. अनेक आंतरराष्ट्रीय वृत्तसंस्थांनी या घटनेवर प्रश्न उपस्थित केले आहेत.
ड्युरंड रेषेचा वाद — इतिहास आणि पार्श्वभूमी
पाकिस्तान आणि अफगानिस्तान यांच्यातील सीमा, म्हणजेच ड्युरंड रेषा, शतकभरापासून विवादाचा विषय आहे. १८९३ मध्ये ब्रिटिश अधिकारी मॉर्टिमर ड्युरंड यांनी आखलेली ही रेषा अफगाणिस्तान आणि त्या काळच्या ब्रिटिश भारतातील सीमारेषा होती.1947 मध्ये पाकिस्तानच्या निर्मितीनंतर अफगानिस्तानने या रेषेला कधीच अधिकृत मान्यता दिली नाही. परिणामी, या सीमारेषेवर सतत संघर्ष, गोळीबार, हवाई हल्ले आणि दहशतवादी हालचाली सुरू राहिल्या आहेत.
सीमावर्ती भागातील मानवी हक्कांचा प्रश्न
सीमावर्ती भागात राहणाऱ्या लोकांचे जीवन सतत भीतीच्या सावटाखाली आहे. पाकिस्तानकडून हवाई हल्ले आणि अफगानिस्तानकडून प्रत्युत्तरात्मक कारवाया या दोन्ही देशांतील नागरिकांच्या जीवावर बेतत आहेत. संयुक्त राष्ट्रसंघ आणि मानवी हक्क संघटनांनी दोन्ही देशांना शांतता राखण्याचे आवाहन केले आहे. अहवालानुसार, गेल्या दोन वर्षांत या सीमारेषेवर झालेल्या कारवायांमध्ये शेकडो नागरिकांचा बळी गेला आहे, तर हजारो लोकांना स्थलांतर करावे लागले आहे.
क्रिकेटविश्वात शोककळा
क्रिकेट हा अफगानिस्तानसाठी फक्त खेळ नाही, तर राष्ट्रीय अभिमानाचे प्रतीक आहे. या देशाने गेल्या काही वर्षांत आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये आपली ओळख प्रस्थापित केली आहे. राशिद खान, मोहम्मद नबी, इब्राहिम झादरान यांसारख्या खेळाडूंनी देशाचे नाव जगभर पोहोचवले आहे. अशा परिस्थितीत तीन तरुण क्रिकेटपटूंच्या मृत्यूने अफगाण क्रिकेट समुदाय हादरला आहे. अनेक आंतरराष्ट्रीय खेळाडूंनी सोशल मीडियावर शोक व्यक्त केला आहे. भारतीय क्रिकेटपटूंच्या काहींनीही X (Twitter) वर लिहिले आहे की, “सीमेवरील संघर्षात निष्पाप खेळाडूंचा मृत्यू दुर्दैवी आणि अस्वीकार्य आहे.”
आंतरराष्ट्रीय प्रतिसाद
या घटनेनंतर अमेरिकेच्या परराष्ट्र विभागाने दोन्ही देशांना संयम राखण्याचे आवाहन केले आहे. तसेच संयुक्त राष्ट्रसंघाने या प्रकरणावर तात्काळ चौकशी करण्याची मागणी केली आहे.
UNHRC च्या निवेदनात म्हटले आहे – “सीमावर्ती संघर्षात नागरिकांचा मृत्यू अत्यंत चिंताजनक आहे. आम्ही या घटनेची चौकशी आणि जबाबदार पक्षांवर कारवाईची अपेक्षा करतो.”
शांततेच्या दिशेने प्रयत्न — की युद्धाच्या?
पाकिस्तान आणि अफगानिस्तान हे दोन्ही मुस्लिम बहुसंख्य देश आहेत, तरीही गेल्या काही दशकांपासून त्यांचे संबंध चढउतारांनी भरलेले आहेत. तालिबानच्या सत्ताग्रहणानंतर पाकिस्तानने सुरुवातीला पाठिंबा दर्शवला होता, परंतु आता दोन्ही बाजूंमध्ये अविश्वास आणि संशय वाढलेला दिसतो. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, “जर या संघर्षाला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर थांबवले नाही, तर दक्षिण आशियातील स्थैर्य धोक्यात येऊ शकते.”
सीमारेषेवरील हा तणाव पुन्हा एकदा दाखवून देतो की, युद्धविराम फक्त कागदावर टिकतो, प्रत्यक्षात मात्र शस्त्रांचे आवाजच ऐकू येतात. पाकिस्तान आणि अफगानिस्तान या दोन्ही देशांनी शांतता राखण्याचे आश्वासन दिले असले तरी वास्तवात परिस्थिती फारच गंभीर आहे. तीन तरुण क्रिकेटपटूंचा मृत्यू हा केवळ खेळासाठी नव्हे तर मानवतेसाठीही एक मोठा धक्का आहे. आता संपूर्ण जगाचे लक्ष या सीमेवर आहे — पाहूया, पुढील काही दिवसांत परिस्थिती कोणत्या दिशेने वळते.
read also : https://ajinkyabharat.com/tlp-morchawar-fierce-firing-in-pakistan-280-dead-thousands-injured/
