Pakistan ची समुद्रात मोठी चाल : बंगालच्या उपसागरात बांगलादेशाच्या मदतीने टाकला डाव, भारताविरोधात कारस्थान?
भारतीय उपखंडात भू-राजकीय घडामोडींची गती दिवसेंदिवस वाढत आहे. भारताच्या सीमांवर आणि सागरी क्षेत्रात चीन, Pakistan आणि आता बांगलादेश यांच्यातील संबंधांचा नवा ताण जाणवत आहे. विशेषतः, Pakistan च्या युद्धनौकेने तब्बल ५४ वर्षांनंतर पहिल्यांदा बांगलादेशातील चटगाव बंदरात प्रवेश केला आहे, ही बाब भारतासाठी चिंतेची ठरू शकते. या घटनाक्रमामागे केवळ मैत्रीचा हात नाही, तर एक खोलवरचा रणनीतिक संदेश दडलेला असल्याचा संशय तज्ज्ञ व्यक्त करत आहेत.
बांगलादेशात बदललेलं राजकीय समीकरण
अलीकडेच बांगलादेशात झालेल्या राजकीय उलथापालथीनंतर मोहम्मद युनूस सरकार सत्तेत आलं. परंतु या सरकारवर धार्मिक कट्टरतावाद्यांचा मोठा प्रभाव असल्याचं स्पष्ट झालं आहे. युनूस सरकारवर चीन आणि Pakistan चा राजकीय व आर्थिक दबावही वाढलेला आहे. माजी पंतप्रधान शेख हसीना यांचं सरकार भारताशी जवळीक ठेवत असताना, नव्या सत्तेने आपलं परराष्ट्र धोरण स्पष्टपणे बीजिंग आणि इस्लामाबादकडे झुकवलं आहे. या बदलामुळे भारताच्या पूर्वेकडील सीमांवर नवीन आव्हान उभं राहिलं आहे.
५४ वर्षांनंतर पाक युद्धनौका बांगलादेशात
Pakistan च्या PNS सैफ या युद्धनौकेने नुकतेच बांगलादेशातील चटगाव बंदरात नांगर टाकला. ही युद्धनौका चीनमध्ये तयार झालेली असून, तिच्यावर आधुनिक F-22P झुल्फिकार मिसाईल सिस्टम बसवण्यात आली आहे. चार दिवस या युद्धनौकेचा बंगालच्या उपसागरात मुक्काम असेल.
पाक नौदलाने हे “मैत्रीपूर्ण दौरे” असल्याचं सांगितलं असलं, तरी तज्ज्ञांच्या मते हा भारताच्या सागरी हितांवर लक्ष ठेवण्याचा रणनीतिक प्रयत्न आहे.
Related News
Delhi Blast 2025: Hafiz सईद: दिल्ली ब्लास्ट आणि लष्कर-ए-तैयबा हालचालींचा तपशील
भारत संकटात: हाफिज सईदच्या कारवायांचा व्हिडिओ समोर, आगामी हल्ल्याची शक्यता
5 Strong Statements by the Taliban: पाकिस्तानला युद्धाची थेट चेतावणी
‘वंदे मातरम्’वरून राजकीय वाद पेटला; भाजपचे नेहरूंवर निशाणा, काँग्रेसचा पलटवार
India Military Exercise 2025: पाकिस्तान हादरला, चीनचे टेन्शन वाढले, भारताचा ‘पूर्वी प्रचंड प्रहार’ मास्टर शॉट
पहलगाम हल्ल्यानंतर पाकिस्तानचे शडयंत्र? 7 देशांची तुर्कीत ‘सीक्रेट मीटिंग’
पाकिस्तानच्या अणुचाचणीवर डोनाल्ड ट्रम्पचा खुलासा!
ट्रम्प यांनी उचलली तलवार! नायजेरियात हस्तक्षेपाची तयारी
चीन-पाकिस्तानचा भारतावर मोठा डाव!37 दशलक्ष डॉलर
युक्रेनचा गंभीर आरोप; जागतिक तणाव वाढला ,रशियाने वापरली 9M729 मिसाईल
पहलगाम हल्ल्याचा प्रतिघात! भारताचा सिंधू पाणी करार थांबवण्याचा मोठा खेळ,80 % शेती धोक्याखाली
5 धक्कादायक सत्य ;बुरखा नाही, म्हणून शिक्षा! Pakistan मुलीचा ‘नजर बलात्कार
बांगलादेश नौदलाने आपल्या अधिकृत फेसबुक पेजवरून युद्धनौकेचं स्वागत केल्याची माहिती दिली. कॅप्टन शुजात अब्बास राजा यांच्या नेतृत्वाखाली PNS सैफ ही मोहिम पूर्ण करत आहे. बंदरात पाक नौदल अधिकाऱ्यांचं आणि दूतावास प्रतिनिधींचं भव्य स्वागत करण्यात आलं.
भारताविरोधात नव्या साखळ्या तयार?
१९७१ मध्ये भारताच्या मदतीने पाकिस्तानपासून स्वतंत्र झालेलं बांगलादेश आज पुन्हा Pakistan शी जवळीक दाखवत आहे, हे ऐतिहासिक विडंबनच म्हणावं लागेल. भारतीय संरक्षण विश्लेषकांच्या मते, पाकिस्तान आता तुर्कस्थान, चीन, रशिया आणि अमेरिकेच्या माध्यमातून भारताविरोधात एक नवीन कूटनीतिक साखळी उभी करत आहे. त्याचवेळी श्रीलंका, मालदीव, म्यानमार आणि आता बांगलादेश यांसारख्या शेजारी देशांमध्ये पाक लष्कराची हालचाल वाढली आहे. ही उपस्थिती “मैत्री”च्या नावाखाली भारताच्या सागरी सुरक्षेवर दबाव आणण्याचा प्रयत्न असल्याचं मत संरक्षण क्षेत्रातील तज्ज्ञ व्यक्त करतात.
ऑपरेशन सिंदूरनंतर वाढलेला जळफळाट
भारतीय नौदलाने अलीकडेच “ऑपरेशन सिंदूर” राबवून बंगालच्या उपसागरात प्रभावी उपस्थिती दाखवली. या मोहिमेमुळे भारताने सागरी क्षेत्रात आपल्या क्षमतांचा पुरावा दिला होता. याच पार्श्वभूमीवर पाकिस्तानकडून बांगलादेशाशी संपर्क वाढवणे हे भारताच्या वाढत्या सागरी वर्चस्वाला उत्तर देण्याचे पाऊल असल्याचं दिसत आहे.
चीनची छुपी भूमिका
PNS सैफ ही युद्धनौका चीनमध्ये बनवलेली आहे. Pakistan च्या सुमारे ७० टक्के शस्त्रसामग्री चीनमधूनच येते — यात क्षेपणास्त्र, तोफखाना, रडार आणि पाणबुडी तंत्रज्ञानाचाही समावेश आहे. या शस्त्रांचा वापर अनेकदा भारताविरोधात झाल्याचं भारताने आंतरराष्ट्रीय मंचांवर मांडलं आहे.
आता चीनने बांगलादेशावर दबाव आणत इस्लामाबाद-ढाका संबंध अधिक घट्ट करण्यासाठी प्रयत्न सुरू केल्याची माहिती समोर येत आहे.
चीनचं हे ‘ड्युअल स्ट्रॅटेजी’ धोरण भारतासाठी आव्हानात्मक ठरत आहे एकीकडे लडाख आणि अरुणाचलमध्ये सीमावाद वाढवणं, आणि दुसरीकडे भारताच्या सागरी परिसरात मित्र राष्ट्रांच्या माध्यमातून दबाव निर्माण करणं.
अमेरिकेचा गूढ सहभाग
अमेरिकेने अलीकडेच म्यानमारच्या दक्षिण भागात नवीन प्रादेशिक नियंत्रण क्षेत्र तयार करण्याचा डाव आखल्याची चर्चा आहे. या प्रक्रियेत पाक लष्कर आणि काही इस्लामिक राष्ट्रांचा सहभाग असल्याचं म्हटलं जात आहे. अमेरिकेच्या या पावलामागे भारताच्या वाढत्या प्रभावाला आळा घालण्याचा प्रयत्न असल्याचं तज्ज्ञ मानतात.
भारताची भूमिका आणि तयारी
या संपूर्ण घटनाक्रमावर भारतीय सरकारकडून अद्याप कोणतीही अधिकृत प्रतिक्रिया आलेली नाही. परंतु संरक्षण मंत्रालयाच्या सूत्रांच्या मते, भारतीय नौदल या घडामोडींवर बारकाईने लक्ष ठेवून आहे. विशेषतः अंदमान-निकोबार कमांड, व्हिझाग आणि कोलकाता नौदल तळांना या भागातील सागरी हालचालींची माहिती देण्यात आली आहे.
भारताकडे INS विक्रांतसह आधुनिक युद्धनौका, पाणबुड्या आणि हवाई निरीक्षणासाठी P-8I विमानं उपलब्ध आहेत. त्यामुळे बंगालच्या उपसागरातील कोणतीही संशयास्पद हालचाल भारताला चुकणार नाही, असा विश्वास लष्करी सूत्रांनी व्यक्त केला आहे.
बांगलादेशच्या जनतेत चिंता
बांगलादेशातील अनेक नागरिक सोशल मीडियावरून आपली चिंता व्यक्त करत आहेत. “१९७१ मध्ये ज्यांनी आमच्यावर अत्याचार केले, त्या Pakistan शी पुन्हा मैत्री?” असा सवाल अनेकांनी उपस्थित केला आहे. मोहम्मद युनूस सरकारच्या या परराष्ट्र धोरणामुळे देशांतर्गत असंतोष वाढत आहे. काही नागरिक संघटनांनी या कृतीविरोधात आंदोलन करण्याची तयारी दर्शवली आहे.
तज्ज्ञांचे मत
भारतीय परराष्ट्र तज्ज्ञ डॉ. राजीव भटनागर यांच्या मते “ही फक्त नौदल भेट नाही, तर एक स्ट्रॅटेजिक सिग्नल आहे. पाकिस्तान आणि चीन दोघेही एकत्रितपणे भारताच्या पूर्वेकडील किनारपट्टीवर प्रभाव निर्माण करण्याचा प्रयत्न करत आहेत. बांगलादेश हा त्यांच्या योजनांचा महत्त्वाचा भाग ठरत आहे.”
तर नौदल विश्लेषक कमांडर (नि.) संतोष नायक म्हणतात “भारताकडे सध्या सागरी क्षेत्रात सर्वात मोठं वर्चस्व आहे. त्यामुळे ही हालचाल केवळ मानसिक दडपण टाकण्यासाठीची असू शकते, पण त्याकडे दुर्लक्ष करणं धोकादायक ठरेल.”
Pakistan , चीन आणि आता बांगलादेश यांचा वाढता संपर्क भारतासाठी सुरक्षेच्या दृष्टीने गंभीर बाब ठरू शकतो. सध्याची परिस्थिती ही केवळ सागरी राजकारणापुरती मर्यादित नसून, ती प्रादेशिक स्थैर्य आणि सामरिक संतुलनावर परिणाम करू शकते. भारताने सजग राहून आपल्या मित्र राष्ट्रांसोबत सहकार्य वाढवणे आणि बंगालच्या उपसागरातील निरीक्षण अधिक मजबूत करणे गरजेचे आहे.
