काश्मीर मुद्दा: रशियाची पाकिस्तानला पहिल्यांदाच खरी सुनावणी
काश्मीर मुद्दा आंतरराष्ट्रीय पातळीवर चर्चेचा केंद्रबिंदू बनला आहे. रशियाने पाकिस्तानला स्पष्ट सांगितले की, हा प्रश्न फक्त भारत-पाक द्विपक्षीय चर्चेतच सोडवला जाऊ शकतो. भारताची भूमिका काय आहे, आणि जागतिक स्तरावर या मुद्द्यावर कशी प्रतिक्रिया आली आहे, जाणून घ्या.
काश्मीर मुद्दा पुन्हा एकदा आंतरराष्ट्रीय राजकारणात चर्चेचा केंद्रबिंदू बनला आहे. पाकिस्तानकडून वारंवार जम्मू काश्मीरचा प्रश्न आंतरराष्ट्रीय मंचावर मांडला जात असल्यामुळे, या वर्षी रशियाने पहिल्यांदाच पाकिस्तानला थेट आणि स्पष्ट संदेश दिला आहे. रशियाच्या या भूमिकेने पाकिस्तानला गंभीर संदेश दिला असून, काश्मीर मुद्द्यावर तिसऱ्या देशांचा हस्तक्षेप निषिद्ध असल्याचे स्पष्ट झाले आहे.
पाकिस्तानची वारंवारती आणि आंतरराष्ट्रीय अपयश
जम्मू काश्मीरचा प्रश्न हा पाकिस्तानकडून वारंवार मांडला जातो. पाकिस्तानच्या या धोरणामुळे आंतरराष्ट्रीय स्तरावर त्याचे अनेक अपमान झाले आहेत. अनेक देशांनी पाकिस्तानच्या या तंत्राचा निषेध व्यक्त केला असून, त्याचे आंतरराष्ट्रीय छवि धोक्यात आले आहे. मात्र, पाकिस्तान अजूनही या सवयीपासून बाजूला गेलेले नाही.याच पार्श्वभूमीवर, अलीकडेच पाकिस्तानमधील एका टीव्ही चॅनलवर रशियाचे राजदूत अल्बर्ट खोरेव यांना काश्मीर मुद्द्यावर प्रश्न विचारण्यात आला. त्यावेळी पाकिस्तानच्या अँकरेनं थेट विचारले, “भारताच्या भूमिकेमुळे काश्मीरचा प्रश्न अधिक गंभीर झाला आहे. भारताच्या भूमिकेमुळे हा मुद्दा अण्वस्त्र हल्ल्यांपर्यंत पोहोचू शकतो का?”
Related News
रशियाचा स्पष्ट संदेश पाकिस्तानला
रशियाचे राजदूत अल्बर्ट खोरेव यांनी पाकिस्तानच्या या प्रश्नाला रोखठोक उत्तर दिले. त्यांनी स्पष्ट केले की, “काश्मीर मुद्दा फक्त भारत आणि पाकिस्तान यांच्यातील द्विपक्षीय चर्चेद्वारेच सोडवला जाऊ शकतो. तिसऱ्या कोणत्याही देशाने या प्रक्रियेत हस्तक्षेप करणे योग्य नाही.”राजदूतांनी पुढे असेही सांगितले की, भारताने ज्या भूमिकेची मांडणी केली आहे, त्याचे समर्थन रशियादेखील करते. याचा अर्थ असा की, आंतरराष्ट्रीय पातळीवर रशियाने पाकिस्तानला थेट लायकी दाखवली आहे आणि काश्मीर प्रश्नावर कोणताही तिसरा हस्तक्षेप न करण्याचा स्पष्ट संदेश दिला आहे.
भारताची भूमिका
भारताने जम्मू काश्मीर संदर्भातील आपली भूमिका यापूर्वीच स्पष्ट केली आहे. भारताचे म्हणणे आहे की, जम्मू काश्मीर हा भारताचा अविभाज्य भाग आहे आणि या विषयावर आंतरराष्ट्रीय मंचावर चर्चा होऊ शकत नाही.तथापि, पीओके (पाकिस्तान व्याप्त काश्मीर) संदर्भातील प्रश्नावर द्विपक्षीय चर्चा होऊ शकते. मात्र, त्यामध्ये तिसऱ्या कोणत्याही देशाला हस्तक्षेप करण्याची परवानगी नाही. भारताची ही भूमिका रशियाने देखील मान्य केली असून, द्विपक्षीय चर्चेवरच काश्मीर प्रश्न सुटेल असे स्पष्ट केले आहे.
आंतरराष्ट्रीय स्तरावर प्रतिक्रिया
रशियाच्या या भूमिकेने आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मोठी प्रतिक्रिया निर्माण केली आहे. अनेक देशांनी पाकिस्तानच्या काश्मीर संदर्भातील धोरणाचा निषेध व्यक्त केला आहे. रशियाच्या थेट भूमिकेमुळे पाकिस्तानची आंतरराष्ट्रीय छवि धोक्यात आली आहे, आणि या संदेशाने पाकिस्तानवर दबाव निर्माण झाला आहे.विशेष म्हणजे, रशियाने पाकिस्तानला फक्त सल्ला दिला नाही, तर त्याला स्पष्टपणे “असं करू नका” असे सांगितले. यामुळे आंतरराष्ट्रीय पातळीवर पाकिस्तानला गंभीर अपमान झाला आहे.
पाकिस्तानमध्ये विरोधी प्रतिक्रिया
रशियाच्या या स्पष्ट भूमिकेने पाकिस्तानमध्ये सत्ताधारी तसेच विरोधी पक्षांमध्ये संभ्रम निर्माण केला आहे. पाकिस्तानचे काही राजकीय विश्लेषक असे म्हणतात की, या वेळेस पाकिस्तानकडून जवळजवळ कोणतेही आंतरराष्ट्रीय समर्थन मिळणार नाही, कारण काश्मीर मुद्द्यावर आंतरराष्ट्रीय समुदायाने भारताच्या बाजूला उभे राहणे सुरू केले आहे.पाकिस्तानमधील काही मीडिया हाऊसही यावर टीका करत आहेत. त्यांच्या मते, रशियाचा संदेश पाकिस्तानसाठी अपमानकारक ठरला आहे आणि आता ते आपले धोरण पुन्हा विचारावं लागेल.
काश्मीर मुद्द्यावर भारताची रणनीती
भारताने गेल्या काही वर्षांपासून काश्मीरमधील स्थिती मजबूत करण्यासाठी विविध रणनीती अवलंबल्या आहेत. यामध्ये स्थानीय प्रशासनात सुधारणा, सुरक्षा उपाय, आणि काश्मीरमधील नागरीकांसोबत संवाद यांचा समावेश आहे.भारताने सतत याबाबत आंतरराष्ट्रीय स्तरावर आपली भूमिका स्पष्ट केली आहे. “जम्मू काश्मीर भारताचा अविभाज्य भाग आहे आणि हा प्रश्न फक्त भारत-पाक द्विपक्षीय चर्चेद्वारेच सोडवला जाईल,” असे भारताचे पंतप्रधान तसेच परराष्ट्र मंत्रालय बारकाईने सांगत आहेत.
द्विपक्षीय चर्चेचे महत्त्व
रशियाच्या या भूमिकेमुळे एक गोष्ट स्पष्ट झाली आहे की, काश्मीर मुद्द्याचे समाधान फक्त द्विपक्षीय चर्चेद्वारेच साध्य होईल. तिसऱ्या कोणत्याही देशाचा हस्तक्षेप फायद्याचा ठरणार नाही.द्विपक्षीय चर्चेच्या माध्यमातून भारत आणि पाकिस्तानमध्ये विश्वास निर्माण होईल आणि सीमा, पीओके, तसेच काश्मीरमधील नागरीकांचे हक्क यांचा समन्वय साधता येईल.
भविष्यातील राजकीय परिणाम
रशियाच्या स्पष्ट भूमिकेमुळे भविष्यात पाकिस्तानची आंतरराष्ट्रीय धोरणे बदलू शकतात. तसेच, भारताला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर अधिक बल मिळेल. काश्मीर मुद्द्यावर तिसऱ्या देशांचा हस्तक्षेप टाळून, दोन्ही देशांच्या चर्चेवर लक्ष केंद्रित होईल.
विशेष म्हणजे, या घटनाक्रमामुळे पाकिस्तानमध्ये राजकीय अस्थिरता निर्माण होण्याची शक्यता आहे, कारण त्यांचे धोरण आता आंतरराष्ट्रीय पातळीवर अपयशी ठरले आहे.
काश्मीर मुद्दा हा फक्त भारत-पाक द्विपक्षीय चर्चेत सोडवला जाईल, असा रशियाचा संदेश पाकिस्तानसाठी मोठा अपमान ठरला आहे. भारताच्या भूमिकेचे समर्थन आंतरराष्ट्रीय स्तरावर होत असल्यामुळे, पाकिस्तानची धोरणे आता पुनर्विचार करण्याची वेळ आली आहे.
रशियाच्या स्पष्ट काश्मीर मुद्दा भूमिकेमुळे आंतरराष्ट्रीय स्तरावर भारताचे स्थान मजबूत झाले आहे, आणि भविष्यात काश्मीर प्रश्नावर तिसऱ्या देशांचा हस्तक्षेप टाळता येईल. ही घटना स्पष्ट करते की, राजकीय धोरणे आणि आंतरराष्ट्रीय संबंधांचे संतुलन राखणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे, विशेषतः अशा संवेदनशील मुद्यावर जसे की काश्मीर मुद्दा.
READ ALSO : https://ajinkyabharat.com/congress-pushed-for-municipal-elections-east-1-leader/

