Income Tax Alert: बँक खात्यात पैसे जमा करता? सावधान! आयकर विभागाची नोटीस येऊ शकते; हा नियम प्रत्येक खातेदारासाठी अत्यंत महत्त्वाचा
भारतामध्ये जवळजवळ प्रत्येक व्यक्तीचे बँक खाते असते. पगारदार कर्मचारी असो, व्यवसायिक असो किंवा छोटा व्यापारी असो, बँक खाते हे आर्थिक व्यवहारांचे केंद्र मानले जाते. रोजच्या व्यवहारांमध्ये पैसे जमा करणे, काढणे, ऑनलाइन ट्रान्सफर करणे अशा अनेक गोष्टी होत असतात. पण तुम्हाला माहिती आहे का, की तुमच्या खात्यातील प्रत्येक मोठ्या व्यवहारावर आयकर विभागाची बारकाईने नजर असते?
अनेकांना वाटते की बँकेत पैसे ठेवले म्हणजे सरकारी पद्धतीने सगळं सुरक्षित आणि योग्य आहे. पण जर तुमच्या खात्यात विशिष्ट रक्कमेपेक्षा जास्त पैसे जमा झाले आणि त्याचं स्पष्ट स्पष्टीकरण नसलं, तर आयकर विभाग तुमच्यावर कार्यवाही करू शकतो. अगदी नोटीसही येऊ शकते!
अलीकडेच दिल्लीतून एक असेच प्रकरण समोर आले आहे ज्यामुळे सर्वसामान्य खातेदारांनी सावध होणे गरजेचे आहे.
Related News
7 सोप्या स्टेप्समध्ये PAN Aadhaar Linking: तुमचे पॅन कार्ड सुरक्षित करा आणि वेळेवर अपडेट करा
Income Tax Rule: खात्यात मोठी रक्कम जमा करताय?
आजपासून 7 नवे नियम लागू! आधार, बँक, GST आणि कार्ड फीमध्ये मोठा बदल
ITR Filing Extension: आयकर विभागाचा मोठा निर्णय, करदात्यांसाठी 10 डिसेंबरपर्यंत मुदत वाढ
दिल्लीतील केस: 8.68 लाख जमा आणि थेट आयकर नोटीस!
या प्रकरणात एका करदात्याने आपल्या बँक खात्यात 8.68 लाख रुपये जमा केले. अचानक त्याला आयकर विभागाकडून नोटीस प्राप्त झाली. सुरुवातीला ही साधी चौकशी असल्याचे सांगण्यात आले. अधिकाऱ्यांना फक्त पैशांच्या स्रोताची माहिती हवी होती.
पण हळूहळू या प्रकरणाचे रूपांतर अधिक गुंतागुंतीच्या कारवाईत झाले आणि आयकर विभागाने आयकर कायद्याच्या कलम 44AD अंतर्गत तपास सुरू केला. करदात्याने CIT (अपील) कडे तक्रार केली, पण तिथेही त्याचा खटला फेटाळला गेला. शेवटी त्याने आयकर अपीलीय न्यायाधिकरण (ITAT) कडे धाव घेतली आणि न्यायालयाने त्याच्या बाजूने निकाल दिला.
ITAT ने सांगितले की या प्रकरणात कलम 44AD लागू करून केलेली तपासणी योग्य नव्हती, कारण करदात्याकडून त्याच्या व्यवहारांची माहिती व्यवस्थित दिली गेली होती आणि ती कागदपत्रांनी सिद्धही केली होती.
कलम 44AD काय आहे? (सोप्या भाषेत समजून घ्या)
आयकर कायद्याचे कलम 44AD छोटे व्यवसाय चालवणाऱ्या करदात्यांसाठी Presumptive Taxation Scheme म्हणून ओळखले जाते. म्हणजेच, जर एखादा लहान व्यापारी वार्षिक 2 कोटी रुपयांपर्यंतचा टर्नओव्हर करीत असेल, तर त्याला नफ्याचे निश्चित प्रमाण गृहीत धरून कर भरावा लागतो.
तुमच्या बँक खात्यात मोठी रक्कम जमा झाली की विभाग हा कलम तपासणीसाठी वापरू शकतो. पण ते योग्य पद्धतीने लागू होणे आवश्यक आहे. या केस मध्ये ते चुकीच्या पद्धतीने लागू केले गेले, म्हणून न्यायालयाने करदात्याला मदत केली.
बँक खात्यावर आयकर विभागाची नजर का?
उद्देश काय?
बेहिशेबी पैसे (Black Money) रोखण्यासाठी
आर्थिक पारदर्शकता राखण्यासाठी
डिजिटल व्यवहारांना प्रोत्साहन देण्यासाठी
मनी लॉन्डरिंग थांबवण्यासाठी
बँकांना कोणत्या गोष्टी रिपोर्ट कराव्या लागतात?
आर्थिक वर्षात एखाद्या व्यक्तीने मोठे व्यवहार केले तर बँकांना ते आयकर विभागाला कळवावे लागतात.
| व्यवहार प्रकार | रिपोर्टिंग मर्यादा |
|---|---|
| बचत खात्यात एकूण जमा | ₹10 लाख+ |
| करंट अकाऊंटमध्ये जमा | ₹50 लाख+ |
| FD मध्ये गुंतवणूक | ₹10 लाख+ |
| रोख स्वरूपातील खरेदी-विक्री (उदा: प्रॉपर्टी) | ₹2 लाख+ |
| क्रेडिट कार्ड पेमेंट | रोख 1 लाख+, नॉन-कॅश 10 लाख+ |
बँकेत जमा केलेल्या पैशांवर कर लागतो का?
नाही, बँकेत पैसे जमा केल्यावर थेट कर लागत नाही
पण…
त्या पैशांचा स्त्रोत सिद्ध करावा लागतो
जर तुम्ही सांगू शकला नाही की हे पैसे कुठून आले, तर:
बेहिशेबी उत्पन्न मानले जाऊ शकते
दंड बसू शकतो
तपासणी होऊ शकते
करव्यतिरिक्त दंडात्मक कारवाईचेही धोके आहेत
नोटीस का येते? सामान्य कारणे
खात्यात एकदम मोठी रक्कम जमा होणे
रोख व्यवहार खूप जास्त असणे
उत्पन्नापेक्षा जास्त खर्च दिसणे (Lifestyle mismatch)
FD किंवा मोठ्या गुंतवणूकांमधील अचानक वाढ
क्रेडिट कार्डचे मोठे पेमेंट
व्यवसायिक व्यवहारांची चुकीची नोंद
कागदपत्रांत विसंगती
नोटीस आल्यास काय करावे?
शांत राहा, घाबरू नका
सर्व कागदपत्रे गोळा करा
उदा.
बँक स्टेटमेंट्स
उत्पन्नाचे पुरावे
व्यवसायाचे बहीखाते
पगार स्लिप्स
मालमत्ता विक्री कागदपत्र
गिफ्ट डीड (जर भेट मिळाली असेल तर)
वेळेत उत्तर द्या
आवश्यक असल्यास CA/Tax Expert यांची मदत घ्या
नोटीस दुर्लक्षित केल्यास समस्या वाढू शकते.
तज्ञांचे मत — कधीही हे चुका करू नका
रोख व्यवहार टाळा
प्रत्येक व्यवहाराचे स्पष्टीकरण ठेवा
अकाऊंटिंग व्यवस्थित ठेवा
गिफ्ट, कर्ज, गुंतवणूक यांचा रेकॉर्ड ठेवा
CA च्या मते, “बँक व्यवहार पारदर्शक ठेवा. आयकर विभागाचा उद्देश कर चोरी रोखणे आहे; खातेदारांना त्रास देणे नाही.”
व्यवसायिकांसाठी विशेष सूचना
UPI, NEFT, RTGS वापरा
Cash Book आणि Bank Book जुळवा
Presumptive Scheme असेल तरीही कॅश ट्रेल ठेवा
GST आणि Income Tax रेकॉर्ड जुळणं आवश्यक
सामान्य नागरिकांनी काय लक्षात ठेवावे?
| सवय | का महत्त्वाची |
|---|---|
| रोजचे व्यवहार बँकेतून करा | पारदर्शकता वाढते |
| रेकॉर्ड ठेवा | नोटीस येण्याची शक्यता कमी |
| एकदम मोठी रक्कम टाळा | चौकशी टाळू शकता |
| कुटुंबातील खात्यांचा दुरुपयोग करू नका | संशय वाढतो |
गिफ्ट, लग्नातील पैसे, संपत्ती विक्री — काय नियम?
| व्यवहार | काय करावे |
|---|---|
| लग्नातील पैसे | फोटो, व्हिडिओ, रिसीट, स्टेटमेंट ठेवा |
| नातेवाईकांकडून गिफ्ट | Gift Deed बनवा |
| प्रॉपर्टी विक्री | सेल डीड आणि करार ठेवा |
| शेअर्स/क्रिप्टो नफा | स्टेटमेंट ठेवा, कॅपिटल गेन दाखवा |
बँकेत पैसे जमा करा पण पुरावे ठेवा!
बँकेत पैसे जमा करणे चुकीचे नाही. पण त्याचा स्रोत स्पष्ट नसल्यास अडचणीत येऊ शकता.
आयकर विभाग नोटीस देतो म्हणजे गैरकृत्य नाही — फक्त तपासणी आहे.
जागरूक राहा, कागदपत्रे सांभाळा आणि नियम पाळा.
read also:https://ajinkyabharat.com/anil-ambanis-17-storey-abode-house-seized-crackdown-action-taken/
