गरीब रथ एक्सप्रेसला भीषण आग; तीन डब्बे जळून खाक, सर्व प्रवासी सुरक्षित
शनिवारी सकाळी प्रवाशांनी घाबरून जीव वाचवण्यासाठी धावाधाव केली. लुधियानाहून दिल्लीकडे जाणाऱ्या अमृतसर–सहरसा गरीब रथ एक्सप्रेस (ट्रेन क्रमांक 12204) ला सरहिंद रेल्वे स्टेशनजवळ अचानक भीषण आग लागली. पाहता पाहता तीन डब्बे जळून खाक झाले. सुदैवाने मोठ्या प्रमाणात जीवितहानी टळली. मात्र, या घटनेमुळे रेल्वे प्रशासन आणि प्रवासी वर्गात प्रचंड खळबळ उडाली आहे.
आगीची घटना कशी घडली?
रेल्वे प्रवास सकाळी शांततेत सुरू होता. ट्रेनने सरहिंद स्टेशन पार करून सुमारे अर्धा किलोमीटर अंतर पार केले, तोच एका एसी कोचमधून धूर निघताना काही प्रवाशांच्या नजरेस आला. सुरुवातीला तो वाफ असल्याचा भास झाला, परंतु काही क्षणातच कोचच्या खिडक्यांमधून धूर आणि नंतर ज्वाळा बाहेर पडू लागल्या. प्रवाशांनी आरडाओरड करत तत्काळ साखळी ओढली आणि रेल्वे थांबवण्यात आली.
क्षणार्धात कोचमध्ये धावपळ उडाली. काही प्रवासी कोचमधून बाहेर पडले, तर काहींनी खिडक्या फोडून आपले प्राण वाचवले. रेल्वे कर्मचाऱ्यांनी तत्काळ कारवाई करत फायर एक्स्टिंग्विशरने आग विझवण्याचा प्रयत्न केला, पण आग वेगाने पसरत गेली.
पोलिस आणि अग्निशमन दलाची तत्पर कारवाई
सकाळी आगीची माहिती मिळताच, रेल्वे पोलिस, स्थानिक प्रशासन आणि फायर ब्रिगेडची टीम घटनास्थळी दाखल झाली.सकाळी सुमारे अर्ध्या तासाच्या अथक प्रयत्नांनंतर आगीवर नियंत्रण मिळवण्यात यश आले. रेल्वेच्या अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, तीन डब्बे पूर्णपणे जळून खाक झाले, तर काही इतर डब्यांवरही आगीचा किरकोळ परिणाम झाला.
आग मर्यादित भागात असल्याने मोठा स्फोट किंवा अधिक जीवितहानी टळली. सध्या सर्व प्रवासी सुरक्षित आहेत, असे रेल्वेने स्पष्ट केले आहे. केवळ एका महिला प्रवाशाला किरकोळ दुखापत झाली असून तिला स्थानिक रुग्णालयात दाखल करण्यात आले आहे.
सकाळी ७.३० वाजता लागली आग
रेल्वे अधिकाऱ्यांच्या मते, ही घटना शनिवारी सकाळी ७.३० वाजता घडली. ट्रेनमध्ये सुमारे १००० हून अधिक प्रवासी होते. सकाळी आगीचे नेमके कारण अजून स्पष्ट झाले नसले तरी प्राथमिक अंदाजानुसार इलेक्ट्रिकल शॉर्टसर्किट ही शक्यता नाकारता येत नाही.
रेल्वे प्रशासनाने तत्काळ हेल्पलाइन क्रमांक सुरू केला असून प्रवाशांच्या नातेवाईकांना माहिती देण्यात येत आहे. घटनास्थळी वरिष्ठ अधिकारी, पोलिस दल, फायर अधिकारी आणि आरोग्य विभागाची टीम तैनात करण्यात आली आहे.
रेल्वेचं अधिकृत निवेदन
रेल्वेने जारी केलेल्या निवेदनात म्हटलं आहे की, “अमृतसर-सहरसा गरीब रथ एक्सप्रेसच्या (12204) एका डब्ब्यात सरहिंद स्टेशन जवळ आग लागल्याचं लक्षात आलं. रेल्वे कर्मचाऱ्यांनी तात्काळ प्रवाशांना दुसऱ्या कोचमध्ये हलवलं आणि आगीवर नियंत्रण मिळवलं. कुठल्याही प्रवाशाचं मोठं नुकसान झालेलं नाही. परिस्थिती पूर्णपणे नियंत्रणात आहे. ट्रेनला दुरुस्तीनंतर पुन्हा मार्गावर रवाना करण्यात येईल.” रेल्वे मंत्रालयानेही ट्विट करत स्पष्ट केलं की, या घटनेत जीवितहानी टळल्याने दिलासा आहे. तसेच या घटनेची उच्चस्तरीय चौकशी सुरू करण्यात आली आहे.
प्रवाशांच्या थरारक प्रतिक्रिया
घटनेच्या वेळी ट्रेनमधील प्रवाशांनी सोशल मीडियावर व्हिडिओ आणि फोटो शेअर केले. काही प्रवाशांनी सांगितलं “आम्ही कोचमधून धूर येताना पाहिला. काही क्षणात आग भडकली. आम्ही घाबरून बाहेर पडलो. रेल्वे कर्मचारी लगेच आले आणि आमची मदत केली.” एक प्रवासी म्हणाला “काही मिनिटांचा फरक होता. ट्रेन थांबवली नसती तर मोठा अपघात घडला असता.”
चौकशी समिती स्थापन
रेल्वे मंत्रालयाने तत्काळ चौकशी समिती स्थापन केली आहे. ही समिती पुढील मुद्द्यांवर तपास करणार आहे —
आगीचे मूळ कारण काय?
कोचमध्ये सुरक्षा उपकरणे कार्यरत होती का?
आग लागल्यानंतर कर्मचाऱ्यांनी घेतलेली तत्काळ पावले किती प्रभावी होती?
भविष्यात अशा घटना टाळण्यासाठी कोणती उपाययोजना करता येतील?
ट्रॅक पुनर्संचयित करण्याचे प्रयत्न
घटनेनंतर ट्रेनचा मार्ग तात्पुरता बंद करण्यात आला होता. पण आता रेल्वे ट्रॅकवरील अडथळे हटवून ट्रॅफिक सुरू करण्याची प्रक्रिया सुरू आहे. फायर ब्रिगेड आणि रेल्वेच्या तांत्रिक टीमने जळालेल्या डब्यांची तपासणी केली आहे. उर्वरित कोच सुरक्षित असून प्रवाशांना पुढच्या ट्रेनने त्यांच्या गंतव्य स्थानावर रवाना करण्यात येणार आहे.
प्रशासनाची दक्षता
स्थानिक प्रशासनाने घटनास्थळी तात्काळ मदत केंद्र स्थापन केलं. प्रवाशांना पाणी, अन्न आणि प्राथमिक उपचार पुरवण्यात आले. स्थानिक रहिवाशांनीही मदत कार्यात सहभाग घेतला.b सरहिंद पोलीस अधिकारी गुरप्रीत सिंग यांनी सांगितलं, “आगीचं कारण अजून स्पष्ट झालेलं नाही, पण प्राथमिक तपासानुसार इलेक्ट्रिकल शॉर्टसर्किट ही शक्यता अधिक आहे. सखोल तपास सुरू आहे.”
तज्ज्ञांचे मत : शॉर्टसर्किट, तांत्रिक बिघाड की निष्काळजीपणा?
रेल्वे तज्ज्ञांच्या मते, अशा घटना टाळण्यासाठी कोचमधील विद्युत प्रणालींची नियमित तपासणी करणे अत्यावश्यक आहे. काही वेळा वायरिंग जुनी असल्याने स्पार्क निर्माण होतो आणि तोच मोठ्या आगीचे कारण बनतो. काही तज्ज्ञांचा असा विश्वास आहे की, ही आग केवळ शॉर्टसर्किटमुळे नव्हे तर देखभाल अभावामुळेही लागली असावी.
प्रवाशांसाठी सुरक्षा सूचना
रेल्वे प्रशासनाने या घटनेनंतर सर्व प्रवाशांना काही सूचना दिल्या आहेत —
प्रवासादरम्यान धूर किंवा वास जाणवला तर तत्काळ कळवा.
कोचमध्ये ठेवलेली इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे काळजीपूर्वक वापरा.
आपत्कालीन बाहेर पडण्याचे मार्ग लक्षात ठेवा.
सुरक्षा कर्मचाऱ्यांच्या सूचनांचे पालन करा.
घटनेचा राष्ट्रीय परिणाम
गरीब रथ एक्सप्रेस ही देशातील सामान्य प्रवाशांसाठी अत्यंत लोकप्रिय आणि परवडणारी ट्रेन आहे. त्यामुळे या घटनेचा परिणाम फक्त पंजाबपुरता मर्यादित राहिलेला नाही. सोशल मीडियावर या घटनेबाबत प्रचंड चर्चा सुरू आहे. अनेकांनी सरकार आणि रेल्वे मंत्रालयाकडे ट्रेन सुरक्षेवरील अधिक गुंतवणुकीची मागणी केली आहे.
जीव वाचला, पण इशारा मोठा
या घटनेत मोठी जीवितहानी टळली, हा दिलासा असला तरी रेल्वे सुरक्षेच्या प्रणालीत असलेली त्रुटी पुन्हा एकदा समोर आली आहे. सकाळी देशभरात दररोज लाखो लोक रेल्वेने प्रवास करतात. अशा परिस्थितीत सुरक्षा ही प्राथमिक जबाबदारी ठरते. या घटनेमुळे सरकार, रेल्वे अधिकारी आणि तांत्रिक विभाग यांच्यासमोर मोठं आव्हान उभं राहिलं आहे.
read also:https://ajinkyabharat.com/disturbance-due-to-diwali-rains-next-48-hours-will-be-decisive/
