Honey in Hot Milk पिणं आरोग्यासाठी खरंच घातक आहे का? आयुर्वेद, विज्ञान आणि डॉक्टर काय सांगतात? जाणून घ्या 7 महत्त्वाच्या गोष्टी सविस्तर.
घराघरांत सकाळी किंवा रात्री झोपण्यापूर्वी Honey in Hot Milk पिण्याची सवय अनेक वर्षांपासून चालत आलेली आहे. सर्दी-खोकला कमी करायचा, झोप चांगली यावी, वजन कमी करायचं किंवा ताकद वाढवायची—अशा विविध कारणांसाठी लोक Honey in Hot Milk हा घरगुती उपाय मानतात.मात्र, अलीकडच्या काळात आयुर्वेदतज्ज्ञ आणि आरोग्य अभ्यासक वारंवार सांगत आहेत की Honey in Hot Milk हा उपाय चुकीच्या पद्धतीने केल्यास तो फायदेशीर न ठरता धोकादायक ठरू शकतो.
घराघरांत सकाळी किंवा रात्री झोपण्यापूर्वी गरम दूधात मध घालून पिण्याची सवय अनेकांची आहे. वजन कमी करायचं, सर्दी-खोकला कमी करायचा, झोप चांगली यावी किंवा ताकद वाढावी—अशा अनेक कारणांसाठी ही पद्धत वापरली जाते. मात्र, गरम दुधात मध टाकून पिणं खरंच आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे का? की यामागे काही धोके दडलेले आहेत? आयुर्वेद आणि आधुनिक आरोग्यदृष्टीकोनातून हा प्रश्न नेहमीच चर्चेत असतो. या बातमीत आपण गरम दूध-मध संयोजनाबाबतचे तथ्य, गैरसमज आणि योग्य पद्धत सविस्तर जाणून घेणार आहोत.
Related News
रात्री झोपेत हात सुन्न होतात का?
10 Amazing Benefits of Eating Methi: हिवाळ्यात मेथी खाण्याचे अविश्वसनीय फायदे!
Amazing Guava Benefits: हिवाळ्यात पेरू खाण्याचे 5 सुपर फायदे जे तुमचे आरोग्य चमकदार बनवतील!
Acidity Problem कायमची छुमंतर! विवेक अग्निहोत्रींच्या 1 साध्या बदलाने मिळाला भन्नाट परिणाम
Meaning of Stickers on Fruits : 90% लोकांना माहित नसलेली माहिती, आता फळं खरेदी करताना तुम्हीही चेक कराल स्टिकर
Benefits of Herbal Drinks : शुगर लेव्हल वाढतेय? आहारात ‘या’ 3 ड्रिंक्सचा समावेश करा आणि फायदे जाणून घ्या
Honey in Hot Milk आयुर्वेद काय सांगतो?
आयुर्वेदानुसार मध हा एक अत्यंत उपयुक्त, औषधी गुणधर्मांनी परिपूर्ण पदार्थ आहे. मधाला ‘योगवाहि’ मानले जाते—म्हणजे तो इतर औषधांचे गुण शरीरात प्रभावीपणे पोहोचवतो. मात्र, आयुर्वेदात एक महत्त्वाचा नियम सांगितला आहे:
मध कधीही गरम करू नये.
आयुर्वेद ग्रंथांनुसार मध गरम झाल्यास त्याचे मूळ गुणधर्म बदलतात. अशा अवस्थेत मध विषासारखा (आम) परिणाम करणारा ठरू शकतो. याचा अर्थ असा नाही की मध खाल्ल्याने लगेच विषबाधा होते, पण दीर्घकाळ असा गरम मध घेतल्यास शरीरात अपचन, आमसंचय, त्वचेचे विकार, थकवा यांसारख्या समस्या निर्माण होऊ शकतात, असे आयुर्वेद सांगतो.
Honey in Hot Milk गरम दुधात मध टाकल्यावर नेमकं काय होतं?
दूध उकळल्यानंतर ते खूप गरम असताना त्यात मध मिसळला, तर मधाला उष्णता मिळते.
यामुळे—
मधातील नैसर्गिक एन्झाइम्स नष्ट होतात
त्याचे औषधी गुण कमी होतात
पचनसंस्थेला त्रास होऊ शकतो
काही आयुर्वेद तज्ञांच्या मते, यामुळे ‘टॉक्सिनसदृश द्रव्य’ तयार होऊ शकते
याचा थेट परिणाम असा की, जे फायदे मिळवण्यासाठी मध घेतला जातो, तेच फायदे कमी होतात किंवा उलट परिणाम दिसू शकतात.
पचनावर होणारा परिणाम
गरम दूध आणि मध यांचे चुकीचे मिश्रण पचनासाठी जड ठरू शकते.
यामुळे—
पोट फुगणे
गॅस, अॅसिडिटी
जडपणा
बद्धकोष्ठता
काही लोकांत मळमळ
अशा तक्रारी दिसू शकतात. विशेषतः ज्यांची पचनशक्ती आधीच कमकुवत आहे, अशा व्यक्तींना हा त्रास जास्त जाणवू शकतो.
आधुनिक विज्ञान काय म्हणतं?
Honey in Hot Milk : आधुनिक वैद्यकशास्त्र आयुर्वेदासारखा “विष” असा शब्द वापरत नसले, तरी उष्णतेमुळे मधातील एन्झाइम्स आणि अँटीऑक्सिडंट्स नष्ट होतात, हे विज्ञानही मान्य करते.
मधामध्ये असणारे ग्लुकोज ऑक्सिडेज, कॅटालेज यांसारखे एन्झाइम्स उष्णतेने निष्क्रिय होतात. त्यामुळे मधाचे प्रतिजैविक व पोषणमूल्य कमी होते.म्हणजेच, गरम दुधात मध घातल्याने तो अपायकारक ठरतो असे ठोस वैज्ञानिक पुरावे नसले, तरी त्याचे फायदे नक्कीच कमी होतात.
मग मध आणि दूध कधीही एकत्र घेऊ नये का?
हा एक मोठा गैरसमज आहे.मध आणि दूध एकत्र घेणं चुकीचं नाही, फक्त ते योग्य तापमानात घ्यायला हवं.
योग्य पद्धत कोणती?
आयुर्वेद आणि आधुनिक आरोग्यतज्ज्ञ दोघेही एक गोष्ट मान्य करतात—
दूध कोमट झाल्यावरच त्यात मध मिसळावा.
योग्य पद्धत अशी:
दूध उकळून घ्या
ते थोडं थंड होऊ द्या (साधारण कोमट – बोट सहज ठेवता येईल इतकं)
त्यानंतरच मध घाला
नीट ढवळून मग प्या
यामुळे—
मधाचे पौष्टिक घटक टिकून राहतात
एन्झाइम्स सुरक्षित राहतात
पचनाला मदत होते
शरीराला योग्य फायदे मिळतात
कोमट दूध-मध पिण्याचे फायदे
Honey in Hot Milk :योग्य पद्धतीने घेतल्यास दूध आणि मध यांचे संयोजन फायदेशीर ठरू शकते—
पचन सुधारण्यास मदत
घशाला आराम
सौम्य सर्दी-खोकल्यात उपयोगी
झोप सुधारण्यास मदत
शरीराला ऊर्जा मिळते
कोणाला काळजी घ्यावी?
मधुमेह असलेल्यांनी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा
लहान मुलांना (१ वर्षाखालील) मध देऊ नये
अॅलर्जी असणाऱ्यांनी सावधगिरी बाळगावी
आयुर्वेदातील सुवर्णमध्य
Honey in Hot Milk :आयुर्वेद नेहमी अतिशय टोकाची भूमिका घेण्याऐवजी संतुलनावर भर देतो. मध हा उत्तम पदार्थ आहे, दूधही पोषणदायी आहे. फक्त चुकीची पद्धत आरोग्यास त्रासदायक ठरू शकते.
खूप गरम दुधात मध घालणं टाळा
मध कधीही थेट गरम करू नका
दूध कोमट झाल्यावरच मध मिसळा
योग्य पद्धतीने घेतल्यास मध-दूध आरोग्यासाठी फायदेशीर ठरू शकते
आरोग्याच्या बाबतीत छोट्या सवयी मोठा फरक घडवतात. त्यामुळे “घरगुती उपाय” वापरताना परंपरा, आयुर्वेद आणि आधुनिक विज्ञान—तीनही बाजू समजून घेणं तितकंच महत्त्वाचं आहे.
