रात्री झोपेत हात सुन्न होतात का? दुर्लक्ष करू नका; असू शकते गंभीर आजाराची चाहूल
अनेकदा रात्री झोपेतून उठल्यानंतर अचानक हात सुन्न झाल्यासारखे वाटतात. बोटांना मुंग्या येतात, हात हलवताना जडपणा जाणवतो, पकड घ्यायला त्रास होतो. बहुतेक लोक याकडे “चुकीच्या पद्धतीने झोपलो असेल” म्हणून दुर्लक्ष करतात. काही वेळात हात नॉर्मल झाल्यावर विषय संपतो. मात्र डॉक्टरांच्या मते, ही सवय अतिशय धोकादायक ठरू शकते. कारण वारंवार रात्री हात सुन्न होणे हे एका गंभीर आजाराचे लक्षण असू शकते, ज्याचे परिणाम पुढे आयुष्यभर भोगावे लागू शकतात.
विशेषतः महिलांमध्ये, आयटी क्षेत्रात काम करणाऱ्यांमध्ये, गृहिणींमध्ये, मधुमेह, थायरॉईड किंवा संधिवात असलेल्या रुग्णांमध्ये ही समस्या अधिक प्रमाणात दिसून येते. त्यामुळे “हात सुन्न झाले म्हणजे साधी गोष्ट” असा समज आता बदलणं गरजेचं आहे.
रात्री हात सुन्न होण्यामागे नेमकं कारण काय?
रात्री हात सुन्न होणं हे केवळ चुकीच्या पद्धतीने झोपल्यामुळेच होतं असं नाही. अनेकदा यामागे मज्जातंतूंवर येणारा दबाव, रक्तपुरवठ्यातील अडथळा किंवा काही न्यूरोलॉजिकल आजार कारणीभूत असतात.
Related News
Honey in Hot Milk : 7 धक्कादायक सत्ये! गरम दुधात मध घालणं किती धोकादायक?
महिलांनी झोपण्यापूर्वी करू नयेत ही 6 कामे; शास्त्रानुसार होऊ शकतात आर्थिक व आरोग्याच्या अडचणी
रिया चक्रवर्तीने घेतला आई होण्याचा मोठा निर्णय, एग फ्रिजिंगची प्रक्रिया सुरू
5 घातक चुकांमुळे महिलांचं आरोग्य धोक्यात! योग्य प्रोटीन किती घ्यावं?
महिलांमध्ये वाढणारा ‘हा’ आजार! पीसीओडी पूर्णपणे बरा होऊ शकतो का?
डॉक्टरांनी सांगितलं ‘हा कर्करोग आहे’! 1 तरुणाच्या आयुष्याला कलाटणी देणारा क्षण
10 Amazing Benefits of Eating Methi: हिवाळ्यात मेथी खाण्याचे अविश्वसनीय फायदे!
Amazing Guava Benefits: हिवाळ्यात पेरू खाण्याचे 5 सुपर फायदे जे तुमचे आरोग्य चमकदार बनवतील!
हिवाळ्यात सावधान! न्यूमोनिया ठरू शकतो सांधेदुखीचे मोठे कारण
महिलेला पिरियड्सची तारीख विचारणे: कायद्यानुसार गुन्हा किंवा फक्त गैरसमज? जाणून घ्या 7 महत्वाच्या गोष्टी
Acidity Problem कायमची छुमंतर! विवेक अग्निहोत्रींच्या 1 साध्या बदलाने मिळाला भन्नाट परिणाम
Toor Dal Dangerous Effects ‘धोकादायक’ प्रभाव: 5 प्रकारच्या लोकांसाठी ठरू शकते आरोग्यविषयक संकट | Toor Dal Dangerous Effects
तज्ज्ञांच्या मते यामागील सर्वात मोठं आणि सामान्य कारण म्हणजे
Carpal Tunnel Syndrome (कार्पल टनेल सिंड्रोम).
कार्पल टनेल सिंड्रोम म्हणजे काय?
आपल्या मनगटामध्ये एक अरुंद मार्ग असतो, त्याला “कार्पल टनेल” म्हणतात. या मार्गातून हाताची मुख्य मज्जातंतू (Median Nerve) जात असते. जेव्हा या मज्जातंतूवर दबाव वाढतो, तेव्हा त्या स्थितीला कार्पल टनेल सिंड्रोम म्हणतात.
या दबावामुळे पुढील त्रास दिसून येतो:
रात्री हात सुन्न होणे
बोटांमध्ये मुंग्या येणे
मनगटात वेदना
वस्तू पकडताना हातातून घसरणे
बटन लावताना, लिहिताना अडचण येणे
हा त्रास सुरुवातीला अधूनमधून होतो, पण दुर्लक्ष केल्यास तो कायमस्वरूपी होऊ शकतो.
कोणत्या लोकांना हा आजार होण्याचा धोका अधिक असतो?
कार्पल टनेल सिंड्रोम खालील लोकांमध्ये जास्त प्रमाणात आढळतो:
सतत टायपिंग करणारे कर्मचारी
मोबाइलचा अतिवापर करणारे
गृहिणी (सतत भांडी घासणे, पोळ्या लाटणे)
गर्भवती महिला
मधुमेह असलेले रुग्ण – Diabetes
थायरॉईड विकार असलेले रुग्ण – Thyroid Disorder
संधिवात असलेले रुग्ण – Arthritis
जाड वजन असलेले लोक
रात्री हात सुन्न होण्यामागील इतर गंभीर कारणे
कार्पल टनेल व्यतिरिक्तही काही गंभीर आजार यामागे असू शकतात:
1) मणक्याचा त्रास (Cervical Spondylosis)
मानेशी संबंधित मणक्यांमध्ये झीज झाल्यास हातात जाणाऱ्या मज्जातंतूंवर परिणाम होतो. यामुळे रात्री हात सुन्न होणे, मानदुखी, खांद्याचा त्रास दिसतो.
2) रक्ताभिसरणातील अडथळा
रक्त नीट प्रवाहित न झाल्यास हात सुन्न होतात. ब्लड प्रेशर, कोलेस्टेरॉल यामुळेही हा धोका वाढतो.
3) मधुमेहामुळे होणारा नसांचा त्रास (Diabetic Neuropathy)
जास्त काळ मधुमेह राहिल्यास हात-पायांच्या नसांना इजा होते आणि सुन्नपणा जाणवतो.
4) व्हिटॅमिन B12ची कमतरता
शरीरात Vitamin B12 कमी असल्यास नसांची ताकद कमी होते व हात सुन्न होतात.
कार्पल टनेल सिंड्रोमची ठळक लक्षणे
रात्री झोपेतून उठल्यावर हात सुन्न होणे
अंगठा, तर्जनी आणि मधल्या बोटात जास्त मुंग्या
सकाळी उठल्यावर हात जड वाटणे
वस्तू सतत हातातून पडणे
बोटांमध्ये जळजळ
मनगटात सूज येणे
घरच्या घरी सोपी चाचणी (Home Test)
तज्ज्ञांच्या मते तुम्ही घरच्या घरी एक साधी चाचणी करू शकता:
दोन्ही हात उलटे (पाठ मागे) ठेवा
मनगट वरच्या बाजूला वाकवा, बोटं खाली ठेवा
ही स्थिती 1 ते 2 मिनिटे ठेवा
जर या वेळेत हात सुन्न झाले, झिणझिण्या आल्या, वेदना झाल्या – तर ते कार्पल टनेल सिंड्रोमचा इशारा असू शकतो.
वेळेवर उपचार झाले नाहीत तर काय होऊ शकते?
दुर्लक्ष केल्यास पुढील गंभीर परिणाम होऊ शकतात:
कायमस्वरूपी नसांचं नुकसान
हातांची पकड पूर्णपणे कमी होणे
शस्त्रक्रियेची गरज
काम करण्याची क्षमता घटणे
आयुष्यभर वेदना
उपचार काय असू शकतात?
डॉक्टर रुग्णाच्या स्थितीनुसार खालील उपचार सुचवतात:
मनगटावर स्प्लिंट बांधणे
वेदनाशामक व दाहक-विरोधी औषधे
फिजिओथेरपी
गरम वाफ
जीवनशैलीत बदल
गंभीर अवस्थेत शस्त्रक्रिया (Surgery)
घरगुती प्रतिबंधात्मक उपाय
झोपताना हातांचा कोन योग्य ठेवा
मोबाइलचा वापर कमी करा
सतत काम करताना ब्रेक घ्या
मनगटाचे व्यायाम करा
जड वस्तू उचलणे टाळा
वजन नियंत्रणात ठेवा
व्हिटॅमिन B12युक्त आहार घ्या
डॉक्टरांकडे कधी जावं?
खालील लक्षणे सतत जाणवत असतील तर ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा:
रोज रात्री हात सुन्न होणे
वेदना सहन न होण्याइतक्या वाढणे
हात बधीर झाल्यासारखे वाटणे
वस्तू पकडता न येणे
मानदुखी आणि हात सुन्नपणा एकत्र दिसणे
रात्री झोपेत हात सुन्न होणे ही साधी समस्या नाही. ती एखाद्या गंभीर आजाराची सुरुवात असू शकते. वेळेवर उपचार आणि योग्य तपासणी केल्यास मोठा धोका टाळता येतो. “थोड्याच वेळात बरं होतं” असं म्हणून दुर्लक्ष केल्यास पुढे मोठी किंमत मोजावी लागू शकते. त्यामुळे वेळीच जागरूक होणं हेच आरोग्याचं खरं गमक आहे.
read also:https://ajinkyabharat.com/nasikchaya-college-bascha-karadnear-horrific-accident/
