भारतात रेबीजमुळे मृत्यू आणि मोकाट कुत्र्यांची समस्या गंभीर
भारतामध्ये मोकाट कुत्र्यांची वाढती संख्या आणि त्यांमुळे होणारे हल्ले चिंतेचा विषय बनले आहेत. या हल्ल्यांमुळे रेबीज सारख्या घातक आजारामुळे होणारे मृत्यू दरवर्षी वाढत आहेत.
मोकाट कुत्र्यांची संख्या
2019 च्या 20 व्या पशुगणनेनुसार भारतात 1.53 कोटी मोकाट कुत्रे होते.
दिल्लीसारख्या शहरात संख्या 60,472 पेक्षा जास्त आहे.
राज्यांनुसार: उत्तर प्रदेश – 20 लाख, महाराष्ट्र – 12.7 लाख, ओडिशा – मोठी संख्या.
कुत्र्यांच्या हल्ल्याची आकडेवारी
2024: 37,15,713 घटना
दिल्ली (जानेवारी 2025): 3,196 घटना (दररोज सुमारे 103)
मागील वर्षी दिल्लीतील आकडेवारी: 2024 – 25,210, 2023 – 17,874, 2022 – 6,691 घटना.
रेबीजमुळे मृत्यू
रेबीज हा 100% घातक आजार आहे; वेळेवर उपचार न मिळाल्यास मृत्यू निश्चित.
सरकारी अहवाल: दरवर्षी सुमारे 300 मृत्यू
WHO अहवाल: दरवर्षी 18,000 ते 20,000 मृत्यू (अनेक प्रकरणे नोंदवली जात नाहीत)
उपाययोजना
सर्वोच्च न्यायालयाचा आदेश (11 ऑगस्ट 2025): दिल्ली-एनसीआरमधील सर्व मोकाट कुत्र्यांना 6–8 आठवड्यांत निवारागृहात पाठवणे.
सरकारी योजना: केंद्रीय आरोग्य मंत्रालय 2030 पर्यंत रेबीज उन्मूलनाचे उद्दिष्ट. ‘पशु जन्म नियंत्रण नियम, 2001’ (2010 मध्ये सुधारित) लागू;
मोकाट कुत्र्यांचे लसीकरण व नसबंदी नियोजनात.
निष्कर्ष
मोकाट कुत्र्यांमुळे वाढलेले हल्ले आणि रेबीजमुळे होणारे मृत्यू ही गंभीर समस्या आहे. प्रशासनाच्या उपाययोजनांमध्ये नागरिकांनी सहकार्य करणे आवश्यक आहे.
READ ALSO :https://ajinkyabharat.com/putinchaya-bhetiver-social-media-discussion-of-duplicate/
