Cold Hands and Feet ही केवळ हिवाळ्यातील सामान्य समस्या नाही. रक्ताभिसरण कमी होणे, थायरॉईड, मधुमेह, व्हिटॅमिन बी12 ची कमतरता, हिमोग्लोबिन घटणे यांसारखी अनेक कारणं या समस्येमागे लपलेली असतात. जाणून घ्या उपाय आणि खबरदारी.
Cold Hands and Feet म्हणजे नेमकं काय?
दररोज थंड हवामान, धकाधकीचं जीवन आणि अनियमित सवयींमुळे अनेकांना Cold Hands and Feet म्हणजेच हात–पाय सतत थंड राहण्याची समस्या भेडसावते.
थंडपणा काही वेळा नैसर्गिक असतो, पण जर ही समस्या कायम राहिली तर ती शरीरातील गंभीर विकारांचं सूचक असू शकते.
Cold Hands and Feet म्हणजे शरीराच्या टोकांपर्यंत पुरेसं रक्त आणि उष्णता पोहोचत नसल्याची अवस्था.
या स्थितीत बोटं सुन्न होतात, त्वचा निळसर पडते आणि झिणझिण्या जाणवतात.
Related News
“Health Care : सतत थकवा जाणवतोय? 7 लक्षणे जी सांगतात तुम्हाला झाली आहे Vitamin B12 deficiency!
फेस पॅक, लिप टिंट आणि हेअर पॅक : बीटाच्या सालींचा उपयोग
चेहऱ्यावरील काळे डाग होतील गायब! पौर्णिमाने सांगितले नारळाच्या तेलाचे 4 सौंदर्य उपाय
वजन कमी करण्यासाठी ‘आवळा-ज्यूस’चा कमाल फॉर्म्युला! १ महिन्यात दिसेल फरक, वजन घटेल आणि त्वचा उजळेल
सूर्यनमस्कार – आरोग्यदायी जीवनासाठी 10 प्रभावी पायऱ्या आणि फायदे
Khand vs Jaggery: 7 आश्चर्यकारक कारणे कोणते आहे जास्त फायदेशीर!
Desi Onion vs Red Onion : 5 जबरदस्त आरोग्य फायदेआरोग्य सुधारण्यासाठी कोणता कांदा अधिक फायदेशीर ?
हिवाळ्यात त्वचा मऊ आणि निरोगी ठेवण्यासाठी Vaseline चे 5 सर्वोत्तम उपयोग
आरोग्यासाठी सर्वोत्तम 2 पर्याय: सूजी चिला की ओट्स चिला(Sooji Cheela or Oats Cheela)? जाणून घ्या कोण जिंकलं मनं!
दररोज डाळिंब (Pomegranate)खाल्ल्यावर मिळणारे 9 शक्तिशाली फायदे – आरोग्यासाठी सुपरफूड
High Blood Pressure वर नियंत्रण ठेवायचंय? या 10 पदार्थांचं सेवन लगेच बंद करा, डॉक्टरांचं स्पष्ट इशारा
The serious health effects of eating sprouted potatoes! 5 धोकादायक कारणं
Cold Hands and Feet आणि रक्ताभिसरण (Poor Blood Circulation)
हृदय शरीरभर रक्त पंप करतं. पण जर रक्तवाहिन्यांमध्ये अडथळा आला, कोलेस्ट्रॉल वाढला किंवा जीवनशैली निष्क्रिय झाली, तर Cold Hands and Feet होण्याची शक्यता वाढते.
कारणं:
उच्च रक्तदाब
धूम्रपान
व्यायामाचा अभाव
कोलेस्ट्रॉल वाढणे
लठ्ठपणा
उपाय:
दररोज किमान 45 मिनिटं चालणं, योगा किंवा प्राणायाम करणं रक्ताभिसरण सुधारतं आणि हात–पाय उबदार राहतात.
हिमोग्लोबिन कमी झाल्यास Cold Hands and Feet का होतात?
रक्तात हिमोग्लोबिनचं प्रमाण कमी झालं की शरीराच्या टोकांपर्यंत ऑक्सिजन कमी पोहोचतो. त्यामुळे हात–पाय थंड राहतात.
आहारातील उपाय:
बीट, पालक, डाळिंब, सफरचंद
गुड, तीळ, मूग
संत्रं, लिंबू, आवळा (व्हिटॅमिन C साठी)
हिमोग्लोबिन वाढवल्यास Cold Hands and Feet च्या समस्येत नैसर्गिक सुधारणा दिसते.
मधुमेह आणि Cold Hands and Feet
मधुमेह (Diabetes) ही समस्या असल्यास रक्तवाहिन्या आणि नसांवर परिणाम होतो.
रक्तातील साखर दीर्घकाळ वाढल्यास नसांमध्ये सूज येते आणि रक्तप्रवाह कमी होतो. यामुळे Cold Hands and Feet ची लक्षणं दिसतात.
काळजी कशी घ्यावी:
साखरेची पातळी नियंत्रणात ठेवा
संतुलित आहार घ्या
दररोज चालणं किंवा हलका व्यायाम करा
पायांची काळजी घ्या – स्वच्छता आणि मसाज
थायरॉईड कमी झाल्यास शरीर थंड का पडतं?
थायरॉईड ग्रंथी शरीराचं तापमान आणि चयापचय नियंत्रित करते.
जर थायरॉईड कमी कार्यरत असेल (Hypothyroidism), तर शरीरातील उष्णता निर्माण कमी होते.
त्यामुळे Cold Hands and Feet जाणवतात.
लक्षणं:
थकवा
केस गळणं
वजन वाढणं
थंडपणा आणि सुन्नपणा
उपाय:
थायरॉईड चाचणी करून योग्य औषधं घ्या, आयोडीनयुक्त मीठ वापरा, आणि पुरेशी झोप घ्या.
Vitamin B12 ची कमतरता आणि Cold Hands and Feet
Vitamin B12 नसांचे कार्य आणि रक्तनिर्मिती यासाठी आवश्यक आहे.
त्याची कमतरता असल्यास हात–पाय सुन्न, झिणझिण्या आणि थंड राहतात.
नैसर्गिक स्रोत:
दूध, दही, अंडी
मासे आणि चीज
डॉक्टरांच्या सल्ल्याने पूरक गोळ्या
Cold Hands and Feet आणि जीवनशैलीतील चुका
अनेकदा हात–पायांची बोटं थंड ही समस्या आपल्याच सवयींमुळे वाढते.
सामान्य चुका:
दीर्घकाळ एका जागी बसून राहणं
अपुरी झोप
ताणतणाव
धूम्रपान
मद्यपान
या सर्व गोष्टी रक्तप्रवाहात अडथळा निर्माण करतात आणि शरीराचं तापमान नियंत्रण विस्कळीत करतात.
घरगुती उपाय (Home Remedies for Cold Hands and Feet)
हलकी मालिश:
रोज तीळ, मोहरी किंवा नारळाच्या तेलाने हात–पायांची मालिश करा. रक्ताभिसरण सुधारतं.कोमट पाण्याचं स्नान:
दररोज 10–15 मिनिटं कोमट पाण्यात हात–पाय भिजवा. यामुळे उष्णता टिकते.योगा आणि प्राणायाम:
‘सूर्यनमस्कार’, ‘भ्रामरी’, ‘अनुलोम-विलोम’ केल्याने रक्तप्रवाह वाढतो.गरम पेयांचा समावेश:
हळदीचं दूध, आलं चहा, किंवा ग्रीन टी हे नैसर्गिक उष्ण पेय मदत करतात.संतुलित आहार:
प्रथिनं, फॅट्स आणि कार्बोहायड्रेट्स यांचा समतोल ठेवा.
दररोजच्या सवयींमध्ये हे बदल करा
दर तासाला थोडं चालावं
जाड मोजे व उबदार कपडे वापरावेत
शरीर हालचालीत ठेवा
ताणतणाव कमी करा
पुरेशी झोप घ्या
या सवयींमुळे Cold Hands and Feet मध्ये फरक जाणवेल.
कधी घ्यावा डॉक्टरांचा सल्ला?
जर खालील लक्षणं दिसत असतील, तर तात्काळ डॉक्टरांकडे जा:
बोटांचा रंग पांढरा किंवा निळा होतो
हात–पाय सुन्न होतात
तीव्र वेदना किंवा सूज
थकवा कायम राहतो
हात–पायांची बोटं थंड च्या मागे Raynaud’s Disease, Peripheral Neuropathy, किंवा अॅनिमिया यांसारखे आजारही असू शकतात.
वैद्यकीय निदान आणि उपचार
डॉक्टर खालील चाचण्या सुचवू शकतात:
रक्त तपासणी (हिमोग्लोबिन, साखर)
थायरॉईड चाचणी
व्हिटॅमिन B12 स्तर
रक्तवाहिन्यांची तपासणी
उपचार हे मूळ कारणावर अवलंबून असतात. पण सर्वसाधारणपणे जीवनशैलीत बदल, संतुलित आहार, नियमित व्यायाम आणि तणावमुक्त दिनचर्या या गोष्टींनी सुधारणा होते.
शरीराचं तापमान राखा, आरोग्य सांभाळा
हात–पायांची बोटं थंड ही समस्या दुर्लक्षित करू नका.ती फक्त थंड हवेतली प्रतिक्रिया नसून शरीरातील असंतुलनाचं लक्षण असू शकते.वेळेत तपासणी करा, योग्य आहार घ्या, व्यायाम आणि विश्रांती यांचा समतोल साधा.कारण निरोगी रक्ताभिसरण म्हणजे निरोगी शरीर!
