शरीरात कर्करोग आहे की नाही? ‘हे’ कसे कळेल? जाणून घ्या महत्त्वाच्या कर्करोगाची चाचणी विषयी
अनेक वेळा Cancer आपल्या शरीरात कोणतीही लक्षणे न दाखवता शांतपणे वाढत राहतो. आजार दिसून येईपर्यंत उशीर झालेला असतो, आणि तेव्हा उपचार अवघड बनतात. त्यामुळे डॉक्टर वेळोवेळी कर्करोगाची चाचणी करून घेण्याचा सल्ला देतात. यामुळे आजाराची लवकर ओळख होते आणि उपचार सुलभ होतात.
Cancer तज्ज्ञ डॉ. तरंग कृष्णा सांगतात की, “वर्षातून एकदा काही महत्त्वाच्या चाचण्या केल्यास शरीरातील प्रारंभिक विकृती ओळखता येतात. वेळेवर निदान झाल्यास उपचार यशस्वी होण्याची शक्यता खूप वाढते.”
चांगली गोष्ट म्हणजे या चाचण्या फार महाग नाहीत – केवळ 100 ते 200 रुपयांत उपलब्ध आहेत. चला तर मग पाहूया, कोणत्या कर्करोगाची चाचण्या केल्याने आपले आरोग्य सुरक्षित राहू शकते.
Related News
मायक्रो मेडिटेशनचा ‘जादुई’ प्रभाव फक्त 5 मिनिटांत तणावाला करा रामराम!
Kirthi Suresh Weight Loss: 33व्या वर्षी अभिनेत्रीने घटवलं 9 किलो वजन, जाणून घ्या तिचा सुपर हेल्दी फिटनेस सीक्रेट
गॅस आणि अ‍ॅसिडिटी: दिवाळीच्या फराळानंतर आरामासाठी 5 प्रभावी घरगुती उपाय
जोखमी, निदान आणि उपाय : भारतातील स्तनाचा कर्करोग अहवाल 2025
दररोज 1 कप अपराजिता चहा पिण्याचे 6 फायदे — डॉक्टरही झाले थक्क
भाग्याचा सहकार्य लाभेल
महाभारतच्या कर्णच्या भूमिकेतील अभिनेता पंकज धीर यांचे निधन
बॉलिवूड अभिनेत्री भूमी पेडणेकरची त्वचा आजाराशी झुंज
ॲडम लोपेझची धक्कादायक कहाणी
डॉक्टरच्या रुपातील यम! 12 मृत्यू
तुमच्या मीठामध्ये सोडियम किती आहे, कमी सोडियमचे मीठ खाण्याचा ट्रेंड का वाढत आहे ?
शेवग्याची पाने सकाळी चावून खाल्ल्याने अनेक समस्यांतून सुटका
CBC Test (Complete Blood Count) — रक्तातील विकृती समजण्यासाठी महत्त्वाची कर्करोगाची चाचणी
सीबीसी चाचणी म्हणजे संपूर्ण रक्त गणना (Complete Blood Count).ही चाचणी शरीरातील लाल रक्तपेशी (RBC), पांढऱ्या रक्तपेशी (WBC) आणि प्लेटलेट्स यांचे प्रमाण दाखवते.जर WBC वाढलेले असतील, तर शरीरात जळजळ, संसर्ग किंवा काही गंभीर आजाराची शक्यता असते. काहीवेळा रक्ताचा कर्करोग (Leukemia) सुद्धा CBC मध्ये ओळखता येतो. त्यामुळे 25 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या प्रत्येक व्यक्तीने ही चाचणी वर्षातून एकदा करणे अत्यावश्यक आहे.
LFT Test (Liver Function Test) — यकृताच्या आरोग्याची कर्करोगाची चाचणी
यकृत हे आपल्या शरीराचे डिटॉक्स सेंटर आहे. ते शरीरातील घाण बाहेर टाकते, पचनास मदत करते आणि औषधांचे प्रक्रियाकरण करते.एलएफटी चाचणी यकृतातील एन्झाइम्सचे प्रमाण दाखवते. जर ते जास्त असतील, तर हे यकृतात जळजळ, संसर्ग, किंवा कर्करोगाचे संकेत असू शकतात.लवकर तपासणी केल्यास लिव्हर कॅन्सर किंवा सिरोसिससारखे गंभीर आजार टाळता येतात.
KFT (Kidney Function Test) — मूत्रपिंडाच्या आरोग्याशी संबंधित कर्करोगाची चाचणी
मूत्रपिंड हे शरीराचे फिल्टर मशीन आहे. ते रक्तातील अपायकारक घटक बाहेर टाकते.केएफटी चाचणी मध्ये क्रिएटिनिन, युरिया आणि इलेक्ट्रोलाइट्सचे प्रमाण तपासले जाते.जर हे प्रमाण वाढलेले असेल, तर मूत्रपिंड योग्यरीत्या कार्य करत नाही. काही प्रकरणांत मूत्रपिंडातील कर्करोग (Renal Cell Carcinoma) यामुळे लवकर शोधता येतो.
Thyroid Profile — हार्मोनल संतुलनासाठी आवश्यक चाचणी
थायरॉईड ग्रंथी शरीरातील ऊर्जा, चयापचय आणि वजन नियंत्रित करते.थायरॉईड कमी-जास्त झाल्यास शरीरातील संतुलन बिघडते — वजन वाढणे किंवा कमी होणे, थकवा, केसगळती, हृदयाचे ठोके वाढणे यांसारखी लक्षणे दिसतात.कधी कधी, थायरॉईड Cancer सुद्धा या चाचणीद्वारे ओळखता येतो. त्यामुळे थायरॉईड प्रोफाइल ही नियमित तपासणी महत्त्वाची ठरते.
Lipid Profile — हृदयाचे संरक्षण आणि कोलेस्टेरॉल तपासणी
लिपिड प्रोफाइल चाचणी शरीरातील चांगले (HDL) आणि वाईट (LDL) कोलेस्टेरॉल तसेच ट्रायग्लिसेराइड्सचे प्रमाण दाखवते.या तपासणीमुळे हृदयविकाराचा धोका, रक्तातील चरबीचे प्रमाण आणि रक्तवाहिन्यांतील अडथळे कळतात. काही वेळा, रक्तवाहिन्यांतील सूज (Inflammation) ही कर्करोगाच्या वाढीचे प्रारंभिक लक्षण असू शकते.
6. 40 वर्षांवरील पुरुषांसाठी विशेष कर्करोगाची चाचण्या
वय वाढल्यावर पुरुषांमध्ये काही प्रकारच्या कर्करोगाचा धोका वाढतो. खालील चाचण्या त्यासाठी अत्यंत उपयुक्त आहेत:
PSA (Prostate Specific Antigen)
ही चाचणी प्रोस्टेट Cancer निदान करते.रक्तात PSAचे प्रमाण वाढल्यास त्वरित युरोलॉजिस्टचा सल्ला घ्यावा.
CA 19.9
ही चाचणी स्वादुपिंडाच्या (Pancreatic) कर्करोगाचा शोध घेते.
CA 72.4
कोलन (Large Intestine) कर्करोग ओळखण्यासाठी वापरली जाते.
CEA (Carcinoembryonic Antigen)
ही सर्वसाधारण Cancer मार्कर आहे. शरीरात कोणत्याही अवयवात अनियमित पेशी वाढत असल्यास हा मार्कर वाढतो.
महिलांसाठी विशेष कर्करोगाची चाचण्या
स्त्रियांसाठी काही विशिष्ट चाचण्या अत्यंत आवश्यक आहेत, विशेषतः 35 वर्षांनंतर.
CA-125
ही चाचणी गर्भाशय (Ovarian) कर्करोगासाठी केली जाते.जर CA-125 वाढलेले असेल, तर डॉक्टर पुढील तपासणीसाठी सल्ला देतात.
CA 15.3
ही चाचणी स्तनाचा Cancer (Breast Cancer) ओळखण्यासाठी वापरली जाते.स्त्रियांना दरवर्षी Mammography सोबत ही चाचणी करण्याची शिफारस केली जाते.
CEA Test — सर्वांसाठी उपयुक्त कर्करोगाची चाचणी
CEA म्हणजे Carcinoembryonic Antigen Test.ही चाचणी शरीरात कोणत्याही प्रकारचा कर्करोग (जसे की कोलन, लिव्हर, फुफ्फुस, पॅनक्रियाज इ.) वाढत आहे का हे शोधते.CEAचे प्रमाण वाढल्यास पुढील तपासणी करणे आवश्यक असते.
जीवनशैली आणि कर्करोगाची चाचणी यांचा संबंध
डॉ. तरंग कृष्णा यांच्या मते,“केवळ चाचण्या नव्हे, तर जीवनशैली सुधारल्यास कर्करोगाचा धोका कमी करता येतो.”
महत्त्वाचे मुद्दे:
तंबाखू, मद्यपान टाळा.
नियमित व्यायाम करा.
हिरव्या भाज्या आणि फळे खा.
रात्री पुरेशी झोप घ्या.
ताणतणाव कमी ठेवा.
यासोबतच वर्षातून एकदा कर्करोगाची चाचणी केल्यास आजारांची प्रारंभिक ओळख होते.
कर्करोगाची चाचणी — केव्हा आणि कुठे करावी?
बहुतेक शासकीय तसेच खासगी प्रयोगशाळांमध्ये या सर्व चाचण्या उपलब्ध आहेत.
प्रत्येक व्यक्तीने खालील प्रमाणे वारंवारता ठेवावी:
| वय | चाचणी वारंवारता | शिफारस |
|---|---|---|
| 25-35 वर्षे | वर्षातून एकदा CBC, LFT, KFT, Thyroid | सर्वसामान्य आरोग्य तपासणी |
| 35-45 वर्षे | वरच्या चाचण्यांसोबत Lipid Profile, CEA | मध्यम वयातील जोखीम तपासणी |
| 45+ वर्षे | सर्व चाचण्या + PSA/CA मालिकेतील चाचण्या | कर्करोग आणि दीर्घकालीन आजार तपासणी |
वेळेवर कर्करोगाची चाचणी म्हणजे आरोग्याची सुरक्षा
कर्करोग हा घातक असला तरी, वेळेवर ओळख हीच सर्वोत्तम औषध ठरते.लवकर निदान झाल्यास उपचार सोपे, परिणामकारक आणि खर्चिकदृष्ट्या कमी होतात.म्हणूनच, प्रत्येकाने वर्षातून किमान एकदा आवश्यक Cancer चाचणी करून घ्यावी.थोडा वेळ आणि 200 रुपयांचा खर्च तुम्हाला भविष्यातील मोठ्या आजारापासून वाचवू शकतो.
डिस्क्लेमर:
या लेखातील माहिती ही सामान्य ज्ञानावर आधारित आहे. निदानासाठी आणि उपचारासाठी नेहमी आपल्या तज्ज्ञ डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.
