दादागिरी करणाऱ्या ट्रम्पना भारताकडून कडक उत्तर; बगराम एअरबेसवर भारताचा ठाम विरोध
प्रस्तावना: ट्रम्पची धमकी आणि भारताचा ठाम विरोध
अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी पुन्हा एकदा जगभरातील देशांना हादरवून सोडणारे विधान केले. त्यांनी अफगाणिस्तानातील बगराम एअरबेस तालिबानकडून परत घेण्याची मागणी करत, अन्यथा “वाईट परिणाम भोगावे लागतील” असा इशारा दिला. मात्र, या धमकीला भारताने कडक विरोध दर्शवला आहे. भारताने स्पष्ट केलं की, अफगाणिस्तानची संप्रभुता आणि स्थैर्य हेच प्राधान्य असायला हवं आणि कोणत्याही देशाने बळजबरीच्या धमक्या देऊ नयेत.
.भारताचा हा निर्णय अमेरिकेला अपेक्षित नव्हता. कारण ट्रम्प प्रशासनाच्या मते भारत अमेरिकेच्या बाजूने उभा राहील, अशी अपेक्षा होती. पण भारताने स्वतंत्र राजनैतिक भूमिका घेत, जगाला एक ठोस संदेश दिला आहे
बगराम एअरबेसचा इतिहास आणि महत्त्व
बगराम एअरबेस हे अफगाणिस्तानातील सर्वात मोठं आणि रणनीतिक दृष्ट्या महत्त्वाचं लष्करी ठाणं आहे.
Related News
डोनाल्ड ट्रम्प आरोग्य रिपोर्ट: हृदयाचे वय 14 वर्षांनी कमी, फिटनेस उत्कृष्ट
मारिया कोरिना मचाडोला नोबेल शांतता पुरस्कार, 25 वर्ष
डोनाल्ड ट्रम्प यांचे स्वप्न राहिले 8 वर्षापासून अधुरे
ओरेगॉनमध्ये लष्करी हस्तक्षेपाचा वाद 300 कॅलिफोर्निया
अमेरिकेतल्या भारतीयांनी दाखवला मनाचा मोठेपणा
ट्रम्पच्या निर्णयावर रशियाचा मोठा पलटवार
स्थान: काबूलपासून सुमारे ५० किमी अंतरावर
धावपट्ट्या: दोन मोठ्या रनवे
उभारणी: १९५० च्या दशकात सोवियत युनियनकडून
वापर: १९८० मध्ये अफगाण-रशिया युद्धात, तसेच २००१ च्या 9/11 नंतर अमेरिकन सैन्याचं मुख्य केंद्र
अमेरिकन सैन्याने जवळपास २० वर्षे या बेसचा वापर केला. २०२१ मध्ये अमेरिकन सैन्य माघारी गेल्यानंतर हा बेस तालिबानच्या ताब्यात गेला. आता ट्रम्प पुन्हा या बेसवर नियंत्रण मिळवण्याची मागणी करत आहेत.
ट्रम्पची धमकी
ट्रम्प यांनी अलीकडेच म्हटलं: “आम्ही बगराम एअरबेस तालिबानला मोफत दिला. आता आम्हाला तो परत हवा आहे. अफगाणिस्तानने परत केला नाही तर त्यांना त्याचे परिणाम भोगावे लागतील.” या वक्तव्यामुळे मध्य आशियातील परिस्थिती पुन्हा तणावग्रस्त बनली आहे. अफगाण तालिबानने तात्काळ प्रत्युत्तर दिलं: “आम्ही आमची जमीन कोणालाही देणार नाही. बगराम हा आमच्या सार्वभौमत्वाचा भाग आहे.”
भारताची भूमिका: “संप्रभुता आणि स्थैर्य सर्वांत महत्त्वाचे”
भारताने अमेरिकेच्या या धमकीला स्पष्ट विरोध दर्शवला आहे. नुकत्याच मॉस्कोमध्ये झालेल्या ‘मॉस्को फॉर्मॅट’ परिषदेत भारताने सांगितलं: “अफगाणिस्तानचं सार्वभौमत्व, प्रादेशिक अखंडता आणि स्थैर्य हेच आमचं प्रमुख ध्येय आहे. कोणत्याही तृतीय पक्षाच्या दबावाने निर्णय घेतले जाऊ नयेत.” भारताने बगराम बेसचा थेट उल्लेख टाळला, पण त्यांचा संदेश स्पष्ट होता — अफगाणिस्तानचं भवितव्य हे फक्त अफगाण लोकांनी ठरवायचं आहे.
मॉस्को फॉर्मॅट परिषद: भारताचा ठाम आवाज
मॉस्को फॉर्मॅट परिषदेत पुढील देश सहभागी झाले:
अफगाणिस्तान
भारत
रशिया
चीन
इराण
पाकिस्तान
कझाखिस्तान
ताजिकिस्तान
या परिषदेत तालिबानचे परराष्ट्र मंत्री अमीर खान मुत्ताकी उपस्थित होते. भारताने मुत्ताकी यांचे स्वागत करत “संवाद आणि स्थैर्य” याला प्राधान्य दिलं.
भारत-तालिबान संबंधांची पार्श्वभूमी
भारताने अद्याप तालिबान सरकारला अधिकृत मान्यता दिलेली नाही, परंतु भारताने मानवीय आणि विकासात्मक सहकार्य सुरू ठेवलं आहे.
भारताने अफगाणिस्तानसाठी घेतलेली पावले:
हेल्थकेअर क्षेत्रात औषधे आणि वैद्यकीय मदत
कृषी क्षेत्रात तंत्रज्ञान व प्रशिक्षण
गरिबी निर्मूलन आणि आपत्ती व्यवस्थापन सहाय्य
प्रादेशिक व्यापार आणि कनेक्टिविटी मध्ये सहकार्य
भारताने लष्करी किंवा धमकीचा मार्ग न निवडता संवाद आणि विकासाचा मार्ग स्वीकारला आहे.
मुत्ताकी यांचा भारत दौरा: ऐतिहासिक टप्पा
तालिबानचे परराष्ट्र मंत्री अमीर खान मुत्ताकी हे ९ ऑक्टोबर ते १६ ऑक्टोबर दरम्यान भारतात अधिकृत दौऱ्यावर येणार आहेत.
हा दौरा राजनैतिकदृष्ट्या महत्त्वाचा आहे कारण:
हा मुत्ताकी यांचा पहिला अधिकृत भारत दौरा आहे
या भेटीत शांतता, सहकार्य आणि व्यापार यावर भर दिला जाणार आहे
भारत-तालिबान संबंधांमध्ये नव्या टप्प्याची सुरुवात होऊ शकते
अमेरिकेचा हेतू काय?
अमेरिकेचं बगराम एअरबेसवरील लक्ष हे सामरिक हितसंबंधांशी जोडलेलं आहे.
भौगोलिक स्थान: मध्य आशिया, चीन आणि इराणच्या जवळ
रणनीतिक ताकद: भविष्यातील लष्करी मोहिमांसाठी केंद्र
रशिया-चीन प्रभाव कमी करण्याचं साधन
ट्रम्प प्रशासनाला वाटतं की या बेसच्या ताब्यामुळे अमेरिकेला पुन्हा आशियात प्रभाव वाढवता येईल.
भारताचा ठाम संदेश
भारताने अमेरिकेला स्पष्ट संदेश दिला आहे की,
“आक्रमकतेपेक्षा सहकार्य अधिक टिकाऊ असतं.”
“अफगाणिस्तानचं भविष्य हे त्यांच्या जनतेच्या हाती असायला हवं.”
“भारत भूराजकीय संतुलन राखण्यास कटिबद्ध आहे.”
भू-राजकीय विश्लेषण: भारताची रणनीती
भारत सध्या स्वतंत्र आणि संतुलित परराष्ट्र धोरण राबवत आहे.
रशियाशी ऊर्जा आणि संरक्षण सहकार्य
अमेरिकेशी तंत्रज्ञान आणि आर्थिक भागीदारी
मध्य आशियात स्थैर्य राखण्याचा प्रयत्न
या सर्व गोष्टींमुळे भारत जागतिक पातळीवर विश्वासार्ह आणि संतुलित खेळाडू म्हणून उभा राहत आहे.
तज्ज्ञांचे मत
राजनैतिक विश्लेषक डॉ. शशांक कुलकर्णी म्हणतात: “भारताने घेतलेली भूमिका ही अत्यंत संतुलित आहे. अमेरिकेच्या दबावाला न झुकता, संवादावर भर देणं हे जागतिक स्थैर्यासाठी आवश्यक आहे.” अंतरराष्ट्रीय तज्ज्ञ मेघा देसाई यांच्या मते: “भारताने बगराम विषयावर घेतलेला विरोध हा संप्रभुतेचा आणि स्वायत्ततेचा आदर्श दाखवतो.”
भारतासाठी महत्त्व का?
प्रादेशिक स्थैर्य: अफगाणिस्तानमध्ये शांतता म्हणजे भारतासाठी सुरक्षितता
आर्थिक हित: मध्य आशियाशी व्यापार आणि उर्जा पुरवठा
राजनैतिक प्रतिमा: स्वतंत्र विचारांचा जागतिक नेता म्हणून ओळख
अमेरिकेला धक्का का बसला?
ट्रम्प प्रशासनाला वाटत होतं की भारत अमेरिकेच्या बाजूने उभा राहील. परंतु भारताने आपली भूमिका स्वतंत्र ठेवली, ज्यामुळे अमेरिकेचा ‘India will follow us’ हा समज कोसळला.
भविष्याचा मार्ग
भारत पुढेही संवाद आणि विकास यावर भर देईल
अफगाणिस्तानसोबत मानवीय सहकार्य वाढवेल
अमेरिकेसोबत राजनैतिक चर्चा सुरू ठेवून तणाव कमी करण्याचा प्रयत्न करेल
भारताने पुन्हा एकदा सिद्ध केलं आहे की तो कोणत्याही महासत्तेचा गुलाम नाही. जगातील प्रत्येक संघर्षात भारताचा आवाज असेल — संवाद, स्थैर्य आणि सहकार्याचा. ट्रम्पच्या धमकीला प्रतिसाद म्हणून भारताचा हा निर्णय हा केवळ राजनैतिक नाही, तर भूराजकीय नवा अध्याय आहे.
read also:https://ajinkyabharat.com/gramasthanchaya-takrinwar-prashansanachi-tatdichi-proceedings/
