EPFO मधून काढायचीये पेन्शन? जाणून घ्या नवा नियम; नाहीतर खात्यात येणार नाही रक्कम
देशभरातील लाखो कर्मचाऱ्यांसाठी कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटना EPFO ही केवळ बचतीची योजना नसून आकस्मिक प्रसंगी जीव वाचवणारा आर्थिक आधार आहे. नोकरी करताना पगारातून दर महिन्याला कपात होणारा पीएफ आणि त्याचप्रमाणे कर्मचारी पेन्शन योजना (EPS) हा लाखो कुटुंबांच्या सुरक्षित भविष्याचा आधार आहे. मात्र आता या योजनेमध्ये EPFO ने मोठे बदल केले आहेत. काही नियम अद्ययावत करण्यात आले असून, हे बदल कर्मचाऱ्यांना थेट परिणाम करणारे आहेत.
लग्नसमारंभ, घरबांधणी, मुलांचे शिक्षण, आकस्मिक आजारपण किंवा नोकरी गमावल्यावर अनेक जण पीएफमधील रक्कम काढतात. पण आता असे पैसे काढताना किंवा पेन्शन मिळवताना नवे नियम न समजल्यास रक्कम अडकू शकते किंवा दावा रिजेक्ट होऊ शकतो. त्यामुळे EPFO सदस्यांनी हे बदल जाणून घेणे अत्यावश्यक आहे.
ही संपूर्ण सविस्तर माहिती तुम्हाला एकाच लेखात देत आहोत—
पेन्शन काढताना कोणता नवा नियम लागू झाला? पेन्शन वाढेल का? दावा कसा करायचा? नोकरी बदलल्यावर काय होणार? जाणून घ्या सर्वकाही.
Related News
Pension Relief : RBI च्या नवीन नियमांमुळे सेवा निवृत्तीधारकांना घरपोच सुविधा
Gold लीजिंगने करा एक्स्ट्रा कमाई! तिजोरीतील सोन्यापासूनही मिळू शकतो 7% पर्यंत रिटर्न
PPF योजना: 15 वर्षांच्या गुंतवणुकीनंतर मिळवा महिन्याला 24,000 रुपयांचे हमी उत्पन्न
Personal Loan Rejected ? 4 Powerful कारणांमुळे तुमचे कर्ज का नाकारले जाते ते जाणून घ्या!
पर्सनल loanमध्ये फास्ट-ट्रॅक प्रक्रिया लोकांसाठी आकर्षक, 46% लोक पुन्हा अर्ज करण्यास तयार
जम्मू-काश्मीर पोलिस स्टेशन blast: भीषण धमाक्यात 7 ठार, 27 जखमी
SIP Investment Mistakes : सावधान! या 5 धोकादायक चुका तुमची बचत उध्वस्त करू शकतात
1 FACT CHECK: Dharmendra यांच्या रुग्णालयातील व्हायरल व्हिडिओचे सत्य; कर्मचाऱ्याला अटक झाली का?
Chennai Bomb Threat : चेन्नई हादरले! रजनीकांत आणि इतर नामवंतांच्या घरांना बॉम्ब धमकीचा धक्कादायक प्रकार
Bank Account Shock : बंद खात्यात अचानक जमा झाले 1 लाख कोटी! बँक कर्मचाऱ्यांची बोबडी वळली, RBI देखील हादरलं
Delhi Blast : दिल्ली हादरली! महिला डॉक्टरकडून धक्कादायक कबुली, जैशच्या इशाऱ्यावर तयार होतं 2 वर्षांपासून स्फोटाचं षडयंत्र
Delhi Blast 2025: पार्श्वभूमीवर फेक कॉलने माजवला गोंधळ, अजित कुमारच्या घरावर बॉम्ब धमकीचा फटका!
1) पेन्शन गणनेचा नवा नियम: अंतिम वेतन नव्हे, आता 60 महिन्यांचे सरासरी वेतन
पूर्वी पेन्शन ठरवताना अखेरीस मिळणारे मूलभूत वेतन (Basic + DA) हाच आधार घेतला जात असे.
म्हणजे जर एखाद्याचा शेवटचा पगार 50,000 असेल तर पेन्शन त्यावर आधारित असायची.
मात्र आता EPFO ने नवा नियम केला आहे:
पेन्शन आता शेवटच्या 60 महिन्यांच्या सरासरी पगारावर आधारीत असेल.
याचा थेट फायदा काय?
जर कर्मचाऱ्याचा पगार वर्षानुवर्षे हळूहळू वाढत असेल, तर सरासरी पगार जास्त येईल आणि पेन्शनही पूर्वीपेक्षा अधिक मिळेल.
वेतनात अचानक वाढ किंवा घट झाल्यास त्याचा नकारात्मक परिणाम पेन्शनवर पडणार नाही.
हा बदल 1 सप्टेंबर 2014 पासून लागू आहे.
2) मोठा फायदा: पेन्शनची कमाल मर्यादा 7,500 वरून 15,000 रुपये
लोकांना सर्वात मोठा दिलासा देणारा बदल म्हणजे पेन्शनच्या कमाल मर्यादेत झालेली वाढ.
पूर्वी पेन्शनची कमाल रक्कम: ₹7,500
आता EPFO ने ती वाढवून केली आहे: ₹15,000
हा बदल विशेषतः त्या कर्मचाऱ्यांसाठी फायदेशीर आहे
ज्यांचा पगार जास्त आहे,
पण पूर्वी नियमांमुळे त्यांना कमी पेन्शन मिळत होती,
आता त्यांना दुप्पटपर्यंत पेन्शन मिळण्याचा मार्ग मोकळा झाला आहे.
सुप्रीम कोर्टाच्या निर्णयानंतर EPFO ने हा बदल अधिकृतपणे लागू केला.
3) Claim Process आता पूर्णपणे Online — फॉर्म, ऑफिसचे चकरा नाही
पेन्शन मिळवण्यासाठी पूर्वी अनेक कागदपत्रांची गरज होती. कार्यालयात जाऊन फॉर्म भरावा लागायचा. आता EPFO ने प्रक्रिया अत्यंत सोपी केली आहे.
पेन्शन क्लेम आता UAN नंबरद्वारे पूर्णपणे ऑनलाईन करता येतो.
फायदे:
ऑफिसचे चकरा नाहीत
क्लेमची स्थिती घरबसल्या पाहता येते
प्रक्रिया जलद
चुका कमी होतात
पैसा थेट खात्यात जमा होतो
UAN ऍक्टिव्ह असेल, KYC पूर्ण असेल, आधार लिंक असेल तर पेन्शन सहज मिळेल.
4) पेन्शन वयात बदल — आता 58 वर्षे नव्हे तर 50 वर्षांपासूनही पेन्शन मिळेल
पूर्वी:
किमान वय = 58 वर्षे
तेव्हाच पेन्शन सुरू होत असे.
आता:
50 वर्षांच्या वयापासूनही पेन्शन घेता येईल.
मात्र लक्षात घ्या:
58 वर्षांपूर्वी पेन्शन घेण्यावर reduced pension म्हणजे थोडी कमी रक्कम मिळते.
पण गरजूंना याचा मोठा फायदा होतो.
5) नोकरी बदलल्यावर EPF Transfer करण्याची गरज नाही — नवा पोर्टेबिलिटी नियम
पूर्वी नोकरी बदलली की:
पीएफ ट्रान्सफर करावे लागे
अनेकदा जुन्या खात्यातील सेवा वर्षे मोजली जात नसत
पेन्शन गणनेत अडचणी येत
मात्र आता:
UAN स्थिर राहतो. नोकरी बदलली तरी नवीन कंपनी ऑनलाइन एक अर्ज भरते आणि खाते आपोआप ट्रान्सफर होते.
फायदे:
सेवा वर्षे सतत जोडली जातात
पेन्शन अधिक मिळते
गुंतवणुकीत सातत्य राहते
खाते बंद करण्याची गरज राहत नाही
पेन्शन क्लेम करताना लक्षात ठेवायच्या 10 महत्त्वाच्या गोष्टी
UAN सक्रिय असावा.
KYC पूर्ण असणे आवश्यक (आधार, पॅन, बँक).
EPS सदस्य 10 वर्षे पूर्ण असणे आवश्यक.
पेन्शन काढण्याआधी नवीन नियम समजून घ्या.
50 वर्षांपूर्वी पेन्शन मिळत नाही.
58 वर्षांपूर्वी पेन्शन घेतल्यास रक्कम कमी मिळते.
फॉर्म 10D ऑनलाइन भरावा.
नोकरीत ब्रेक असल्यास सेवा वर्षे नीट अपडेट करावी.
पगार 15,000 पेक्षा जास्त असल्यास नियम वेगळे — EPFO संकेतस्थळ पाहावे.
पेन्शन रक्कम दर महिन्याला थेट खात्यात जमा होते.
कधी करता येते EPF मधून अॅडव्हान्स विथड्रॉवल?
लग्न
घर बांधकाम
आजारपण
नोकरी गमावली असल्यास
मुलांचे शिक्षण
घर दुरुस्ती
मात्र यासाठीही नियम बदलले आहेत आणि केवळ 75% रक्कमच काढता येते.
कर्मचाऱ्यांना थेट फायदा काय? (सोप्या भाषेत)
पेन्शनची गणना आता अधिक न्याय्य
कमाल पेन्शन दुप्पट
नोकरी बदलली तरी खाते पोर्टेबल
क्लेम प्रक्रिया ऑनलाइन, जलद
वय 50 पासून पेन्शनची सुविधा
सेवा वर्षे अखंड जोडली जातात
पेन्शनमध्ये वाढ मिळण्याची शक्यता अधिक
EPFO सदस्यांची वाढती संख्या — आणि का झाले बदल?
भारतामध्ये सध्या 28 कोटींहून अधिक EPFO सदस्य आहेत. खासगी क्षेत्रातील बहुसंख्य कर्मचारी या योजनेवर भविष्यकाळाचा आधार म्हणून अवलंबून आहेत.
सरकारचे उद्दिष्ट:
आर्थिक सुरक्षा वाढवणे
वृद्धापकाळात स्थिर उत्पन्न
कामगारांना डिजिटल सुविधा
पेन्शनची पारदर्शकता वाढवणे
सरकारचा मोठा संकेत — भविष्यात आणखी बदल होण्याची शक्यता
श्रम मंत्रालयाकडून संकेत मिळाले आहेत की:
पेन्शन वाढवणे
नव्या दराने योगदान
स्वयंरोजगारांना EPFO मध्ये सामावून घेणे
महिलांसाठी विशेष योजना
या सर्वांवर विचार सुरू आहे.
EPFO हा देशातील सर्वात मोठा सामाजिक सुरक्षा कार्यक्रम आहे. आता लागू केलेले नवे नियम कर्मचाऱ्यांसाठी मोठ्या फायद्याचे ठरत आहेत. पेन्शन वाढणे, ऑनलाइन प्रक्रिया सोपी होणे, नोकरी बदलली तरी सेवा वर्षे जोडणे हे बदल आर्थिक स्थैर्य देणारे ठरतील.
पेन्शन काढायची असेल तर
नवे नियम समजून घेणे अत्यावश्यक, अन्यथा तुमचा दावा थांबू शकतो किंवा रक्कम मिळण्यात अडचण येऊ शकते.
