जर तुमच्या तोंडात डास किंवा माशी गेली तर काय करावे? तज्ज्ञांचा सल्ला
अचानक तोंडात डास, माशी किंवा इतर कीटक गेल्याचा अनुभव प्रत्येकाला कधी ना कधी येतो. काही जणांसाठी हा अनुभव फक्त विचित्र वाटतो, तर काहींसाठी ही परिस्थिती खूप धोकादायक ठरू शकते. अशा प्रसंगी योग्य तातडीच्या उपाययोजना करणे अत्यंत आवश्यक आहे. चुकीच्या प्रतिक्रिया किंवा घाबरल्यामुळे परिस्थिती आणखी गंभीर होऊ शकते, जिचा परिणाम जीवासाठी धोकादायक ठरू शकतो.
तज्ज्ञांच्या मते, तोंडात कीटक प्रवेश केल्यावर शांत राहणे आणि योग्य पद्धतीने प्राथमिक उपचार करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. चला जाणून घेऊया, तोंडात डास, माशी किंवा इतर कीटक गेले तर काय करावे आणि काय टाळावे.
शांत राहणे – सर्वात महत्त्वाचे पाऊल
तोंडात कीटक गेल्याचा अनुभव आल्यानंतर सर्वात पहिल्यांदा घाबरणे किंवा घाई करणे टाळावे. तज्ज्ञांचा असा सल्ला आहे की, घाबरण्यामुळे शरीराची नैसर्गिक प्रक्रिया बिघडू शकते.
Related News
घाबरल्यास श्वासोच्छवास जलद होतो, ज्यामुळे कीटक अधिक खोलवर जाऊ शकतो.
श्वसनमार्गात अडथळा निर्माण होऊ शकतो, ज्यामुळे गुदमरण किंवा श्वसन अडथळा येण्याची शक्यता वाढते.
शांत राहणे आणि संयम राखणे ही सुरुवातीची सर्वात प्रभावी उपाययोजना आहे.
टिप:
शांत राहण्यासाठी दीर्घ श्वास घेणे, डोळे बंद करून फक्त श्वासावर लक्ष केंद्रित करणे उपयुक्त ठरते.
तोंडात असलेला कीटक बाहेर काढणे
तोंडात कीटक असल्याचे लक्षात आल्यास त्याला पटकन बाहेर काढणे आवश्यक आहे. यासाठी खालील उपाय प्रभावी ठरतात:
थुंकून बाहेर काढण्याचा प्रयत्न करा
कीटक तोंडात असल्यास थुंकून बाहेर काढणे नैसर्गिक आणि सुरक्षित मार्ग आहे.
तोंडातल्या पाण्याने किंवा थोड्या प्रमाणात पाण्याने गुळण्या करूनही कीटक हलके हलके बाहेर काढता येऊ शकतो.
कोमट पाण्याने गुळण्या करा
जर कीटक घशाजवळ अडकला असेल तर कोमट पाण्याने गुळण्या करणे फायद्याचे ठरते.
हे उपाय तोंडातील कीटक विरघळून बाहेर येण्यास मदत करतात.
खोकण्याचा प्रयत्न करा
खोकल्यामुळे कीटक नैसर्गिकरीत्या बाहेर पडतो.
खोकताना जोराने श्वास सोडणे किंवा पोटाची मांसपेशी हलके ताणणे उपयुक्त ठरते.
ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला
तोंडात कीटक गेले आणि काही प्राथमिक उपाय करूनही समस्या कायम असेल, तर तातडीने डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
घशात सूज येणे किंवा वेदना जाणवणे
चक्कर येणे
श्वास घेण्यास अडचण होणे
अशा कोणत्याही लक्षणांवर दुर्लक्ष करू नये. डॉक्टर त्वरित योग्य उपचार सुरू करतील आणि परिस्थिती गंभीर होण्यापासून वाचवतील.
टीप: सदर परिस्थितीत इमर्जन्सी रूममध्ये जाणे अधिक सुरक्षित ठरते, विशेषतः जर कीटक मधमाशी असल्यास.
काय टाळावे
तोंडात कीटक गेलेली वेळ ही अत्यंत संवेदनशील असते. काही गोष्टी टाळणे आवश्यक आहे:
कीटक स्वतःहून हाताने काढण्याचा प्रयत्न करणे
हे करताना कीटक अधिक खोल जाऊ शकतो किंवा तोंडातील अवयव जखमी होऊ शकतात.
पाणी झोपून घालणे किंवा जोरात घासणे
काही लोक चुकीने पाणी पिऊन कीटक बाहेर काढण्याचा प्रयत्न करतात, जे अधिकार नसलेली हालचाल असल्यास घशात अडथळा निर्माण करू शकते.
घाबरणे किंवा जोरात ओरडणे
यामुळे श्वासोच्छवास जलद होतो, ज्यामुळे कीटक फुफ्फुसांमध्ये जाऊ शकतो.
प्रतिकार आणि तयारी
आपण जेवताना किंवा सार्वजनिक ठिकाणी बोलताना काही काळजी घेणे आवश्यक आहे:
चांगले पातळीत चघळणे
जेवताना मोठे तुकडे न घेणे, जेणेकरून अडथळा कमी होईल.
बाहेर किंवा गवताच्या जवळ जेवताना काळजी घेणे
खासकरून उन्हाळ्यात किंवा कीटक जास्त असलेल्या ठिकाणी जेवताना सावधगिरी बाळगा.
मधमाशी किंवा डासापासून स्वतःचे संरक्षण
हलकी धूप, फुलांचे अत्तर, किंवा गोड पदार्थ तोंडाजवळ ठेवणे टाळा.
खूप धोकादायक परिस्थिती
तोंडात कीटक गेलेला अनुभव सामान्यत: गंभीर नसतो, पण काहीवेळा ती परिस्थिती जीवघेणी ठरू शकते.
मधमाशीचा डास
मधमाशीची टोके काही लोकांना गंभीर अॅलर्जिक रिएक्शन निर्माण करू शकते.
हे श्वसनमार्गात सूज, घसा सुजणे, किंवा हृदय गती वाढवू शकते.
कीटकाचा विषारी थेंब
काही कीटक विषारी असतात, ज्यामुळे ताजे विष श्वसनमार्गात जाऊ शकते.
संजय कपूर प्रकरण
प्रसिद्ध अभिनेता संजय कपूर यांच्या तोंडात मधमाशी गेल्यामुळे त्याला जीव गमवावा लागला.
या घटनेतून हे स्पष्ट होते की, अशा घटना साध्या नाहीत आणि योग्य उपचार अत्यंत महत्त्वाचे आहेत.
तज्ज्ञांचा सल्ला
डॉ. रवीश झा, ENT तज्ज्ञ म्हणतात: “तोंडात कीटक गेलेला अनुभव साधा वाटत असला तरी, सुरुवातीला शांत राहणे आणि योग्य प्राथमिक उपचार करणे अत्यंत महत्वाचे आहे. थुंकणे, गरम पाण्याने गुळण्या करणे आणि खोकण्याचा प्रयत्न हा नैसर्गिक आणि सुरक्षित मार्ग आहे. काहीही लक्षण दिसल्यास ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.”
डॉ. स्मिता देशपांडे, आपत्कालीन वैद्यकीय विशेषज्ञ सांगतात: “घाबरणे किंवा घाई केल्यास कीटक अधिक खोल जाऊ शकतो. त्यामुळे शक्य तितक्या शांत राहून योग्य उपाययोजना करणे हीच प्राथमिक गरज आहे. तसेच सार्वजनिक ठिकाणी किंवा जेवताना सावधगिरी बाळगणे फायदेशीर ठरते.”
तोंडात डास, माशी किंवा इतर कीटक गेलेली घटना ही जरी सामान्य वाटत असेल, तरी ती गंभीर ठरू शकते.
योग्य पद्धतींचा अवलंब केल्यास आपण सुरक्षित राहू शकतो:
शांत राहा आणि घाबरू नका
थुंकणे किंवा गरम पाण्याने गुळण्या करणे
खोकण्याचा प्रयत्न करणे
ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घेणे
याशिवाय, जेवताना, सार्वजनिक ठिकाणी किंवा उघड्यावर असताना सावधगिरी बाळगणे अत्यंत गरजेचे आहे. यामुळे अशा घटनांची शक्यता कमी होईल आणि आपले आरोग्य सुरक्षित राहील.
