भुईमूग पीक सध्या वाढीच्या अवस्थेत असून, योग्य पद्धतीने आणि काळजीपूर्वक काढणी केल्यास,
शेतकऱ्यांना गुणवत्तापूर्ण उत्पादन मिळू शकते. अफ्लाटोक्सीन म्हणजे बुरशीजन्य विषाणूंचा प्रादुर्भाव होणारी एक गंभीर समस्या आहे,
जी भुईमूगसारख्या पीकांच्या साठवणुकीत होऊ शकते. यामुळे शेंगांचे नुकसान होऊन ते उगवणासाठी अपयशी ठरू शकतात
Related News
आणि त्याच्या सेवनामुळे कर्करोगासारखे गंभीर आजार होण्याची शक्यता आहे.
यासाठी शास्त्रीय पद्धतीने काढणी करणे अत्यंत आवश्यक आहे.
भुईमूग काढणीची योग्य पद्धत:
-
पक्वतेची स्थिती तपासणे: शेंगा पक्व झाल्यानंतर भुईमूगाची पान पिवळी पडतात आणि पानगळ सुरु होते.
-
शेंगांचे टरफल टणक होणे आणि काही जातींच्या शेंगांमध्ये आतून काळा रंग येणे, हे पक्वतेचे मुख्य संकेत आहेत.
-
काढणीची वेळ: एका झाडावर सरासरी ७५% शेंगा पक्व झाल्यावर काढणीसाठी योग्य वेळ असतो.
योग्य वेळेवर काढणी न केल्यास शेंगांच्या उत्पादनात मोठी घट होऊ शकते.
-
जमिनीचे ओलाव्याचे प्रमाण: काढणी करत असताना जमिनीत जास्त ओलावा असल्यास शेंगांना मोड येण्याचा धोका असतो.
-
यामुळे उत्पादनात मोठे नुकसान होऊ शकते. जमिनीचा ओलावा योग्य राखून, बैलचलीत यंत्रांचा वापर केला पाहिजे.
शेंगांचे योग्य साठवणूक:
-
वाळवण: काढणी केल्यानंतर शेंगा उन्हात चांगल्या प्रकारे वाळवून घ्या.
शेंगांचे पाणी प्रमाण ७% पर्यंत येईल तरच त्यांची सुरक्षित साठवणूक केली जाऊ शकते. नऊ टक्क्यांपेक्षा जास्त ओलावा असलेल्या शेंगांमध्ये अफ्लाटोक्सीन निर्माण होऊ शकतो.
-
साठवणूकीचे स्थान: साठवणूकीचे स्थान स्वच्छ आणि कोरडे असावे. कोठ्याच्या भिंतीवर पांढरा रंग किंवा चुना दिल्यामुळे इतर किडीचा प्रादुर्भाव कमी होतो.
-
सतत तपासणी: शेंगांची साठवणूक करताना नियमितपणे तपासणी करणे आवश्यक आहे, ज्यामुळे कोणत्याही प्रकारच्या बुरशीजन्य प्रादुर्भावाचा वेळीच शोध लागेल.
पाला आणि जनावरांचे खाद्य:
भुईमुगाच्या पाला जनावरांचे खाद्य म्हणून वापरले जाते. पाला वापरताना तो ओला नसावा, कारण ओलाव्यामुळे बुरशीचा
प्रादुर्भाव होऊन जनावरे आजारी पडू शकतात. पाला चांगल्या प्रकारे वाळवून घ्या, त्यानंतरच जनावरांना खाऊ घाला.
टिप्स:
-
भुईमूग काढणीच्या वेळी शास्त्रीय पद्धतीचा अवलंब करा.
-
शेंगांची वाळवण प्रक्रिया काळजीपूर्वक करा.
-
साठवणुकीच्या ठिकाणी योग्य देखरेख ठेवा.
शेतकऱ्यांना आणि उपभोक्त्यांना भुईमूग आणि अन्य उत्पादनांच्या गुणवत्तेसाठी आणि सुरक्षिततेसाठी यांसारख्या
उपाययोजना करणे अत्यंत आवश्यक आहे. तेलबिया संशोधन विभाग आणि वनस्पती रोग शास्त्र विभाग,
डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषि विद्यापीठ, अकोला यांनी दिलेल्या सल्ल्यांचा पालन केल्यास शेतकऱ्यांना अफ्लाटोक्सीनचे प्रादुर्भाव टाळता येईल.
Read Also : https://ajinkyabharat.com/bharatchaya-madatinantrahi-turkicha-pakistanla-lashkari-patheim/