‘ऑपरेशन सिंदूर’ दरम्यान पाकिस्तानला साथ दिल्यामुळे तुर्की आणि अझरबैझानला भारतीय पर्यटकांची संख्या मोठ्या प्रमाणात कमी झाली आहे. जाणून घ्या आकडेवारी, प्रवाशांचा अनुभव आणि पर्यटन क्षेत्रावर होणारा परिणाम.
तुर्की आणि अझरबैझान ही दोन अशी देशे आहेत, जी गेल्या काही वर्षांत भारतीय पर्यटकांसाठी अत्यंत लोकप्रिय ठरली होती. इस्तंबुल, बाकू आणि अन्य प्रमुख शहरांमध्ये प्रवाशांच्या संख्येत सतत वाढ होत होती. मात्र, ‘ऑपरेशन सिंदूर’ दरम्यान पाकिस्तानला पाठिंबा देण्याची या देशांची कृती भारतीय प्रवाशांना मान्य नसली आणि त्याचा परिणाम थेट पर्यटन क्षेत्रावर दिसू लागला.
तुर्कीतील भारतीय पर्यटकांची घट
तुर्कीच्या सांस्कृतिक आणि पर्यटन मंत्रालयाच्या आकडेवारीनुसार मे ते ऑगस्ट दरम्यान भारतातून तुर्कीला येणाऱ्या प्रवाशांची संख्या गेल्या वर्षीच्या तुलनेत एक तृतीयांशाने कमी झाली आहे. २०२४ मध्ये मे-ऑगस्टमध्ये १,३६,००० भारतीय प्रवाशांनी तुर्कीला भेट दिली होती, तर २०२५ मध्ये ही संख्या ९०,४०० पर्यंत घसरली आहे.
Related News
तुर्कीमध्ये प्रवाशांच्या घटेमुळे हॉटेल्स, पर्यटन कंपन्या आणि विमानसेवा कंपन्यांवर थेट परिणाम झाला आहे. इस्तंबुल, अँटालिया, इझमिरसारख्या प्रमुख शहरांमध्ये भारतीय पर्यटकांची संख्या कमी झाल्यामुळे स्थानिक व्यवसायदेखील प्रभावित झाले आहेत.तुर्कीमध्ये भारतीयांची पसंती प्रामुख्याने सांस्कृतिक पर्यटन, समुद्रकिनारे आणि ऐतिहासिक स्थळांमुळे होती. इस्तंबुलमधील ब्ल्यू मॉस्क, हागिया सोफिया, ग्रँड बाजार यांसारखी आकर्षक स्थळे भारतीय प्रवाशांना खूप आवडत होती. अँटालियाच्या बीच रिसॉर्ट्समध्ये पर्यटक आरामदायक सुट्ट्या घालवत असत. तथापि, ऑपरेशन सिंदूरमुळे तुर्कीमध्ये भारतीयांची संख्या घटल्यामुळे अनेक हॉटेल्समध्ये बुकींग रद्द करण्याची नोंद झाली आहे.
अझरबैझानमध्ये परिस्थिती
अझरबैझानमध्ये भारतीय पर्यटकांची संख्या दरवर्षी वाढत असली तरी, मे-ऑगस्ट २०२५ मध्ये परिस्थिती बदलली आहे. जानेवारी ते एप्रिल दरम्यान भारतीय प्रवाशांची संख्या ३३% वाढली होती, पण मे-ऑगस्टमध्ये ही संख्या ५६% नी घसरली. गेल्या वर्षी १,००,००० पर्यटक आले असताना, २०२५ मध्ये फक्त ४४,००० भारतीय पर्यटक आले आहेत. यामुळे २०२५ च्या पहिल्या आठ महिन्यांत साल दर साल २२% घसरण नोंदवली गेली आहे.
अझरबैझानमध्ये भारतीय प्रवाशांची पसंती बाकूच्या ऐतिहासिक आणि आधुनिक स्थळांसाठी होती. बाकू टॉवर्स, अल्बाझार, फलकाना रिसॉर्ट्स, आणि कास्पियन समुद्रकिनारे भारतीयांमध्ये लोकप्रिय आहेत. तथापि, ऑपरेशन सिंदूरमुळे पाकिस्तानला साथ दिल्याबद्दल नाराजी व्यक्त करणार्या भारतीयांनी बुकींग रद्द केले, ज्याचा परिणाम प्रत्यक्ष पर्यटन व्यवसायावर झाला.
ट्रॅव्हल पोर्टल्सचा सल्ला
भारतीय प्रवाशांनी तुर्की आणि अझरबैझानवरील बहिष्कार सुरु केला, आणि त्याचा प्रभाव ट्रॅव्हल पोर्टल्सवरही दिसला. MakeMyTrip, EaseMyTrip सारख्या प्रमुख पोर्टल्सने प्रवाशांना या देशांमध्ये अनावश्यक प्रवास टाळण्याचा सल्ला दिला. अनेक ट्रॅव्हल एजन्सीज आणि हॉटेल्सने तात्पुरते बुकींग बंद केले.
यामुळे भारतीय पर्यटकांचा प्रवास हा थेट सांस्कृतिक आणि व्यवसायिक क्षेत्रावर परिणाम करणारा ठरला. प्रवाशांच्या संख्येत घट झाल्यामुळे विमानसेवा कंपन्यांनी तुर्की आणि अझरबैझानसाठी फ्लाईट्स कमी केल्या, हॉटेल्समध्ये रूम रेट्स घसरले, आणि पर्यटनावर आर्थिक परिणाम दिसू लागला.
भारतीय प्रवाशांचा अनुभव आणि प्रतिक्रिया
भारतीय प्रवाशांनी ऑपरेशन सिंदूरमुळे तुर्की आणि अझरबैझानला भेट देण्याचे अनेक बुकींग रद्द केले. काही प्रवाशांनी सोशल मीडिया आणि ट्रॅव्हल फोरमवर आपली नाराजी व्यक्त केली. त्यांचा दावा होता की, भारताच्या गरजेच्या वेळी या देशांनी पाकिस्तानला पाठिंबा दिला आणि त्यामुळे भारतीयांना अशा देशांमध्ये भेट देणे योग्य नाही.
यामुळे तुर्की आणि अझरबैझानमध्ये भारतीयांचे पर्यटन कमी झाले, आणि स्थानिक व्यवसायांवर थेट परिणाम झाला. काही प्रवाशांनी ही परिस्थिती लक्षात घेऊन भविष्यात या देशांना भेट देण्याचा विचार टाळला.
आर्थिक आणि सांस्कृतिक परिणाम
तुर्की आणि अझरबैझानसाठी भारतीय पर्यटक फक्त सांस्कृतिक पर्यटनापुरतेच महत्त्वाचे नाहीत, तर आर्थिकदृष्ट्या देखील ते मोठा भाग आहेत. हॉटेल्स, रेस्टॉरंट्स, शॉपिंग, टूर पॅकेजेस, विमान सेवा – यांचा मोठा फायदा भारतातून येणाऱ्या पर्यटकांमुळे होतो.
ऑपरेशन सिंदूरमुळे भारतीयांचा बहिष्कार सुरू झाल्याने स्थानिक पर्यटन उद्योगाला मोठा आर्थिक फटका बसला आहे. तुर्की आणि अझरबैझानच्या पर्यटन मंत्रालयांनी भारतीय प्रवाशांची संख्या वाढवण्यासाठी विविध उपाययोजना सुरू केल्या, पण प्रत्यक्षात परिणाम दिसणे कठीण झाले आहे.
जागतिक आणि क्षेत्रीय दृष्टीकोन
तुर्की आणि अझरबैझानच्या भारतीय पर्यटकांवरील घट जागतिक पर्यटनावर देखील प्रभाव पाडत आहे. अनेक आंतरराष्ट्रीय ट्रॅव्हल पोर्टल्स भारतीय प्रवाशांना पर्यायी देश सुचवत आहेत, ज्यामुळे या देशांना फक्त भारतीय प्रवाशांवर अवलंबून राहण्याची धोरणात्मक समस्या निर्माण झाली आहे.याशिवाय, भारतासारख्या मोठ्या बाजारातून पर्यटक कमी होणे या देशांच्या पर्यटन धोरणांमध्ये बदल घडवून आणेल. आगामी काळात या देशांनी भारताबरोबर कूटनीतिक आणि आर्थिक नातेसंबंध सुधारण्यासाठी उपाययोजना करणे आवश्यक आहे.तुर्की आणि अझरबैझानसाठी भारतीयांचा बहिष्कार स्पष्टपणे दिसून येतो. ऑपरेशन सिंदूरमुळे या देशांचे पर्यटन क्षेत्र गंभीर संकटात आहे, भारतीय प्रवाशांची पसंती बदलत चालली आहे, आणि स्थानिक उद्योगांवर आर्थिक परिणाम स्पष्ट झाला आहे.
भारतीय प्रवाशांचे बहिष्कार ही एक सांस्कृतिक, आर्थिक आणि सामाजिक संदेश आहे की, भारताच्या गरजेच्या वेळी परदेशी देशांनी कोणत्या पद्धतीने वागले, त्याचा थेट परिणाम त्यांच्यावर होऊ शकतो. आगामी काळात तुर्की आणि अझरबैझानला भारताशी संबंध सुधारण्याची आवश्यकता आहे, अन्यथा पर्यटन व्यवसाय पुन्हा पूर्ववत होणे कठीण ठरेल.
read also : https://ajinkyabharat.com/jabalpur-railway-vendor-case-2025-shocking-type-of-selling-samosa/

