Discover the top Benefits of Giloy during monsoon. Learn how Giloy boosts immunity, fights diseases, and why Patanjali research recommends harvesting in rainy season.
Benefits of Giloy: पावसाळ्यात गिलॉयचे अमृतसमान फायदे
गिलॉय (Giloy), ज्याला आयुर्वेदात गुडुची किंवा अमृतवेल म्हणून ओळखले जाते, ही वनस्पती आपल्या आरोग्यासाठी अत्यंत उपयुक्त आहे. Benefits of Giloy शरीराची रोगप्रतिकारशक्ती वाढवते, ताप कमी करते, आणि अनेक आजारांपासून संरक्षण प्रदान करते. पतंजली रिसर्च फाउंडेशनच्या नवीन संशोधनात असे सिद्ध झाले आहे की पावसाळा हा गिलॉयची कापणी करण्यासाठी सर्वोत्तम कालावधी आहे, कारण त्या हंगामात वनस्पतीतील औषधी गुणधर्म अधिक प्रमाणात असतात.
Benefits of Giloy – रोगप्रतिकारशक्ती वाढविणारे चमत्कार
गिलॉयची मुख्य वैशिष्ट्ये म्हणजे तिचे रोगप्रतिकारक गुणधर्म. गिलॉय नियमित सेवन केल्यास शरीरातील इम्यून सिस्टीम मजबूत होते. यामुळे सर्दी, खोकला, ताप, फुगणे आणि अनेक संसर्गजन्य आजारांपासून बचाव होतो. पतंजली रिसर्च फाउंडेशनच्या अभ्यासानुसार गिलॉयतील तीन प्रमुख जैविक सक्रिय घटक – कॉर्डिफोलिओसाइड ए, मॅग्नोफ्लोरिन आणि बीटा-एकडायसोन – ऑगस्ट महिन्यात सर्वाधिक प्रमाणात आढळले. या घटकांचा शरीरावर प्रतिकारशक्ती वाढविण्यात, जळजळ कमी करण्यास आणि शरीरातील विषारी घटक कमी करण्यास महत्त्वाचा प्रभाव आहे.
पावसाळा – गिलॉय कापणीसाठी सर्वोत्तम हंगाम
संशोधनातून असे आढळले आहे की हिवाळ्यात गिलॉयमध्ये औषधी घटकांचे प्रमाण कमी असते, तर वसंत आणि उन्हाळ्यात मध्यम प्रमाणात आढळते. परंतु, पावसाळ्यात गिलॉयची कापणी केल्यास देठांतील औषधी गुणधर्म अधिक प्रमाणात मिळतात. पावसाळ्यातील पाऊस आणि तापमान वनस्पतीच्या संरक्षण यंत्रणेला सक्रिय करतात, ज्यामुळे औषधी घटकांचे उत्पादन वाढते.
आयुर्वेदात प्राचीन ग्रंथांमध्ये गिलॉयची पावसाळ्यात किंवा वसंत ऋतूमध्ये कापणी करण्याची शिफारस आहे. हे पारंपारिक ज्ञान आधुनिक विज्ञानाच्या दृष्टिकोनातून सुद्धा सत्य ठरते.
Patanjali Research Foundation चा अभ्यास
Benefits of Giloy हरिद्वारस्थित पतंजली रिसर्च फाउंडेशनच्या आचार्य बालकृष्ण आणि त्यांच्या टीमने 2022 ते 2024 दरम्यान गिलॉयवर सखोल संशोधन केले. त्यांनी प्रत्येक महिन्याला देठाचे नमुने गोळा करून UHPLC-PDA आणि HPTLC सारख्या तंत्रांचा वापर करून त्यांचे विश्लेषण केले. हे विश्लेषण आधुनिक औषधी संशोधनासाठी अत्यंत उपयुक्त ठरले.संशोधनातून असे आढळले की गिलॉयच्या देठांमध्ये औषधी घटकांचे प्रमाण ऑगस्ट महिन्यात सर्वाधिक असते. हिवाळ्यात, विशेषतः डिसेंबर ते फेब्रुवारी दरम्यान, या घटकांचे प्रमाण सर्वात कमी असते.
गिलॉयचे विविध उपयोग
Benefits of Giloy गिलॉयचा उपयोग केवळ रोगप्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठीच नाही, तर अनेक आजारांवर उपचार करण्यासाठी केला जातो. त्याचे उपयोग पुढीलप्रमाणे आहेत:
ताप आणि संसर्गजन्य आजारांवर नियंत्रण – गिलॉय शरीरातील विषारी घटक काढून टाकते आणि इम्यून सिस्टीम मजबूत करते.
जळजळ आणि सूज कमी करणे – गिलॉयमध्ये अँटी-इन्फ्लेमेटरी गुणधर्म आहेत.
डायबिटीज आणि रक्तशर्करा नियंत्रित करणे – नियमित सेवन केल्यास रक्तातील साखरेचे प्रमाण संतुलित राहते.
त्वचेचे आरोग्य सुधारते – गिलॉय त्वचेसाठी फायदेशीर असून त्वचेवरील जळजळ आणि पिंपल्स कमी करण्यास मदत करते.
पचन सुधारते – गिलॉयच्या सेवनाने पचनक्रिया सुधारते आणि गॅस व अपचन कमी होते.
घरगुती उपाय म्हणून गिलॉय
Benefits of Giloy घरगुती उपाय म्हणूनही अत्यंत उपयुक्त आहे. रस, काढा, गोळ्या किंवा सूखे देठ यापासून घरच्या घरी औषधे तयार केली जातात. पावसाळ्यात कापणी केलेले देठ अधिक प्रभावी ठरतात, त्यामुळे घरगुती उपचारात परिणामकारकता वाढते.
आयुर्वेद आणि आधुनिक विज्ञानाचे संगम
Benefits of Giloy आयुर्वेदानुसार प्रत्येक औषधी वनस्पतीची कापणीसाठी विशिष्ट वेळ असते. पतंजली रिसर्च फाउंडेशनच्या अभ्यासातून हे सिद्ध झाले की पावसाळ्यातील गिलॉयची कापणी औषधी घटकांच्या दृष्टीने सर्वोत्तम आहे. हे पारंपारिक आणि वैज्ञानिक दृष्टिकोन एकत्र येऊन सामान्य लोकांसाठी आणि औषधी कंपन्यांसाठी उपयुक्त ठरते.
पावसाळ्यातील गिलॉयचे फायदे – निष्कर्ष
पावसाळ्यात गिलॉयची कापणी केल्यास देठांतील औषधी घटक जास्त प्रमाणात असतात.
गिलॉयची नियमित सेवन शरीराची रोगप्रतिकारशक्ती वाढवते आणि विविध आजारांपासून बचाव करते.
आधुनिक वैज्ञानिक संशोधनाने आयुर्वेदातील पारंपारिक ज्ञानाची पुष्टी केली आहे.
घरगुती आणि औषधी उपयोगासाठी गिलॉयचा सर्वोत्तम हंगाम पावसाळा आहे.
पावसाळ्यात गिलॉयचे चमत्कारिक फायदे
पावसाळा हा गिलॉयची कापणी करण्यासाठी सर्वोत्तम काळ आहे. पतंजली रिसर्च फाउंडेशनच्या आचार्य बालकृष्ण आणि त्यांच्या टीमच्या सखोल अभ्यासानुसार, पावसाळ्यातील ऑगस्ट महिन्यात गिलॉयच्या देठांमध्ये कॉर्डिफोलिओसाइड ए, मॅग्नोफ्लोरिन आणि बीटा-एकडायसोन या तीन प्रमुख जैविक सक्रिय घटकांचे प्रमाण सर्वाधिक असते. हिवाळ्यात, विशेषतः डिसेंबर ते फेब्रुवारी दरम्यान, या घटकांचे प्रमाण कमी होते, तर वसंत आणि उन्हाळ्यात ते मध्यम असते. त्यामुळे गिलॉयची कापणी पावसाळ्यात केल्यास औषधी गुणधर्म अधिक प्रभावी ठरतात.
गिलॉयची नियमित सेवन शरीराची रोगप्रतिकारशक्ती वाढवते, ताप आणि संसर्गजन्य आजारांपासून बचाव करते, जळजळ कमी करते आणि शरीरातील विषारी घटक बाहेर काढण्यास मदत करते. आयुर्वेदानुसार, प्रत्येक औषधी वनस्पतीसाठी कापणीसाठी विशिष्ट हंगाम असतो आणि गिलॉयसाठी पावसाळा हा सर्वोत्तम मानला जातो. नवीन वैज्ञानिक संशोधनाने हे पारंपारिक ज्ञान अधिक बळकट केले आहे.
घरगुती उपायांसाठीही गिलॉय अत्यंत उपयुक्त आहे. रस, काढा, गोळ्या किंवा सूखे देठ यापासून तयार केलेले औषध घरच्या घरी घेतल्यास रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यास आणि अनेक आजारांपासून संरक्षण मिळवण्यास मदत होते. औषधी कंपन्यांसाठी गिलॉयची पावसाळ्यातील कापणी अधिक प्रभावी औषधनिर्मितीसाठी मार्गदर्शक ठरते.
शास्त्रज्ञांचे मत आहे की पावसाळा हा गिलॉयच्या औषधी घटकांना अधिक सक्रिय करतो, त्यामुळे त्या हंगामात घेतलेले औषध परिणामकारक ठरते. Benefits of Giloy शरीर आणि मन दोन्हीसाठी फायदेशीर असून आरोग्य सुधारण्यास महत्त्वपूर्ण योगदान देते.
